Büyükelçi olarak çalıştığı Türkiye'ye Cumhurbaşkanı olarak geldi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 8 yıl Türkiye'de büyükelçilik görevi yapan Etiyopya Cumhurbaşkanı Malatu Teshome'yi Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Etiyopya Cumhurbaşkanı Mulatu Teshome, baş başa ve heyetlerarası görüşmelerin ardından yapılan anlaşmaların imza törenine katıldı. İmza töreninin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Etiyopya ile Türkiye arasındaki ilişkilerin geçmişini anlatırken, Etiyopya Cumhurbaşkanı Teshome'nin Türkiye'de 8 yıl görev yaptığını, o dönemden tanışmış olmaları nedeniyle kendisi için önemli bir dost olduğunu söyledi.
Etiyopya Cumhurbaşkanı Teshome ise 8 yıl görev yaptığı Türkiye'de bulunmayı şu sözlerle açıkladı:
"Tarihi ve büyük ülkede 8 yıl görev yaptıktan sonra tekrar buraya gelmek benim için eve dönmek gibi."
TÜRKİYE-ETİYOPYA ARASINDA 4 ANLAŞMA İMZALANDI
Etiyopya Cumhurbaşkanı Teshome'nin Türkiye'de büyükelçilik yaptığını belirten Erdoğan, "Gerçek bir Türkiye dostudur. O dönemden tanıştığımız için benim için de anlamlı bir dost. Kendisi son olarak Cumhurbaşkanlığını devraldığım törene katılmak için ülkemize gelmişti. Gelen cumhurbaşkanlarından müstesna bir tanesiydi. Benim için o devir teslim töreni de anlamlıydı" dedi.
Kendisinin de Cumhurbaşkanı olarak Afrika'ya ilk ziyaretini 2015 yılı Ocak ayında Etiyopya'ya gerçekleştirdiğini kaydeden Erdoğan, "İkili bir görüşme ve ardından heyetlerarası görüşmemizi yaptık. Bu heyetlerarası görüşmeyi 4 anlaşma ile taçlandırmış olduk. Kadim bir medeniyete sahip olan Etiyopya, bizler için anlamı ve önemi büyük köklü gönül bağımız olan bir Afrika ülkesidir. Etiyopya, ilk ezanı okuyan Bilal Habeşi'nin, Peygamber efendimizin gönderdiği sahabelere kucak açan adil kral Necaşi'nin memleketidir. Bugün Etiyopya topraklarında bulunan tarihi Harar kenti 19. yüzyılın ikinci yarısında bir dönem Osmanlı yönetiminde kalmıştır. Bugün hala bu kentte Harar Türklerine rastlamınız mümkündür. Osmanlı İmparatorluğunun son konsolosluğu 1912 yılında Harar kentinde açılmıştır. Cumhuriyetimizin sahraaltı Afrika'daki ilk büyükelçiliğinin 1926 yılında Addis Ababa'da açılması Etiyopya'ya atfettiğimiz önemin bir göstergesidir. Bugün ise Etiyopya Afrika'daki en önemli stratejik ortaklarımızdan birisidir. Bundan sonraki süreçte neler yapacağız bunları değerlendirme fırsatı bulduk" dedi.
Etiyopya'nın Afrika'da önemli roller oynadığını ifade eden Erdoğan, "Etiyopya'nın kıta ile ilişkimizin güçlendirilmesinde Türkiye'ye yol arkadaşlığı yapmasını arzu ediyoruz. Bugünkü görüşmelerde birçok farklı alanda benzer görüşmeler taşıdığımıza şahit olduk. Şu noktayı da özellikle ifade etmek istiyorum, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından bize desteğini açıklayan ülkelerden birisidir Etiyopya. Değerli dostum hemen bu endişelerinin ötesine geçerek, 16 saat sonra durumun farklı bir şekilde darbecilerin aleyhine dönüşmesinin mutluluğunu bizimle paylaştığı için bize memnuniyet vesilesi olmuştur. Etiyopya FETÖ'nün cani yüzünü, insanlık için teşkil ettiği tehdidi gören dostlarımızdandır. Bu konuda gereken adımları el birliği içinde atıyoruz. Sadece Etiyopya'dan değil, FETÖ urunu sirayet ettiği diğer bölge ülkelerinden temizleme konusunda kararlıyız. Çünkü bu bir urdur" diye konuştu.
Türkiye-Etiyopya arasındaki ikili ticaret hacminin 439 milyon dolar olduğunu kaydeden Erdoğan, "Bugün bir hedef belirledik, ilk etapta bunu 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanının Etiyopya'ya yatırım için giden firmalarımıza, resmi ve özel heyetlerimize gösterdiği ilgi ve alakayı çok iyi biliyorum. Perşembe günü İstanbul'da işadamlarımızla yapılacak toplantının yeni bir sürece vesile olacağına inanıyorum. Tercihli Ticaret Anlaşması müzakerelerini en kısa sürede başlatacağız. Kazan kazan temelli ortaklıklara imza atabileceğimize inanıyorum. Özellikle de hidroelektrik santraller konusunda ciddi bir deneyimimiz var, Etiyopya'nın da su kaynakları konusunda ciddi bir potansiyeli var. Hidroelektrik enerjiler noktasında Etiyopya ciddi bir enerji kaynağına sahip olma fırsatını Türk girişimcilerle paylaşabilir. Geçtiğimiz yıl Etiyopya için zorlu bir sene oldu. Ülke son 30 yılın en şiddetli kuraklığını yaşadı. Etiyopya uluslararası ortakları ve BM ajansları ile koordinasyon halinde bu felaketin etkilerini en aza indirmeyi başardı. Bizde kuraklıktan etkilenen bölgelere Etiyopyalı yetkililerle koordinasyon içinde iki farklı insani yardım kampanyası yürüttük. İmkanlarımızı seferber ederek Etiyopyalı kardeşlerimizin sıkıntılarını hafifletmeye çalıştık. Biz şu ilkeye yürekten inanıyoruz, yüzümüzün ve gözlerimizin rengi ne olursa olsun, gözyaşlarımızın rengi aynıdır. Bizim için ihtiyaç sahibinin kim olduğunun, nerede olduğunu, etnik ve dini kimliğinin hiç önemi yoktur, çünkü gözyaşlarımız aynıdır. Önemli olan dayanışmadır, paylaşımdır. İnsan odaklı kalkınma yardımlarımızda Afrikalı kardeşlerimizin yanında olmaya devam edeceğiz" şeklinde konuştu.
Tanzanya, Mozambik ve Madagaskar ziyaretleri yaptığını hatırlatan Erdoğan, bundan sonraki süreçte Afrika'nın farklı ülkelerine gitmek suretiyle ziyaretleri sürdüreceğinin altını çizdi.
"TEKRAR BURAYA GELMEK BENİM İÇİN EVE DÖNMEK GİBİ"
"Bugün bir kez daha burada olmaktan dolayı çok mutluyum" ifadeleri ile konuşmasına başlayan Etiyopya Cumhurbaşkanı Teshome, Etiyopya'nın Ankara Büyükelçisi olarak 8 yıl Türkiye'de görev yaptığının altını çizerek "Tarihi ve büyük ülkede 8 yıl görev yaptıktan sonra tekrar buraya gelmek benim için eve dönmek gibi" dedi.
15 Temmuz darbe girişiminde Türkiye hükümeti ve halkını gösterdikleri kararlılık ve cesaretten ötürü kutlayan Teshome "Etiyopya'nın Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve halkına bitmeyen desteğini tekrar dile getirmek istiyorum, terörle mücadele konusunda, ister yurtiçindeki isterse uluslararası terörle mücadelesinde Türkiye'ye desteğimizi yineliyoruz. Türk halkı da dik durarak bu terörist gruba karşı demokrasilerini ve ülkelerini koruma noktasında çok büyük cesaret örneği göstermiştir. Bu anlamda hükümetim Gülen'e ait olan okulların Maarif Vakfı'na devretme kararı almıştır" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı baş başa ve heyetlerarası görüşmelerde iki ülke arasındaki tarihi ve kültürel ilişkilerin yanı sıra ekonomik ilişkilerin de güçlendirilmesi için adımlar attıklarını kaydeden Teshome, "Görüşmemiz çok verimli geçti. İki büyük ülke arasındaki işbirliğini daha derinleştirmek için karar aldık. Stratejik ilişkilerimizi güçlendirme kararı aldık ki, zaten ortak değerlere ve karşılıklı çıkarlara dayalı ilişkilerimiz var. İki ülke arasındaki ilişkiler tarihten köklerini alıyor. Bu ilişkilerin artarak devam ettiğini biz zaten biliyoruz ama ekonomik, ticaret ve yatırımın geliştirilmesi suretiyle bu ilişkilerin daha da derinleştirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Etiyopya'nın nüfusu yaklaşık olanak 100 milyon, Türkiye çok büyük bir pazar. Karşılıklı ticari yatırımlarımızın potansiyelin çok gerisinde olduğunu her ikimizde kabul ettik. Bu boşluğu doldurmak durumundayız. Ticari ilişkilerimizi iki ülkenin boyutuna yakışacak noktaya getirmek durumundayız ki 1 milyar dolar bile çok az. Büyük düşünmeliyiz ve düşündüğümüz büyük hedefe ulaşmak için çok çalışmalıyız. Her ikimizde çok taraflı ortaklıkların gereğinin altını çizdik. Yatırım ve ticaret işbirliğinin temelini oluşturur. Daha fazla teşvik özel sektöre verilmelidir. Bu konuda yeni adımlar atılacak. Etiyopya'daki Türk yatırımlarını özellikle ihtiyaç duyulan imalat, enerji ve altyapı sektörlerinde daha fazla teşvik etmek istiyoruz. Türk firmaları yatırımlarını Etiyopya'da yapacaklarsa, karşılaştıkları mali sıkıntıların çözümü için çalışmalar yapıyoruz" şeklinde konuştu.
Konuk Cumhurbaşkanı Teshome, terörle mücadelede Türk halkının yanında olduklarını yineleyerek, "Biz Afrika burnunda terörle mücadele ediyoruz, Türkiye ise kendi bölgesinde terörle mücadele ediyor. Her iki ülkenin de terörle mücadeleye büyük bir kararlılıkla ve güçlü bir şekilde devam edeceği konusunda ortak bir anlayışa sahibiz" açıklamasında bulundu.
(Derya Yetim/İHA)