Açe'nin bağımsızlığı için mücadele eden Özgür Açe Hareketi (GAM) ile Endonezya hükümeti arasında uzun yıllar süren çatışma, 15 Ağustos 2005'te Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de düzenlenen anlaşma ile sona erdi.
Yapılan anlaşmayla Açe bölgesi otonom statü kazandı.
Bu kapsamda her yıl "Açe Barış Günü" olarak kutlanan 15 Ağustos, taraflar arasında silahlı çatışmanın bitmesini sağlayan tarihi bir gün olarak da kayıtlara geçti.
Eski GAM lideri ve eski Açe Valisi 79 yaşındaki Zaini Abdullah, Açe'de barışa giden süreci AA muhabirine değerlendirdi.
Abdullah, "Barış görüşmeleri aslında 2000 ile 2003 arasında Cenevre ve Tokyo'da başladı ancak görüşmeler başarısızlıkla sonuçlandı." dedi.
Endonezya ve GAM arasındaki barışın Devlet Başkan Yardımcısı Yusuf Kalla'nın girişimiyle Helsinki'de gerçekleştiğini aktaran Abdullah, Kalla'nın Finlandiya Eski Cumhurbaşkanı Marti Ahtisaari'den görüşmelere ara buluculuk yapmasını istediğini ifade etti.
Abdullah, Ahtisaari'nin uluslararası alanda birçok sorunda başarılı ara buluculuk girişiminde bulunduğunu anımsatarak, Helsinki görüşmelerinin önceki barış müzakerelerine göre hızlı gerçekleştiğini ve başarıya ulaşıldığını kaydetti.
Açe'de büyük yıkımın yaşandığı 2004 yılındaki deprem ve tsunaminin de barış sürecini hızlandırdığını söyleyen Abdullah, doğal afet sonrası her iki tarafın barış anlaşmasını sağlamak için ciddi bir şekilde harekete geçtiğini belirtti.
Abdullah, taraflar arasında daha fazla kan dökülmesini engelleye yönelik bu anlaşmanın yapılmış olmasından dolayı minnettar olduğunu dile getirdi.
Açe bölgesinde ekonomik kalkınmanın önemine değinen Abdullah, "Endonezya hükümeti, Açe halkı ile daha fazla diyalog içinde olmalı. Açe'nin kendi maden kaynaklarını yönetmesi için de zaman vermeliyiz." ifadelerini kullandı.
Abdullah, bölgede son dönemde bağımsızlık referandumu fikrinin tekrar yükselişe geçtiğini belirterek, "Referandum olması konusunda aynı fikirde değilim. Referandum fikri, yapılan tüm barış anlaşmasını baltalar, bizi çatışmaya, eski konumumuza geri götürür." diye konuştu.
Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de 15 Ağustos 2005'te imzalanan anlaşmaya göre Özgür Açe Hareketi üyeleri, eyaletin başkenti Banda Açe'de silahsızlandı.
30 yıl süren silahlı çatışmada yaklaşık 15 bin kişi yaşamını yitirdi.
Bölgenin önemli ticaret merkezlerinden biri olan Açe, yer altı zenginlikleri ve coğrafi konumuyla önemli bir noktada bulunuyor.
