Maliye Bakanlığınca, 2017 aralık ayı ile ocak-aralık dönemine ilişkin bütçe uygulama sonuçları açıklandı.
Buna göre, 2017'nin aralık ayında bütçe gideri bir önceki yılın aynı aynına göre yüzde 4,5 artarak 76 milyar 642 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç bütçe giderleri de önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,1 artarak 75 milyar 210 milyon lira oldu.
Önceki yılın aralık ayında 27 milyar 812 milyon lira olan bütçe açığı, geçen yılın aynı ayında 20 milyar 890 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz dışı açık aralıkta 19 milyar 457 milyon lira olarak hesaplandı. 2016'nın aralık ayında faiz dışı denge, 25 milyar 980 milyon lira açık vermişti.
Söz konusu ayda faiz giderleri, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21,8 düşerek 1 milyar 432 milyon liraya geriledi.
Aralıkta 2017 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 645 milyar 124 milyon lira ödeneğin, 76 milyar 642 milyon lirası kullanıldı. Bu ayda faiz hariç giderler için öngörülen 587 milyar 624 milyon lira ödeneğin de yüzde 12,8'i kullanılarak 75 milyar 210 milyon lira harcama yapıldı.
Personel giderleri 2016'nın aynı ayına göre yüzde 7,4 artarak 11 milyar 81 milyon lira oldu. Böylece aralıkta personel giderleri için bütçede öngörülen 162 milyar 639 milyon lira ödeneğin yüzde 6,8'i kullanıldı.
Aralıkta sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,6 artışla 2 milyar 373 milyon lira olarak gerçekleşti. Bütçede öngörülen 27 milyar 138 milyon lira ödeneğin yüzde 8,7'si söz konusu ayda harcandı.
Mal ve hizmet alım giderleri de önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 artarak 10 milyar 697 milyon lira oldu.
Aralıkta cari transferler, 2016 yılının aynı ayına göre yüzde 13,9 arttı ve 27 milyar 132 milyon liraya yükseldi. Böylece bütçede öngörülen 249 milyar 266 milyon lira ödeneğin yüzde 10,9'u söz konusu ayda kullanıldı.
Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için aralıkta 10 milyar 131 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 3 milyar 432 milyon lira oldu. Geçen ay cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 1 milyar 777 milyon lira, mahalli idare payları ise 6 milyar 795 milyon lira olarak gerçekleşti.
Geçen sene aralıkta 18 milyar 488 milyon lira sermaye gideri, 3 milyar 185 milyon lira da sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 2 milyar 255 milyon lira oldu.
Faiz giderleri de geçen ay, 2016'nın aynı ayına göre yüzde 21,8 azalarak 1 milyar 432 milyon lira olarak hesaplandı.
- Vergi tahsilatı arttı
Aralıkta vergi gelirleri tahsilatı, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,2 artarak 46 milyar 767 milyon liraya yükseldi.
Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri ise yüzde 100 artarak 6 milyar 395 milyon liraya çıktı. Aralıkta özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 412 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 179 milyon lira oldu.
Vergi türleri itibarıyla aralık ayı gerçekleşmelerine bakıldığında 2016'nın aynı ayına göre dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 6, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 22,4, özel tüketim vergisi yüzde 13,7, damga vergisi yüzde 8,7, gelir vergisi yüzde 21, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 29,3 ve harçlar yüzde 0,7 artarken, kurumlar vergisi yüzde 3,5 azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 11,7 arttı.
- Ocak-aralık dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçesi, geçen yıl 47 milyar 373 milyon lira açık verdi. 2016'da bu rakam 29 milyar 932 milyon lira düzeyindeydi. Aynı dönemde faiz dışı fazla 9 milyar 339 milyon lira olarak gerçekleşti.
2016 yılında 584 milyar 71 milyon lira olan bütçe giderleri, geçen yıl yüzde 16 artarak 677 milyar 722 milyon lirayı buldu. Faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 16,3 arttı ve 621 milyar 11 milyon lira olarak hesaplandı.
Diğer taraftan, geçen sene faiz giderleri, 2016'ya göre yüzde 12,9 artarak 56 milyar 712 milyon liraya yükseldi.
- Personel giderleri
Personel giderleri, geçen sene 2016 yılına göre yüzde 8,9 artışla 162 milyar 139 milyon liraya çıktı. Aynı dönemde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise yüzde 10,4 arttı ve 27 milyar 267 milyon lira olarak kaydedildi.
Söz konusu dönemde mal ve hizmet alım giderleri, yüzde 17,3 artarak 63 milyar 470 milyon lira olarak gerçekleşti. Cari transferler yüzde 20,5 artışla 270 milyar 962 milyon lira oldu. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 2016'ya göre yüzde 24 artışla 132 milyar 466 milyon liralık transfer yapıldı.
Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 27 milyar 741 milyon lira olarak kayıtlara geçti. Geçen sene ocak-aralık döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 12 milyar 722 milyon lira, mahalli idare payları ise 60 milyar 704 milyon lira olarak hesaplandı.
Geçen yıl ocak-aralık döneminde 70 milyar 541 milyon lira sermaye gideri, 13 milyar 341 milyon lira sermaye transferi gerçekleşti. Borç verme giderleri bu dönemde 13 milyar 291 milyon lira oldu. Faiz giderleri de 2016'ya göre yüzde 12,9 artarak 56 milyar 712 milyon liraya yükseldi.
- Geçen yıl bütçe gelirleri
2016 yılında 554 milyar 140 milyon lira olan bütçe gelirleri, geçen yıl yüzde 13,8 artışla 630 milyar 349 milyon liraya yükseldi.
Geçen yıl vergi gelirleri tahsilatı ise önceki yıla göre yüzde 16,8 artarak 536 milyar 48 milyon lira oldu. Bu dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, 2016'ya göre yüzde 4,1 azalarak ve 71 milyar 167 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 18 milyar 932 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 4 milyar 202 milyon lirayı buldu.
Vergi türleri itibarıyla ocak-aralık dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında 2016'ya göre, kurumlar vergisi yüzde 23,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 19,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 3, özel tüketim vergisi yüzde 14,9, gelir vergisi yüzde 16,3, damga vergisi yüzde 16,2, harçlar yüzde 7,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 29,7 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 12,5 arttı.
(Bitti)