2 Ekim 2020 tarihinde Avrupa Birliği (AB) Devlet ve Hükümet Başkanları Özel Zirvesi gerçekleştirildi ve birçok önemli sorun gündeme geldi. Zirvede Belarus'a yaptırım uygulanması, Azerbaycan-Ermenistan çatışması, Türkiye ile Yunanistan arasındaki Doğu Akdeniz krizi gibi konular ele alındı.

AB ve Türkiye İlişkisi: Önemli Bir Aktör Türkiye

Zirve sonuçlarına göre, Türkiye-AB ilişkilerinde Türkiye'nin belirleyici bir rol oynadığı görülüyor. AB'nin uluslararası alanda etkili bir aktör olamadığı ve dış politikada zorlandığı ortaya çıktı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un AB karar süreçlerine müdahale ettiği ve Doğu Akdeniz krizini yönetmekte zorlanan AB'nin karşısında Almanya çözüm odaklı bir politika benimseyerek ön plana çıktı.

Fransa-Almanya Anlaşmazlığı

Zirve öncesinde üye ülkeler arasında farklılıklar ortaya çıktı. Fransa, GKRY, Yunanistan ve Avusturya Türkiye'ye yaptırım uygulanmasını desteklerken, Almanya, İtalya, Malta ve Macaristan Türkiye'ye yakın durdu. Almanya Başbakanı Angela Merkel Türkiye'nin AB için önemli bir ortak olduğunu vurgularken, Fransa lideri Macron Türkiye'yi AB için bir ortak olarak görmeme eğilimindeydi.

Macron'un Başarısızlığı ve Almanya'nın Rolü

AB Zirvesi'nde Macron'un Türkiye'ye karşı yalnız kaldığı ve Almanya'nın çözüm odaklı yaklaşımıyla öne çıktığı görüldü. Almanya'nın tutumu, Türkiye-Yunanistan gerilimini yumuşatmaya yardımcı oldu. Macron'un Türkiye'ye meydan okuma isteği karşısında beklediği desteği alamadığı ve Almanya ile çatıştığı anlaşıldı.

AB'nin Dış Politikadaki Etkisizliği

Doğu Akdeniz krizi, AB'nin karar alma süreçlerindeki yavaşlığı ve etkisizliği bir kez daha gözler önüne serdi. NATO'nun krize çözüm konusundaki etkinliği AB'nin gerisinde kaldı. AB'nin ortak çıkarları yerine ulusal çıkarları peşinde koşan devletlerin varlığı eleştirilere yol açtı. AB'nin dış politikada etkisiz olduğu ve karar alma süreçlerinin işlevsiz olduğu belirtildi.

Yazar: Yunus Mazı (Bielefeld Üniversitesi siyaset bilimi ve felsefe mezunu)