Avrupa Ekonomik Topluluğu'na 43 yıl önce üye olan İngiltere'nin, yaz aylarında yapılması planlanan üyelik referandumunun sonucunda Avrupa Birliği'nden ayrılma ihtimali, iş dünyası için temel risk olarak görülüyor.
AB ile egemenlik, ekonomi yönetimi, rekabet ve göç başlıkları altında yeniden müzakereler yürüten Cameron, istediğini alması durumunda 28 üyeli birlikte kalınmasından yana kampanya yapacak. Öte yandan "Avrupa şüpheciliğiyle" bilinen Cameron'ın lideri olduğu Muhafazakar Parti'nin üyelerinin bir kısmının AB'den ayrılmak istediği biliniyor.
Mevcut kamuoyu yoklamalarının ortalaması, "evet" ve "hayır" diyenleri yüzde 42 ile başa baş gösteriyor. Fakat anket şirketlerin tamamının daha önce İskoçya referandumu ve mayıs ayındaki genel seçim sonuçlarında büyük farkla yanılmış olması, AB üyeliği referandumunun sonucunu öngörebilmeyi zorlaştırıyor.
Merkezi Londra'da bulunan Adam Smith Enstitüsünün Direktör Yardımcısı Sam Bowman, AA muhabirinin müzakerelere ilişkin sorularını yanıtladı. Bowman, "Anlaşmanın ön maddeleri bence tam bir başarısızlık. Anlaşmada, İngiltere'nin AB ile ilişkilerini değiştirecek kayda değer bir şey yok" değerlendirmesinde bulundu.
İngiltere'nin AB müzakerelerinden istediğini alamayacağını savunan Bowman, "Sonuçta İngiltere'nin birlik içerisinde kalmak yönünde karar vereceğini düşünüyorum. Çünkü birlikten ayrılmanın ne gibi ekonomik fayda sağlayacağı net değil. Özellikle birlikten ayrılmak yönünde yürütülen kampanyada, ayrılmanın getireceği riskler konusunda halka güvence verebilecek önemli isimler yok" ifadelerini kullandı.
Deutsche Bank Başekonomisti David Folkerts-Landau ise referandumdaki "Brexit" riskine dikkati çekerek, "İngiltere'nin birlik içerisinde yer almamasının sonuçları Avrupa için yıkıcı olur. İngiltere'nin üyesi olmadığı bir birlik, ikinci sınıf kategoriye düşer. İngiltere içerisinde olmadan AB küresel kapitalizmin merkezi olduğu iddiasını öne süremez" diye konuştu.
London Capital Group Piyasa Analisti İpek Özkardeşkaya, İngiltere'nin AB üyeliğinin ekonomik faydasının yüksek olduğunu vurgulayarak, "Brexit olasılığını düşük bir risk görüyorum. Ekonomik açıdan bakıldığı zaman İngiltere'nin AB'den sağladığı kazanç, sosyal yardım, mülteci krizi gibi konulardaki maddi zararının üzerinde" görüşünü paylaştı.
- AB ülkelerinden gelen göç meselesi
İngiltere'nin küresel ekonomik krizin etkilerini 2011 yılından itibaren azaltmaya başlaması ve büyümesini hızlandırmasıyla AB içerisinden bu ülkeye göçte de artış yaşandı.
Resmi verilere göre, 2010 yılının Haziran ayı ile 2015 yılının Haziran ayı arasındaki dönemde AB dışından İngiltere'ye gelen göçmenlerin sayısı yüzde 8 azaldı. Aynı dönemde AB üyesi ülkelerden İngiltere'ye gelen göçmenleri sayısı ise yüzde 51 ile rekor bir artış gösterdi. Oxford Üniverstesi Göç İzleme Birimi raporlarına göre, 2014 yılının başından itibaren Bulgaristan ve Romanya vatandaşlarının "serbest dolaşım" hakkını elde etmesi, İngiltere'ye göçün artmasında etkili oldu.
2015 yılının ilk çeyreği itibarıyla İngiltere'de, AB vatandaşı yaklaşık 3 milyon göçmen bulunuyor. Bunun yaklaşık 1,9 milyonluk kısmı çeşitli işlerde çalışıyor. İngiltere'de yaklaşık 680 bin Polonyalı yaşıyor. Polonyalılar, İngiltere'deki yabancılar içerisinde yüzde 8,7 payla Hindistanlıların arkasından ikinci sırada geliyor.
University College London'ın geçen yıl yapılan bir araştırması ise İngiltere'deki göçmenlerin ülke ekonomisine katkısını açık şekilde ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, İngiltere'ye Avrupa Birliği üyesi ülkelerden gelen yabancılar, 2000-2011 yıllarında aldıkları sosyal yardımların toplamının yaklaşık 20 milyar sterlin fazlasını vergi olarak ödedi.
- Serbest dolaşım
Serbest dolaşım konusu ise İngiltere'nin AB üyeliğinin devamında en tartışmalı konulardan birisi olarak görülüyor. İngiltere her ne kadar çok sayıda göçmenin ülkeye gelmesinden rahatsız görünse de aslında serbest dolaşım ekonomik olarak İngiltere'ye büyük fayda sağlıyor. Örneğin İngiliz vatandaşları 2014 yılında herhangi bir vizeye tabi tutulmadan AB ülkelerine 44 milyon ziyaret gerçekleştirdi. İngiltere'nin AB'den ayrılmayı seçmesi durumunda ülke vatandaşlarının AB içerisindeki seyahat özgürlüğü de tartışmalı hale gelecek.
Birleşmiş Milletler verilerine göre, 2015'in ilk yarısı itibarıyla 1,3 milyon İngiliz vatandaşının diğer AB ülkelerinde yaşadığı tahmin ediliyor. Yurt dışında yaşayan İngilizlerin yaklaşık 309 bini İspanya'da, 255 bini İrlanda'da, 185 bini Fransa'da bulunuyor.
- İngiltere - AB ticareti
İngiltere son 15 senedir Avrupa Birliği ülkelerine düzenli olarak ticaret açığı veriyor. Diğer bir deyişle İngiltere, AB ülkelerine ihracatının toplamından daha fazlasını, bu ülkelerden ithal ediyor. Son beş senelik dönemde İngiltere'nin AB dışı ülkelerle ticaretinde fazla vermesi ise ülkenin ticari ilişkilerini dünyanın geri kalanıyla ve özellikle gelişen ülkelerde güçlendirdiğini gösteriyor. İngiltere sadece 2014 yılında AB üyesi olmayan ülkelere 27,8 milyar sterlin ticaret fazlası verirken, AB ülkeleriyle ticaretinde ise 61,6 milyar sterlin açık verdi.
İngiltere 2014 yılında ihracatının yüzde 44,6'sını AB ülkelerine yaparken, ithalatının yüzde 53,2'sini ise yine AB ülkelerinden gerçekleştirdi.
Öte yandan, iş dünyasının en büyük çatı kuruluşu Britanya Endüstri Konfedasyonu'nun (CBI) araştırmasına göre, İngiltere'nin AB üyeliği, 500 milyon civarında nüfusa sahip, 16,6 trilyon dolarlık bir pazara doğrudan giriş yapmasını sağlıyor. Bu yüzden AB üyeliğinin İngiltere'ye ekonomik faydasının, yıllık ortalama 62 â€" 78 milyar sterlin seviyesinde olduğu tahmin ediliyor.
- İngiltere ve AB arasında bütçe ilişkisi
İngiltere, AB bütçesine 2010-2014 yıllarında yıllık ortalama 6,42 milyar sterlin katkıda bulundu. Fakat İngiliz ekonomisinin diğer AB ekonomilerine göre daha hızlı büyümesi ise AB bütçesine ödemesi gereken payı artırdı. Hazine Bakanlığına bağlı bütçe ofisinden yapılan açıklamada, İngiltere'nin geçen yıl öngörülenden 1,3 milyar sterlin daha fazla ödemek zorunda kaldığı belirtildi. Bu hesaplamaya göre İngiltere geçen yıl AB bütçesine, 9,9 milyar sterlin yerine 10,4 milyar sterlin ödeme gerçekleştirdi.
- Göçmenlere yapılan sosyal yardımlar
Cameron'ın AB referandumuna zemin hazırlayacak müzakerelerinin temel eksenini, sosyal yardımlar meselesi oluşturuyor. Öte yandan AB ülkelerinin vatandaşlarına yapılan sosyal yardımlar, toplam yardımlar içerisinden küçük bir pay alıyor. Resmi verilere göre, İngiltere'den yaşayan AB vatandaşlarının sadece 131 bini sosyal yardımlardan faydalanıyor. Bu da toplam sosyal yardımların yüzde 2,5'luk seviyesine denk geliyor. Son yıllarda ise AB ülkelerinden gelen göçmenlerin sosyal yardım taleplerinde artış görülüyor. AB ülkelerinden gelen göçmenlerin sosyal yardım başvuruları, 2010 yılından bu yana yüzde 46 arttı. Aynı dönemde İngiltere vatandaşlarının sosyal yardım başvuruları ise yüzde 12 düştü.