Ukrayna'nın başkenti Kiev'de bağımsızlık meydanında Batı yanlılarının 2013 sonunda başlattığı protestolar devam ederken dönemin Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Rusya'ya kaçmaz zorunda kaldı. Batı yanlısı grupların Kiev yönetimini devralmasıyla Rusya'nın Kırım operasyonu da hız kazandı.
Kiev'deki gösterilerde güvenlik güçlerinin protestoculara ateş açması ve yüze yakın kişinin hayatını kaybetmesi tüm ülkede olduğu gibi Kırım'da da toplumu Ukrayna ve Rusya yanlıları şeklinde ikiye böldü.
Rusya yanlılarının gösterileri, Kırım Tatarlarını da harekete geçirdi. Bu süreçte bölgede ve ülkedeki sıkıntılı toplumsal ve siyasal duruma ilişkin Kırım Parlamentosu'ndan yarımada halkına yönelik herhangi bir sükunet çağrısı yapılmadı.
Kırım toplumunda Rus yanlısı duyguların ve gücün artmasına Kırım Parlamentosu Başkanı Vladimir Konstantinov'un Moskova ziyareti de yardımcı oldu. Ziyaret esnasında Konstantinov, Yanukoviç'in Ukrayna Devlet Başkanlığı görevinden ayrılması halinde Kırım'ın Ukrayna'dan alınması düşüncesini dile getirdi.
Yanukoviç'in ülkeden kaçmasıyla Batı yanlısı yeni geçici yönetim oluşturulması Rus yanlılarını Kırım yarımadasında daha da etkin hale gelmesine neden oldu. Kırım'da bulunan Rus üssünden askeri birlikler de farklı şehirlerde aktif olmaya başladı.
Halbuki bu birliklerin yarımada üzerinde yer değişikliği yapması ve hareket etmesi Ukrayna ile Rusya arasında Rus Karadeniz Filosu'nun konumu ile ilgili 28 Mayıs 1997 ve 21 Nisan 2010'da yapılan anlaşmalara aykırıydı.
Yarımadada gerilimi arttıran nedenlerden birisi de Rus Birliği Partisi Başkanı Sergey Aksenov'un Ukrayna yasalarına aykırı olarak "Halk Milis Kuvvetleri" adıyla yaklaşık 3 bin 500 kişilik paramiliter alay kurması oldu.
Moskova, girişimleri hızlandırmak amacıyla Kırım'a bir milletvekili heyeti gönderdi. Duma üyesi Leonid Slutskiy başkanlığındaki heyet yarımadaya gelerek Rus Birliği Partisi Başkanı Sergey Aksenov ve Kırım Parlamentosu üyesi Sergey Tsekov ile görüştü. Tsekov yaptığı açıklamada, Kırım'ın Rusya'ya bağlanmasıyla ilgili hızlı bir şekilde karar vereceklerini ifade etti.
Rus yanlıları Kırım'ın Rusya'ya bağlanması için atılacak ilk somut adımı 25 Şubat 2014'te parlamentoya baskı uygulayarak attı. Yaklaşık 400 Rus yanlısı, Kırım Parlamentosu'nu bastı. Bunların talepleri, Kırım'ın bağımsızlığını ilan etmesi için parlamentonun referandum kararı almasıydı.
Parlamento Başkanı Konstantinov, ertesi günü genel kurulda referandumu görüşeceklerini söylemesiyle, Kırım'ın Rusya'ya katılmasını isteyen Rus Birliği Partisi, Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu önünde miting kararı aldı. Ukrayna'nın bütünlüğünü savunan Kırım Tatar Milli Meclisi de aynı gün, 26 Şubat'ta aynı yerde, parlamentonun önünde miting düzenleyeceğini duyurdu.
Kırım Tatarları'nın bu kararının üzerine, Aksenov yasa dışı kurduğu paramiliter birlikler, parlamentoyu kuşattı.
-Rus yanlısı "yeşil adamlar" devrede
26 Şubat 2014'te Kırım Parlamentosu önünde Kırım Tatar Milli Meclisi ve Rus Birliği Partisi'nin karşı karşıya geldiği büyük mitingler yapıldı. Parlamentonun Kırım'ın Ukrayna'dan ayrılması ile ilgili kararları kabul etmesini önlemek ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü desteklemek için çoğunluğu Kırım Tatarlarından oluşan 7 binden fazla aktivist mitinge katıldı. Kırım'ın Rusya'ya bağlanması talebiyle 5 bin civarında Rusya yanlısı da Parlamento önünde Kırım Tatarları ile karşı karşıya geldi.
Mitingiler sırasında çıkan arbedede iki kişi hayatını kaybetti. Olaylar nedeniyle Kırım'ın Ukrayna'dan ayrılmasına neden olacak referandum konusu da parlamentoda görüşülemedi. Ancak o geceden itibaren üzerlerinde hiç bir arma ve işaret bulunmayan 'yeşil adamlar' diye tabir edilen askeri kıyafetli Rus yanlısı silahlı güçler Kırım Parlamentosu ve hükümet binalarını ele geçirdi.
Rus yanlısı eli silahlı "yeşil adamların" gölgesinde 6 Mart'ta toplanan Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu, bölgenin geleceğiyle ilgili yapılan oturumda, Kırım'ın Rusya'ya bağlanması için referandum yapılması kararı alındığını duyurdu.
İlk günden itibaren sistematik şekilde çalışan Rus yanlısı silahlı milisler, başta Kırım Tatarlarına ve Ukraynalılara baskılar yaparak onların yarımadadan ayrılmasına çalıştı.
Yeşil adamlar"ın kontrolünde 16 Mart'ta yapılan sözde referandumda Kırım'ın Rusya'ya bağlanması yönünde karar çıktı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de 21 Mart'ta Kremlin Sarayı'ndaki törende "Kırım ve Sivastopol'ün Rusya'ya bağlanması ve yeni federal bölgeler oluşturulmasını" öngören yasayı imzalayarak yarımadanın yasa dışı ilhakını onayladı.
-"Rus güvenlik güçleri, Kırım Tatarlarının evlerinde, okullarda, camilerde arama yapıyor"
Kırım Tatar halkının lideri Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, yasa dışı ilhakı, "26 Şubat olayları"nın üçüncü yılında AA'ya değerlendirdi.
Milletvekillerine Kırım'ın Rusya'ya katılması hususunda mektup yazmaları için baskıda bulunulduğunu belirten Kırımoğlu, "Kırım Tatarları orada toplanarak, buna izin vermedi, Rusya yanlılarını kovdu ve niyetlerini gerçekleştirmelerine izin vermedi. Ancak o gece sabaha yakın hiç bir işaret taşımayan yeşil adam denilen Rus özel kuvvetlerinin silahlı adamları Parlamento ve Başbakanlığı işgal etti. Bundan sonra Kerç tarafından helikopterler tanklar Kırım'a girmeye başladı. Böylece Rus işgali başladı." dedi.
26 Şubat'ta gerçekleşen mitinge istinaden bazı Kırım Tatarları'nın hapse atıldığını hatırlatan Kırımoğlu, buna gerekçe olarak da "Moskova'dan izinsiz miting" yapılmasını gösterdiler.
Bütün bu haksızlıkları dünyaya anlatma gayreti içerisinde olduklarını vurgulayan Kırımoğlu, "Stalin rejimi gibi şu anda yarımadada her gün Kırım Tatarlarına ait evlerde, okullarda ve camilerde Rus güvenlik güçleri arama yapıyor." ifadelerini kullandı.
Kırım'da ne olup bittiğini dünyada herkesin tam olarak bilmediğine işaret eden Kırımoğlu, "Çünkü Rus propagandası çok güçlü. AGİT'te olsun Avrupa Parlamentosu'nda olsun paralı milletvekilleri var. Parlamenterler Asamblesi'nde onların sözcüleri var. Ama buna rağmen biz dünya kamuoyuna olup bitenleri anlatmaya çalışıyoruz." dedi.
Kırımoğlu, ABD Başkanı Donald Trump'ın seçim kampanyası esnasında Kırım ile ilgili görüşünün şu anda Rusya'nın Kırım'ı geri vermesi yönünde ve yaptırımların devam etmesi yönünde değiştiğini söyledi.
