Libya'nın kayıp silahları

Devrik Libya lideri Muammer Kaddafi, silah için milyarlarca dolar harcadı, yıllar içinde ülkesini muazzam bir silah deposu haline getirdi.

Bizde Batı'yı suçlamak için kullanılan 'Batı önce silah sattı; şimdi de vuruyor' şeklindeki yalanın aksine bu silahların yüzde doksanını da Sovyetler Birliği ve sonra da Rusya'dan temin etti. Tanklarını, zırhlı araçlarını, piyade silahlarını, roket bataryalarını, toplarını, uçaksavar füzelerini de çoğu gizli ve yer altında bulunan sığınak ve depolarda sakladı. 7 ay önce başlayan halk hareketini de bu silahları kullanarak bastırmaya çalıştı. Ama herkesin bildiği gibi bunu başaramadı.

Halk hareketi sırasında muhalif güçler, bu silahların bir kısmına el koydular ve bunlarla Kaddafi güçlerini hezimete uğrattılar. Silahların bir kısmı ise ortadan kayboldu. Bunlara ne oldu, kimlerin eline geçti, bilinmiyor. Tahminlere göre, bunların bir kısmı halkın eline, bir kısmı da silah kaçakçılarının eline geçti.

Silah kaçakçılarının eline geçen silahlar bugün özellikle Amerika'yı son derece endişelendiriyor. Özellikle de omuzdan atılan Rus yapımı SA-7 uçaksavar füzeleri. 1970'lerde üretilen, Amerikan Stinger füzeleri benzeri bu füzeler, alçaktan uçan uçak ve helikopterlere karşı bugün de etkili füzeler. Bugünün modern savaş uçakları ve helikopterlerine karşı belki o kadar etkili değiller ama (burası da kesin değil) yolcu uçaklarına karşı hâlâ büyük bir tehdit oluşturuyorlar. SA-7'lerin silah kaçakçıları yoluyla terörist grupların ya da başka tür grupların eline geçmesinin sivil havacılık için çok ciddi bir tehdit olabileceğinden endişe duyan Amerika da bu yüzden bir süredir Libya geçici yönetiminin askerî kanadı ile bu füzeler konusunda işbirliği yapıyor.

Nitekim bu çerçevede bir süre önce Libya'ya 14 sivil silah uzmanı göndermiş bulunuyor. Haberlere göre, bunları başkaları da yakında takip edecek. Emekli asker ve sivil uzmanlardan meydana gelen bu heyet, Amerika'nın Libya'nın silahlarını denetim altına almak için yeni ilan ettiği 30 milyon dolarlık program ve bütçeye göre hareket edecek. Bugüne kadar Libyalı askerî heyetle birlikte eski rejimin bilinen 36 silah deposundan 20'sini denetleyen ve bunları emniyet altına alan Amerikan heyeti, özellikle SA-7'ler üzerinde duruyor. Tam ve kesin sayısı bilinmemekle birlikte Kaddafi rejiminin SA-7'lerden 20 bin kadarını satın aldığı söyleniyor. Bu füzelerin bulunduğu bazı depolar NATO uçakları tarafından bombalanmıştı; ancak bu depoların bazıları istenen şekilde imha da edilememişti. Haberlerde, El Gaa denen depodan SA-7'lerin çalındığı söylenmişti mesela. Belki başka depolarda da aynı durum yaşanmış, bilinmeyen sayıda SA-7 kaçakçıların eline geçmişti.

Nitekim Mısır güvenlik kuvvetlerinin yaptıkları son açıklamalarda 5 silah kaçakçısı grubun Sina Çölü'nde SA-7'leri kaçırmaya çalışırken yakalandıkları ifade ediliyor. Bu füzelerin de muhtemelen tünellerden Gazze'ye sokulmak istendiği tahmin ediliyor. Hatta bazı haberlerde Mısır güvenlik kuvvetlerinin, tünellerde SA-7 bulduğu söyleniyor. Bir yabancı gazetede de Refah'a yakın bir yerde adı Ebu Ahmet olan bir Bedevi silah kaçakçısının Libya'daki durum sebebiyle sınırların açık kapı haline geldiği, kaçak silah piyasasının bolluk içinde olduğunu söylediği, SA-7 tip uçaksavar füzelerinin fiyatının bu bolluk yüzünden 10 bin dolardan 4 bin dolara düştüğünü söylediği yazıyor.

Libya halk hareketi sonucu devlet otoritesinin kaybolması yüzünden bugün ortaya hiç kimsenin tahmin etmediği bir kayıp ve kaçak silah meselesi çıkmış bulunuyor. Benzer durum hatırlanacağı gibi Saddam rejiminin yıkılması sonrası da ortaya çıkmış, kaçak silahların önemli bir bölümü de PKK'ya gitmişti. Bugün Libya'nın kaçak silahlarıyla birçok terörist grubun ilgilendiği muhakkak sayılır. Bunların akıbeti, özellikle de SA-7'lerin akıbeti şüphesiz PKK ile mücadele eden Türkiye'yi yakından ve önemle ilgilendiriyor. Hatırlarsanız, 1990'ların sonlarında PKK, SA-7 kullanarak helikopterimizi düşürmüştü. Bu bakımdan Türkiye'nin Libya'nın kaçak silahları konusunu iyi takip etmesi gerekiyor. Dışişleri, MİT ve Genelkurmay, bu konuyla acilen ilgilenmeliler bize göre...