TCMB'nin, 2018'de uygulayacağı para ve kur politikasının genel çerçevesi ile takip eden 3 yıla ilişkin enflasyon hedeflerini açıkladığı 2018 Yılı Para ve Kur Politikası Raporu, bankanın internet sitesinde yayımlandı.
Raporda, TCMB'nin; likidite yönetimi genel çerçevesini belirlerken, kısa vadeli faiz oranlarının Kurul tarafından belirlenen faiz koridoru içerisinde uygun görülen düzeyde oluşmasının sağlanması, uygulanan likidite yönetimi stratejisi ile uyumlu şekilde para piyasalarının etkin ve istikrarlı çalışması, ödeme sistemlerinin kesintisiz çalışmasının temini, kullanılan araçların para politikasının etkinliğini desteklemesi ve operasyonel yapının piyasalardaki olağandışı gelişmelere karşı yeterli esnekliğe sahip olmasını hedeflediği kaydedildi.
Raporda, söz konusu amaçlara ulaşmak ve para politikasının etkinliğini artırmak için likidite yönetimi genel çerçevesi belirlenirken, piyasadaki likidite düzeyi ve likiditenin sistem içindeki dağılımının da dikkate alındığı belirtildi.
Likiditeyi etkileyen faktörler ve 2017 yılında likidite gelişmelere değinilen raporda, 2016 yıl sonu itibarıyla 95,5 milyar TL olan sistemin fonlama ihtiyacının, 20 Kasım 2017 tarihi
itibarıyla 119,1 milyar TL'ye yükseldiği bildirildi.
- Türk lirası likiditesinde azalma gerçekleşti
Raporda, 20 Kasım 2017 itibarıyla TL Depoları Karşılığı Döviz Depoları Piyasası'ndan bankalara sağlanan 4,1 milyar dolar döviz likiditesi karşılığı TL likiditesinde 15,7 milyar TL azalma gerçekleştiği, enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerinin döviz ihtiyacının 6,9 milyar dolar tutarındaki kısmının Hazine ve TCMB tarafından doğrudan karşılanması nedeniyle TL likiditesinde 25,4 milyar TL azalma meydana geldiği kaydedildi.
TCMB tarafından 2017 yılı başında döviz kurunda yaşanan oynaklıklar ve ekonomik temellerden uzaklaşan fiyat oluşumlarının fiyat istikrarı ve finansal istikrar üzerinde yaratabileceği olumsuz etkileri sınırlamak üzere bir çerçeve ortaya koyulduğu belirtilen raporda, bu doğrultuda TCMB tarafından 12 Ocak'tan itibaren bir hafta vadeli miktar yöntemiyle repo ihalesi açılmadığı, Bankalararası Para Piyasası'nda (BPP) Temmuz 2016 tarihinden itibaren sınırsız olarak uygulanan bankaların borç alabilme limitlerinin (BAL) kademeli olarak sıfırlandığı, Borsa İstanbul bünyesindeki Bankalararası Repo/Ters Repo Pazarı'nda fonlama yapılmadığı ve 2017 yılının genelinde likidite ihtiyacının önemli bir bölümünün Geç Likidite Penceresi (GLP) borç verme oranından karşılandığı hatırlatıldı.
TCMB nezdinde gerçekleştirilen TL işlemlerin teminat koşullarının sadeleştirilmesine ve şeffaflaştırılmasına yönelik teknik çalışmaların 2017 yılında da devam ettiğine işaret edilen raporda, 11 Ağustos 2017 tarihinden itibaren TCMB nezdindeki piyasalar teminat işlemlerinin ortak bir platform üzerinden gerçekleştirilmesini amaçlayan Ortak Teminat Projesi kapsamında Bankalararası Para Piyasası'nda gerçekleştirilen tüm işlemler (TL depo, GLP depo ve GİL) için kullanılan teminat depolarının birleştirildiği ve teminatların iskonto edilmesi yönteminin esas alınmaya başlandığı anımsatıldı.
- "TCMB temel fonlama aracının 1 hafta vadeli repo işlemleri olması hedeflenmektedir"
2018 yılında TCMB likidite politikası ve yönetimine ilişkin operasyonel çerçeveye değinilen raporda, şöyle denildi:
"TCMB temel fonlama aracının 1 hafta vadeli repo işlemleri olması hedeflenmektedir. Diğer taraftan, para politikası ve likidite yönetimi çerçevesinde gerek duyulmayan günlerde 1 hafta vadeli repo ihalesi açılmayacaktır. Koşulların gerektirmesi durumunda vadesi 91 günü aşmayacak şekilde; geleneksel yöntemle repo ihaleleri ve TL depo satım ihaleleri açılabilecektir. Uygun görülmesi halinde geleneksel ihale yöntemi ile bir hafta vadeli Gün İçi Repo İhalesi açılabilecektir. Gün içi repo ihalelerine verilebilecek toplam teklif miktarı ilan edilen ihale tutarı ile sınırlı olacaktır. Likidite yönetimi çerçevesinde, Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Şirketi (HMVKŞ) tarafından ihraç edilen TL cinsi kira sertifikası karşılığında kotasyon yöntemiyle gerçekleştirilen gecelik vadeli repo imkanının sağlanması durumunda tüm katılımcılar bu imkândan yararlanmaya devam edecektir. DİBS ve/veya HMVKŞ tarafından ihraç edilen TL cinsi kira sertifikası karşılığında gerçekleştirilen GLP repo uygulamasına devam edilecektir. Gerekli görülen günlerde Borsa İstanbul bünyesindeki BIST Repo-Ters Repo Pazarı ve Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı'nda faiz koridoru dahilindeki gecelik faiz oranlarından TCMB tarafından yapılan fonlama tutarının sınırlandırılması uygulamasına devam edilebilecektir. TCMB, bünyesindeki Bankalararası Para Piyasası'nda gecelik vadede borçlanma ve borç verme faiz oranlarını ilan etmeye devam edecektir. Bankalar ihtiyaç duymaları halinde limitleri ile sınırlı olmak üzere teminatları karşılığında TCMB borç verme faiz oranından borçlanabilecekler, likidite fazlalığı oluşması halinde ise limitsiz olarak TCMB borçlanma faiz oranından TCMB'ye TL borç verebileceklerdir. TCMB, mevcut uygulamada olduğu gibi GLP borçlanma ve borç verme faiz oranlarını ilan etmeye devam edecektir. Bankalar, bu çerçevede TCMB'den teminat karşılığı olmak üzere limitsiz olarak borçlanabilecek ya da TCMB'ye borç verebileceklerdir. TCMB, likidite operasyonlarına ilişkin bilgi ve sonuçlarını veri dağıtım firmaları aracılığıyla ilan etmeye devam edecektir."
- "TCMB, likidite araçlarını kullanmaya devam edecek"
Raporda, TCMB'nin, 2017 yılında olduğu gibi, fiyat istikrarına ulaşma amacı doğrultusunda likidite araçlarını uygun bir bileşimle ve öngörülebilirliği destekleyecek şekilde kullanmaya devam edeceği bildirildi.
TCMB'nin, her türlü likidite durumunu dikkate alarak BIST Repo-Ters Repo Pazarı ve Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı'ndaki faiz oranlarını kontrol edebilmesi, sistemin fonlama ihtiyacını yönetebilmesi, likidite yönetimi araç çeşitliliğini ve operasyonel esnekliğini koruyabilmesi için teknik nedenlerle açık piyasa işlemleri portföyünde yeterli miktarda DİBS veya HMVKŞ tarafından ihraç edilen TL cinsi kira sertifikası bulundurması gerektiği belirtilen raporda, devamla şunlar kaydedildi:
"Bu kapsamda; 2017 yılı için nominal 15 milyar TL olarak belirlenen TCMB açık piyasa işlemleri portföy büyüklüğünün ilave alım seçeneği saklı kalmak kaydıyla 2018 yılında nominal 16 milyar TL olarak belirlenmesi, portföyde bulunan kıymetlerden vadesi 2018 yılında gelecek nominal 5,8 milyar TL'lik kısım dahil, 2018 yılında nominal 6,8 milyar TL doğrudan alım işlemi gerçekleştirilmesi, doğrudan alım işlemlerinin TCMB açık piyasa portföyünün itfa profili, piyasadaki likidite koşulları ve Hazine Müsteşarlığı'nın iç borçlanma programı dikkate alınarak yıl içerisinde dengeli ve öngörülebilir bir çerçevede gerçekleştirilmesi, doğrudan alımı yapılacak kıymetlerin alım yapılacak ayın ilk iş günü saat 10.00'da veri dağıtım firmaları aracılığıyla ilan edilmesi, alım ihalelerinin pazartesi, çarşamba ve/veya cuma günleri bir iş günü sonrası valörlü gerçekleştirilmesi, her bir ihale tutarının nominal en fazla 150 milyon TL olması, ihalelere ilişkin diğer hususlarda mevcut düzenlemelerin geçerli olması ile birlikte gerektiğinde her türlü değişikliğin yapılabilmesi, planlanmaktadır."
(Sürecek)
