ABD-Taliban anlaşmasından sonra Afganlar kaygılı

Türkiye'de yaşayan Afganlar, ABD ile Taliban arasında imzalanan anlaşma sonrası büyük kaygı duyduklarını söyleyerek, savaşta ödedikleri bedelin geri ödenmesini istedi.

Amerikan yönetimi adına ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Taliban adına ise Siyasi Ofis Başkanı Molla Abdulgani Berader arasında "Afganistan'a Barışı Getirme Anlaşması" töreni dün Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleştirildi. ABD ve Taliban arasından imzalanan bu barış anlaşmasından sonra bütün dünya Afganistan'a artık barış gelmesini beklerken Türkiye'de yaşayan Afganlar ise gelecekleriyle ilgili kaygılı olduklarını ifade etti. Afgan gençler, "Mademki aralarında anlaşacaklarmış, biz neden millet olarak bu kadar eziyet çektik? Neden biz hayatımızla bunun bedelini ödedik. Biz artık ödediğimiz bedellerin geri ödenmesini istiyoruz" diye konuştu.

"Mademki anlaşacaktınız, bu kadar savaş ne içindi?"

Eskişehir Anadolu Üniversitesinde Yüksek Lisans eğitimine devam eden Afgan genç Jamshid Wakili, yapılan barış anlaşmasından sonra yaşadıkları kaygıları ve isteklerini dile getirdi. Wakili, "Afganistan'daki Taliban örgütü ile Amerika arasında bir barış sözleşmesi imzalandı. Biz de Türkiye'de yaşayan Afgan öğrenciler olarak hem mutluyuz hem de kaygılarımız da var. Çünkü biz de geleceğimizi düşünüyoruz tabi ki. Artık bu savaşa son versin isteriz hem de gelecekte bizim hayatımız nasıl değişecek onu düşünüyoruz. Bizim istediğimiz şu; Afganistan devletinden istiyoruz ki gelecekteki barış süreçlerinde gençlerin ve vatandaşların hakkını ve hukukunu düşünsün. Onlara sahip çıksın. Ancak bunu da düşünüyoruz ki madem böyle bir barış sözleşmesi olacakmış, neden Amerika geldi ve Afganistan'da yıllardır savaştı? Hem Taliban tarafından hem de Amerika tarafından neden bizim bu kadar gençlerimizi öldürüldü? Biz bunu sormak isteriz. Mademki sonunda böyle bir anlaşma yapacaktınız, mademki sonunda devleti onların eline verecektiniz, neden 2001 yılında Afganistan'a girdiniz? Neden o kadar insanı öldürdünüz? İşte sonuç ne oldu. Sonunda yine de denetimi onların eline veriyorsunuz. Onlara hak veriyorsunuz. O zaman da vardı böyle bir devlet. O zaman da onlar devletti. Şimdi ne değişti? Biz onu düşünüyoruz. Tabi ki tekrar geriye de gitmek istemiyoruz. Biz 18 yıldır savaştık. Biraz hak ve hukuka ulaştık. Düzenli bir hayata girdi Afganistan milleti. Ama bundan sonra tekrar o döneme döneceksek o zaman ne değişti" dedi.

"Neden bu kadar bedel ödedik"

Afgan genç Wakili, anlaşma yaparak Afganistan'a barış getirmek isteyenlere, savaş sırasında millet olarak kaybettikleri hayatların bedelini sorarak, "Bu kadar savaş nedendi? Bizim gençlerimiz öldürüldü bu savaşta. Bizim milletimiz yerlerinden çıktılar. Kendi evlerinden kendi ülkesinden çıktılar. Yabancı ülkelerde mülteci oldular. O zaman da Amerika bu sözleşmeyi yapabilirdi. Mademki onlar en sonunda terör örgütün listesinden çıkacakmışlar. Mademki böyle bir sözleşme olacakmış. Biz millet olarak neden bu kadar şehit verdik? Neden bu kadar bedel ödedik? Şimdi bizim bu ödediğimiz bedelin bedelleri ne olacak" ifadelerini kullandı.

Kadınların rahat şartlarda eğitim almasını istiyorlar

Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde eğitim gören başka bir Afgan genç Hashmatullah Niyazı ise ülkesinde var olan eğitim sisteminin bundan sonra Taliban örgütü tarafından şekillendirilmemesi gerektiğini söyleyerek, kadınların rahat eğitim almalarına izin verilmesini istedi. Hashmatullah Niyazı, "Bir yandan mutluyuz. Bir yandan bilinçsiz bir geleceğimiz var gençler olarak. Ben gelmişim buraya kadar, sürüklenmişim. Eğitim olarak burada devam ediyorum. Maddi ve manevi olarak eksikliklerle devam ediyoruz. Aynı şekilde de Afganistan'daki gençlerin gelecekleriyle ilgili konuşmak istersem oradaki eğitim gerçekten 18 seneden beri biraz gelişmiş durumdayız. Aslında 18 sene öncesine bakarsak veya kritik dönemler geçirdik. Özellikle bayanlarımız, ablalarımız olsun, kız kardeşlerimiz olsun, analarımız olsun bunlar gerçekten bu kadar sene içinde çok eğitimsiz durumda kaldılar. Onlara hak verilmedi. Tabi biz erkekler olarak konuşsak biz her şekilde kendimizce hal edebiliyoruz bu konuda. Ama onların açısında bakarsak onlar gerçekten çok kaygılılar. Yani acaba bizim geleceğimiz eskisi gibi mi olacak? Acaba biz eğitimsiz mi kalacağız? Acaba biz evde mi geçireceğiz? Acaba biz bu hak olsun hukuk olsun bunlardan mahrum mu kalacağız? Bunlar gerçekten çok düşünüyorlar. Onlardan ricamız yani biz genç olarak kendi ricamdır; bizim eğitim durumumuz gelişsin. Bizim de diğer ülkeler gibi rekabet durumunda olmamız lazım. Bizden bir şeyler bekleyin. Bizim geleceğimiz, gençlerimiz yine eskisi gibi sokaklarda, savaşlarda kullanılmasın. Dış ülkelerden de bir ricamız var ki gerçekten bizi düşünüyorsanız savaş gibi duruma girmek istemiyoruz artık. Biz bıkmışız bu savaş durumlarından. Biz genç olarak bunu söyleyebilirim" şeklinde konuştu.

"Taliban eski denetim sistemine girmeyecek diye ümit ediyorum"

Eskişehir'de yaşayan diğer bir Afgan genç Suhrab Yousufzai ise bunca yıl sonra Taliban'ın artık eski Taliban olmayacağını, eski denetim sistemine girmeyeceğini ümit ettiğini dile getirdi. Yousufzai, "Biz Taliban hükümetini 2000 yılı öncesinde 6 sene gördük ve biz onların nasıl bir denetim sistemi, ne biçim devlet düşünceleri olduğunu biliyoruz. Onun için bir daha o döneme dönmek istemiyoruz. Onlar da artık kendilerini Afgan milletine yakın hissetmek istiyorlarsa bu sorunları ile ilgili açıklamalar yapması gerekiyor. Artık inşallah 2000 yılı öncesi denetim sistemine girmemelerini ümit ediyoruz" diye konuştu.