Orta Doğu’nun son 100 yılı
Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’na çekilerek parçalanmasından Mısır’da Mursi’nin başa gelmesine kadar Orta Doğu’yu şekillendiren son 100 yılın önemli olayları. TİMETÜRK / Vera Illugadóttir YourMiddleEast.Com'da yayınlanan bu haber Oğuz Eser tarafından Timeturk.com için çevrilmiştir...
Kasım 1914: Rusya, İngiltere ve Fransa, Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan etti. Dağılan imparatorluk İttifak Devletleri yanında Birinci Dünya Savaşı’na resmen girmiş oldu. Bu savaş Osmanlılara muazzam materyal ile insan kayıplarına mal olacak ve düşüşünü hızlandıracaktı. Yukarıdaki resimde 1918’de Ölü Deniz’deki siperlerde nöbet tutan bir Türk askeri görülüyor.
1916: Fransız diplomat François Georges-Picot ve İngiliz Mark Sykes, Osmanlı İmparatorluğu bölgelerini İngiliz, Fransız ve Ruslar arasında paylaştıran gizli bir anlaşma imzaladı. Planları Arap vatanına dair önceki İngiliz sözlerini inkar ediyordu. Planda, Filistin toprağındaki Siyonist isteklere dair bir da atıf yoktu.
2 Kasım 1917: İngiliz dışişleri bakanı Arthur Balfour, İngiliz Yahudi cemaati lideri Baron Rothschild’e yazdığı mektupta, İngiliz hükümetinin “Filistin’in Yahudi halkı için bir vatan tesisini” desteklediğini ve “bu amaca erişmek için elinden geleni yapacağını” yazdı. Yukarıda 1925’te Filistin’i ziyaret eden Balfour görülüyor. Tel Aviv’de şehrin Yahudi toplumu tarafından kahraman olarak karşılanırken Filistinli Araplar, ziyareti konusunda daha az heyecanlı idi ve genel
grev çağrısı yaptılar.
1919: Dünya savaşının ardından Mısır’ın yeni idarecileri İngiltere, Paris Barış
Konferansı’nda Mısırlı delegasyonun bağımsızlık isteklerini reddetti. İngiliz
idaresine karşı yaygın rahatsızlık, 1919 baharında geniş protestolar ve sivil
itaatsizlikle kaynama noktasına ulaştı. İngilizler, isyanı vahşi şekilde bastırdı.
Binlerce kişiyi öldürdü. Ulusalcı lider Sa’ad Zağluul Malta’ya sürüldü. Fakat Mısır’ın ilk kitlesel halk hareketi, ülke 3 yıl sonra bağımsızlığını kazandığında
başarısını ispatladı. Buna rağmen İngiltere, stratejik çıkarlarını korudu.
1923: Türk Kurtuluş Savaşı’nın ardından Büyük Millet Meclisi, 1922 Kasım’ında Osmanlı İmparatorluğu’na nihai darbeyi indirdi ve yüzlerce-yıllık Osmanlı sultanlığını feshetti. 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti resmen ilan edildi.Kemal Atatürk ilk Cumhurbaşkanı olurken, Ankara başkent oldu. Yukarıdaki resimde son Osmanlı sultanı Mehmet VI, Kasım 1922’de İstanbul Dolmabahçe
Sarayı’nın arka kapısından ayrılırken görülüyor. Zorla el çektirilmesinin ardından
son Osmanlı padişahı, İngiliz savaş gemisinde Malta’ya gitti.
1928: Mısır’ın İsmailiye şehrinde, öğretmen Hasan El-Benna, İslam’ın geleneksel değerlerinin geri dönülmesi amacıyla bir cemaat kurdu. Adını El-İhvan El-Müslimun, yani Müslüman Kardeşler koydu. Müslüman Kardeşler büyüdü ve Orta Doğu’daki diğer ülkelere yayılmasının yanında Mısır’daki en etkili sosyal ve siyasi hareketlerden biri haline geldi. Yukarıdaki resimde Hasan El-Benna bir konuşma yaparken görülüyor.
1931: Kemal Atatürk’ün yeni Türkiye Cumhuriyeti’ndeki devrimlerinin bir parçası olarak kadınlar bütün haklara kavuştu. Türkiye, Orta Doğu’da kadınlar ilk seçme hakkı veren ülke oldu. Bunu yapan ilk Müslüman çoğunluk ülke 1918’de Azerbaycan’dı. Yukarıdaki resimde Atatürk’ü selamlayan Türk kadınları
görülüyor.
1936: İngiliz Filistin mandasındaki Araplar, İngiliz sömürge idaresine ve
Filistin’e artan Yahudi göçüne isyan etti. Grevler ve sivil itaatsizlik şeklinde
başlayan isyan, nihayetinde şiddete dönüştü. Yerel Yahudi milislerince desteklenen İngiliz ordusu, 1939’da isyanı bastırdı. Binlerce Arab’ı katletti ya da hapsetti. Yukarıdaki resimde İngiliz-Yahudi karşı-isyan birliği “Özel Gece Bölüğü”görülüyor.
Mart 1938: Yeni-birleşmiş Suudi Arabistan krallığı, Doğu Eyaleti’nde bulunan 7 numaralı Dammam kuyusunda ticari miktarda petrol bulunduğunda turnayı gözünde vurdu. Engin Suudi çölünde petrol aramaları, Suudi yetkililer ile California Standard Petrol Şirketi arasındaki 1933’te imtiyaz anlaşmasıyla 5 yıl önce başlamıştı. 7 numaralı kuyuya kadar çok büyük başarı kazanamamıştı.
Bu koyu günde binlerce varil petrol üretmeye başladı. Sonrasında Dammam’ın dünyadaki en zengin petrol bölgesi olduğu keşfedildi. Yukarıdaki resimde Dammam’da kuyu ekibi görülüyor.
Ekim-Kasım 1943: Mısır şehri El-Alamein’in çevresi, İkinci Dünya Savaşı Orta Doğu Sahnesi’nin en belirleyici savaşlarından birine şahit oldu. İttifak kuvvetleri,
İtilaf devletlerine karşı belirleyici bir zafer kazandı. İtilaf kuvvetlerinin doğuya,
stratejik öneme sahip Süveyş Kanalı’na ulaşmaları engellendi. Yukarıda El-Alamein’deki Alman birlikleri komutanı Mareşal Rommel görülüyor.
14 Mayıs 1948: Filistin’deki İngiliz idaresinin sona ermesinden bir gün önce Yahudi cemaati liderleri Tel Aviv Sanat müzesinde bir araya geldi. Daha sonra başbakan olacak Dünya Siyonist Organizasyonu başkanı David Ben-Gurion, günler öncesinde yazılan Filistin’de bir Yahudi devleti, İsrail’in kuruluşunu ilan eden deklarasyonu okudu.
1951: İkinci Dünya Savaşı’nda İtalya’nın yenilmesiyle ittifak devletlerinin 9 yıllık işgalinin ardından Libya, Birleşmiş Devletler yoluyla bağımsızlığını kazandı. Ülkenin Trablus, Fizan ve Sirenayka olarak tarihi 3 bölgeye bölünmesi reddedildi. Bunun yerine Libya’nın ilk ve tek kralı Kral İdris olarak tanınan eski Sirenayka Emir’inin altında Libya Krallığı kuruldu. Yukarıda Kral İdris, 1957’de ABD Başkanı Richard Nixon’la görülüyor.
1952: Kendilerine Özgür Subaylar Hareketi adını veren Mısır ordusundan bir grup subay, Mısır monarşisine karşı bir darbe gerçekleştirdi. Kral Faruk’u devirip
cumhuriyet kurdu. Yeni rejim, hırslı bir endüstrileşme, şehirleşme ve tarım
reformuna başladı. Mısır ekonomisi ve Mısır toplumu bütün olarak dönüştü.Yukarıdaki resimde Özgür Subaylar’dan biri, 1956-1970 arası başkan Cemal Abdul Nasır destekçileriyle birlikte görülüyor.
1953: İran Başbakanı Muhammed Mossadeğ, bir darbeyle devrildi. Mossadeğ’in liderliğindeki İran meclisi 2 yıl önce, dev İngiliz-İran Petrol Şirketi dahil ülkenin
petrol endüstrisini millileştirmişti. Amerikan ve İngiliz istihbarat servisleri,
Mossadeğ’e karşı darbeyi planladı. Mosadeğ, tutuklandı ve vatana ihanetten yargılandı.
1954: Cezayir Milli Bağımsızlık Cephesi (FLN), ülkeyi bir yüzyıldır idare eden
Fransız sömürgecilerine karşı gerilla savaşı başlattı. Takip eden savaşa her iki tarafın gaddarlığı damgasını vurdu. En az yarım milyon insan öldü. Savaş, Fransa’da siyasi bir krize neden oldu. Charles de Gaulle Beşinci Cumhuriyet’i kurdu. Savaş 1962’de ezici şekilde bağımsızlık çıkan bir referandumla sona erdi. Fransa’nın Kuzey Afrika’daki diğer kolonileri 6 yıl önce bağımsızlığını kazanmıştı. Yukarıda Fransız güçlerince yakalan FLN üyeleri, infaza götürülürken
görülüyor
26 Haziran 1956: Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdül Nasır, Fransız ve İngiliz kontrolündeki Süveyş Kanalı’nı ele geçirip millileştirdi. Bunun nedeni Birleşik Devletler ve İngiltere’nin Mısır’ın Sovyet Blok’una yaklaştığı gerekçesiyle
Asvan Barajı’nı finanse etmeyi reddetmesiydi. Haftalar süren diplomatik çıkmazın ardından İngiltere ve Fransa, Kasım’da İsrail’in Mısır’a saldırması için entrika çevirdi. Arkasından gelen hafta iki Batılı güç, kanal bölgesini işgal etti. İşgal, uluslararası bir eleştiriyle karşılandı. Birleşmiş Milletler, işgalcileri
geri çekilmeye zorladı. Başkan Nasır, Arap ulusalcılığı ve emperyalizm-karşıtı
bir şampiyon olarak krizden zaferle çıktı. Bölgedeki etkilerinin yanında Fransa
ve İngiltere itibarını yitirdi. Yukarıdaki resimde Said Limanı’na İngiliz-Fransız saldırısının ardından petrol tankerlerinden yükselen duman görülüyor.
1963: Askeri subaylar ve Arap-Sosyalist Baas Partisi’nin Suriye bölümü üyeleri,
iktidarı ele geçirdi ve Başkan Nazım El-Kutsi’yi devirdi. Suriyeli Michael Eflak
tarafından 1940’larda kurulan Baas Partisi, Arap ulusalcılığı, sosyalizm ve anti-emperyalizmin bir karışımını benimsedi. Suriye darbesine, aynı yıl içerinde daha önce Irak’ta gerçekleşen Baas askeri darbesi ilham oldu. Darbenin liderleri
arasındaki hava subay Hafız El-Esed, 1970’lerde devlet başkanı oldu. Yukarıdaki resimde ordu subayları 1963’te Suriye’nin bağımsızlığını kutlarken görülüyor. Yeni
Baas Partisi rejimi henüz ülkenin bayrağını değiştirmemişti.
1964: Arap Birliği’nin Kahire’deki ilk zirvesinde çeşitli Filistinli gruplar,tüm Filistin halkının tek temsilcisi olarak Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ)
kurulması için birleşti. 35 yıl boyunca başkanı Yaser Arafat, Filistinlilerin en
önemli lideri oldu.Yukarıda Yaser Arafat, Alman Demokratik Cumhuriyeti’ni 1971’de ziyaret ederken görülüyor.
5 Haziran 1967: İsrail ve Arap komşular arasında haftalardır süren gerilimin ardından İsrail, Mısır havaalanlarını bombalayarak neredeyse tüm Mısır Hava
Kuvvetleri’nin yok etti. Aynı gün Suriye ve Ürdün hava kuvvetleri de aynı akıbete uğradı. 10 Haziran’da BM ateşkes devreye girene kadar İsrail, Golan Tepeleri,Gazze Şeridi, Sina Yarımadası, Batı Şeria ve tüm Kudüs’ün kontrolünü ele geçirdi.
Yukarıda ki resimde Golan Tepeleri’ndeki İsrail tankları görülüyor.
1968: Irak Baas Partisi, 1963’teki birkaç aylık iktidarının ardından ikinci kez iktidar oldu. Baas Partisi lideri ve ikinci darbesinde etkili olan Saddam Hüseyin, 1979’da devlet başkanı oldu. Yukarıda ki resimde Saddam 1979’da Baas Partisi’nin kurucusu Michael Eflak ile görülüyor.
1969: Başka bir Arap monarşi daha askeri darbeye kurban oldu. Libyalı subaylar, Kral İdris yurtdışında tedavideyken iktidarı ele geçirdi. Subaylara liderlik eden 27 yaşındaki Muammer Kaddafi, Libya’nın önderi oldu. Yukarıda ki resimde Kaddafi 1969 Aralık’ında Fas Kralı Hassan ile görülüyor.
Haziran 1970: Maskat ve Umman Sultanı Said bin Teymur, oğlu Kabus’un kansız darbesiyle devrildi. Sultan Said bin Teymur, iktidarının son yıllarında dengesizleşmişti. Devasa petrol zenginliğine rağmen ülkeyi izole ve az-gelişmiş tutmasının yanında oğlunu eve hapsetmişti. Sultan Kabus, ülkenin adını Umman olarak değiştirdi. Reform ve modernleşme programı başlattı. Yukarıda ki resimde Umman Başkenti Maskat’taki müzede Umman el sanatları yanında Sultan
Kabus’un gençlik portresi görülüyor.
17 Temmuz 1970: Ürdün ordusu, Ürdün’ü 1967 savaşından beri operasyon üssü olarak kullanan FKÖ gerillalarına karşı topyekun saldırı başlattı. Gerillalar
Ürdün’deki Haşimi iktidarına karşı bir tehdit oluşturuyordu. FKÖ lideri Yaser Arafat, Ürdün’ün “faşist hükümetinin” devrilmesi çağrısı yapmıştı. Kısa ancak
vahşi iç savaş “Kara Eylül” olarak adlandırıldı. 10 gün içerisinde binlerce Filistinli
savaşçı ve sivil öldürüldü. Amerikan haber filminden alınan yukarıda ki resimde Kral Hüseyin, Ürdünlü askerlerle görülüyor.
1971: İngiliz yetkilileri, İran Körfezi’ndeki küçük Arap şeyhlikleri konfederasyonu üzerindeki himayesini sonlandırma kararı aldı. İngilizlerin
ayrılmasının ardından şeyhlikler, bağımsız federasyon kurmak için görüşmelere başladı. Görüşmeler başarısızlıkla sonuçlandı ve 3 ayrı bağımsız devlet kuruldu.
Abu Dabi, Ecman, Dubai, Fucayre, Ras El-Haimeh, Şarceh ve Ümmü el-Kuvain, Birleşik Arap Emirlikleri’ni oluşturdu. Diğer ikisi Bahreyn ve Katar, bağımsız devletler oldu. Yukarıda yeni birleşik emirliğinin 7 emiri görülüyor.
6 Kasım 1973: Suriye ve Mısır, Yahudiliğin en kutsal günü Yom Kippur’da İsrail’e sürpriz bir saldırı başlattı. Savaş hızla Soğuk Savaş süper güçleri arasında
bir vekil savaşına dönüştü. Birleşik Devletler İsrail’i desteklerken Sovyetler
Birliği Arap ülkelerinin yanında yer aldı. BM ateşkesine kadar savaş 20 yıl sürdü. Yukarıda Golan Tepeleri’nde “Gözyaşı Vadisi” savaşı sırasında İsrail birlikleri
görülüyor.
Kasım 1975: Yüzlerce bin elinde bayrak taşıyan Faslı, Sahra’daki İspanyol eyaletine doğru yürüyüşe geçti. “Yeşil Yürüyüş” Fas Kralı Hassan’ın eyalet üzerindeki iddiasını savunma amacı taşıyordu. Bu eyalet şimdilerde Batı Sahra olarak biliniyor. İspanya, eyaleti 1967’nin başlarında terk etmişti. Arkasında Afrika’nın son sömürgesinin elinde tutmak için yerel direniş grubu Polisario’yu bırakmıştı. İhtilaflı Batı Sahra meselesi, Fas’ın komşularıyla ve Arap dünyasıyla ilişkilerini karmaşıklaştırmaya devam ediyor. yukarıdaki resimde Yeşil Yürüyüş’ün resminin bulunduğu 100 Fas dinarı görülüyor.
17 Eylül 1978: İsrail Başbakanı Menachem Begin ve Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat, Camp David anlaşması olarak bilinen “Orta Doğu Barış Çerçevesi’ni”imzaladı.Görüşmelere ABD Başkanı Jimmy Carter arabulucu oldu. Anlaşma 2 devlet arasındaki 30 yıllık savaşı sonlandırdı. Yukarıdaki resimde Jimmy Carter 1979 Mart’ında Enver Sedat ile Mısır piramitlerinde görülüyor.
1978: İranlılar, Şeyh Muhammed Rıza Pehlevi’nin baskısı politikalarına karşı caddelere döküldü. Şeyh’in iktidarına karşı laik muhalif gruplar, mollalar ve sürgündeki Ayetullah Ruhullah Humeyni ile güçlerini birleştirdi. Ocak 1979’da şah İran’dan kaçtı ve 1 Şubat’ta Humeyni sürgünden coşkulu bir karşılamayla
Eylül 1980: Irak silahlı kuvvetleri, İslami devrimin ardından siyasi karmaşadan
faydalanma ve Kuzistan’daki petrol zengini sınır bölgesini ele geçirmek umuduyla batı İran’ı işgal etti. Beklenmeyen güçlü İran direnişi karşısında Irak
1982’de çekildi fakat İran, 1988’deki ateşkese kadar savaşı sürdürdü. Yukarıda ki resimde genç bir İranlı asker görülüyor. İran-Irak savaşında çocuk askerler kullandığı için İran hükümetinin adı kötüye çıktı.
6 Ekim 1981: 1978’deki İsrail-Mısır barış anlaşmasının ardından Başkan Sedat,Batı’da ün kazandı. 1978 Nobel Barış Ödülü’nü İsrail Başbakanı Menachem Begin
ile paylaştı. Mısır’da Sedat’ın icraatına karşı tepkiler karışıktı. Kahire’de Yom
Kippur savaşının anma törenlerini izlerken İslami milislerin bombalı ve silahlı saldırısına uğradı. Sedat ve yanındaki 10 kişi öldü.
Şubat 1982: Suriye şehri Hama’da Müslüman Kardeşler, Başkan Hafız Esed’e karşı isyan başlattı. Başkanın kardeşi Rıfat Esed’in kontrolündeki Suriye ordusu,
isyanı şiddetle bastırmak için şehri 3 hafta boyunca muhasara altına alıp havadan da bombaladı. Katliamda 20 binden fazla Suriyeli öldürüldü. Bu Orta Doğu’da tarihinde tek seferde en kanlı saldırıydı.
6 Haziran 1982: Lübnan iç savaşı, İsrail ülkeyi işgal ettiğinde yeni bir dönemece girdi. İlk başta güney Lübnan’daki FKÖ’yü sökme amacını taşıyan İsrail Savunma
Kuvvetleri, ülke içerisinde ilerleyerek Batı Beyrut’u muhasara altına aldı. IDF askerleri, Sabra ve Şatilla’daki Filistin mülteci kamplarından Falanj katliamını seyretti.Yukarıda ki resimde Beyrut’ta Lübnan askerleri görülüyor.
15 Ağustos 1984: Kürt ulusalcısı PKK, Şemdinli ve Eruh’taki Türk köylerindeki jandarma karakollarına eş zamanlı saldırı yaptı. Üç kişiyi katledip 11 kişiyi yaraladı. Bu iki saldırı PKK’nın, bağımsız Kürt ulusal devleti kurmak için silahlı çatışmanın başlangıcıydı. PKK ve Türkiye arasındaki çatışma, 1999-2004
Aralık 1990: Gazze Şeridi’nin büyük ölçekli isyanlar başladı. İsyanlar, İsrail işgaline karşı kitlesel direniş olan Birinci İntifada’ydı. Çocuklar ve gençlerin güçlü İsrail ordusuna karşı taş atmaları İntifada’yı tanımlıyordu. İsrail’in ayaklanmaya tepkisi birçok kişi tarafından vahşi olarak nitelendirildi ve uluslararası toplumun eleştirisiyle karşılaştı. Ayrıca Filistin davasının bilinirliğinin artırdı. Yukarıdaki resimde 1998 Gazze’de protesto eden Filistinli kadınlar görülüyor.
2 Ağustos 1990: Irak, küçük ancak petrol zengini komşusu Kuveyt’e saldırdı. Daha zengin Suudi Arabistan’a saldırmasından endişe eden batı, ABD liderliğinde
Kuveyt’in yardımına koştu. Devasa bir uluslararası güç Suudi Arabistan’a konuşlandırıldı. Irak’ın Kuveyt’ten çekilmeyi reddetmesinin ardından 17 Ocak
1991’de uluslararası koalisyon Irak ordusunu havadan bombalamaya başladı.
Arkasında 24 Şubat’ta kara saldırısı geldi. Zafer birkaç gün içerisinde elde edildi.
Ancak Irak Başkanı Saddam Hüseyin ve Baas Partisi iktidarda kaldı. Savaşın sonrasında azınlık Şii gruplar ve Irak’ın güneyi ile kuzeyindeki Kürtler rejimi
karşı ayaklanmaya başladı. İsyancılar ABD desteğinin olduğunu sandı fakat Baas Partisi şiddetle ayaklanmayı bastırırken uluslararası toplum müdahale etmedi.
Yukarıda ki resimde geri çekilen Irak ordusu tarafından yakılan Kuveyt petrol kuyuları görülüyor.
1990: Yemen Arap Cumhuriyeti ya da Kuzey Yemen ve Yemen Halk Cumhuriyeti ya da Güney Yemen, tek bir ülke olarak Yemen Cumhuriyeti olarak birleşti.
İki Yemen’in birleşmesi sonuçsuz şekilde 20 yıldır tartışılıyordu. Ülkelerin 1990’larda birleşmesine sağlayan şey ise sınır bölgelerinde keşfedilen petrol oldu. Fakat ekonomik sıkıntılar ülkenin peşini bırakmadı. Ülkenin 2 yarısındaki anlaşmazlıklar, 1994 yazında 3 aylık bir iç savaşa dönüştü. Yemen Sosyalist Partisi liderliğindeki ayrılıkçılar yenildi ve kuzeyin Başkanı Ali Abdullah Salih,
Yemen siyasetinde baskın isim olarak çıktı. Yukarıda ki resimde 1990’da Güney liderli Ali Salim El-Beyd ve Kuzey lideri Ali Abdullah Salih görülüyor.
Aralık 1991: İslamcı İslami Kurtuluş Cephesi, Cezayir’deki parlamento seçimlerinin ilk ayağında oyların büyük kısmını aldı. Cezayir ordusu ülkenin kontrolünü aldı ve seçimlerin ikinci ayağını iptal etti. Baskı nedeniyle birçok İslamcı grup silahlandı ve Cezayir vahşi uzun bir iç savaşa düştü. Savaş 10 yıl sürdü ve onlarca bin insanın hayatına mal oldu. Yukarıda ki resimde 1990’da iç savaş çıkmadan önce Cezayir kenti Gardiya görülüyor.
13 Eylül 1993: Son yılların en ünlü fotoğraflarından birinde FKÖ lideri Yaser Arafat ve İsrail Başbakanı İzak Rabin, Beyaz Saray Bahçesi’nde ABD Başkanı Bill Clinton’un dikkatli gözleri altında el sıkışırken görülüyor. Oslo Anlaşmaları
ya da “Prensipler Deklarasyonu”nu imzalandılar. Anlaşma, Filistin bölgelerinin yönetiminden sorumlu Filistin Özerk Yönetimi’nin oluşturulmasını, İsrail İşgal
Kuvvetleri’nin Gazze ve Batı Şeria’dan çekilmesini içeriyordu. Ancak birçok ihtilaflı meseleden bahsetmiyordu. Bu anlaşmayı 1995’te Oslo II izledi. Aynı yıl Başbakan Rabin, dindar Siyonist Yigal Amir tarafından suikasta uğradı.
20 Mart 2003: Uzun ve çekişmeli savaş peşrevinin ardından farklı ülkeler koalisyonunca desteklenen Birleşik Devletler ve İngiltere, Irak’ı işgal etti. Çok uluslu güç hızlıca Irak ordusunu yenilgiye uğrattı ve Baas rejiminin Irak’ta 35
yıllık iktidarı son buldu. Ancak bu uzun bir direnişe ve iç savaşa dönüştü. ABD birlikleri 2011’e kadar Irak’tan çekilmedi. Çatışma ve ayaklanmalar yüzlerce bin insanın hayatına mal oldu. Yukarıda ki resimde Bağdat’taki Saddam’ın sarayında ABD denizcileri görülüyor.
14 Şubat 2005: Beyrut’ta sahil yolunda tonlarca patlayıcı taşıyan bir araç eski başbakan Refik Hariri’nin konvoyuna çarptı. Devasa patlamada aralarında Hariri’nin de bulunduğu 22 kişi öldü. Hariri, Suriye’nin Lübnan işlerine karışmasının karşısındaydı. Suikastı, Lübnanlılar arasında Suriye karşıtı hassasiyete neden oldu. Ardından on binlerce Lübnanlının ülkedeki Suriye varlığına karşı gösterileriyle başlayan “Sedir Devrimi” geldi. BM’den artan
baskısıyla birlikte Suriye, Nisan’da Lübnan’daki askeri güçlerini geri çekti.
Böylece 29 yıllık işgal sonlanmış oldu.
Kasım 2010-2012: Muhammed Azizi’nin kendisini yakmasıyla kıvılcımlanan Başkan Zeynel Abidin Bin Ali hükümetine karşı protestolar başladı. Bu ayaklanma “Arap Baharı” adı verilen dalgaya neden oldu. Bugüne kadar “Bahar”Tunus, Mısır, Yemen hükümetlerinin devrilmesi ile Libya ve Suriye’deki iç savaşa
sebebiyet verdi.
Mayıs 2011: Suudi bilgisayar mühendisi Mana El-Şerif, Hobar şehrinde araba sürerken görüldüğü videosunu YouTube’a yükledi. Videoda el-Şerif, diğer Suudi
kadınlardan, krallığında kadınların araba sürmesi yasağını kaldırması için destek istedi. “Women2Drive” adlı kampanya binlerce destek buldu ve arkasından birçok Suudili kadının araba sürerken vidosu YouTube’a yüklendi. El-Şerif, Suudi
Arabistan dini polisi tarafından defalarca göz altına alındı ve “kadınları araba sürmeye teşvik etmek” suçuyla suçlandı.
24 Haziran 2012: Müslüman Kardeşler’in Özgürlük ve Adalet Partisi’nden Muhammed Mursi, Mısır’ın ilk demokratik başkanlık seçiminin galibi olarak ilan edildi. Mursi, oyların yüzde 52’sini aldı. Başkanlık seçimlerinin ikinci ayağında Mursi, Hüsnü Mübarek’in altında başbakan olan Mısır ordusu “tercihi” adayı Ahmet Şefik’i mağlup etti.
