Hıbey Eyaleti Yüksek Halk Mahkemesinden yapılan açıklamaya göre, ülkede maddi durumu iyi olduğu halde borcunu ödemeyen kişilerin ifşa ve ihbar edilmesini sağlayan mobil uygulama geliştirildi.
"Borcunu ödemeyen haritası" (Laolai Ditu) adlı uygulamanın, Çin'in 2014'te açıkladığı vatandaşların güvenirliğinin puanlandığı "Sosyal Güven Sisteminin İnşası" programı kapsamında geliştirildiği ve güven sisteminin inşasına katkı yapacağı savunuldu.
Ülkenin popüler mesajlaşma uygulaması Wechat üzerinden hizmet vereceği belirtilen mini uygulama, kullanıcıya, 500 metre yakınındaki borçluları ve onların bilgilerini harita üzerinde gösterecek.
Uygulama, kullanıcılar için tek tıkla "güvenilir olmayan" söz konusu kişi ve şirketleri göz önüne serecek ve kullanıcılar borcunu ödemeyen bu kişi veya şirketleri WeChat üzerinden arkadaş çevrelerine teşhir edebilecek, aplikasyon üzerinden ihbar edebilecek.
İhbarın ardından mobil uygulamayı yöneten yetkililer durumu mahkemeye bildirecek ve mahkeme borçlularla ilgili mekanizmaları harekete geçirecek.
Mahkeme, "Borcunu ödemeyen haritası"nın güvenilir olmayan insanları cezalandırmak için bilgi paylaşamı sağladığını, bu aplikasyonla "herkese kanunların anlaşıldığı ve onlara uyulduğu bir atmosfer oluşturduğu" savundu.
Çin'de geçen yıl aralık ayında da Guicou eyaleti ve Guangşi Cuang Özerk Bölgesi'nde 10'dan fazla okulda, öğrencilerin okula anlık giriş çıkış saatlerini ve bulundukları yerleri takip eden çiplerle "akıllı" hale getirilen üniformalar kullanılmaya başlanmış, üniformanın omuz kısmına yerleştirilen çiplerle öğrencilerin okula giriş çıkışları ile bulundukları yerlerin öğretmen ve velilere bildirildiği ifade edilmişti.
- Çin'de vatandaşlar milyonlarca kamerayla takip ediliyor
Çin yönetimi, 1,43 milyarlık dev nüfusunun davranışlarını izleyerek, "sosyal güven" başlığı altında sıralayacak büyük bir puanlama sistemi kuruyor. Sistem, vatandaşlarının "kaç puanlık birey olduğunu" belirleyip, ödül ve ceza mekanizmasıyla toplumda güven oluşturmayı hedefliyor.
Çin Devlet Konseyi, 2014'te 2014-2020 dönemini kapsayan "Sosyal Güven Sisteminin İnşası Taslak Programı" adlı rapor yayımlamış, program "Toplumda güvenin mükemmel ve güven kaybının utanç verici olduğu" fikrinden yola çıkmıştı.
Program, tüm vatandaşlar, firmalar ve kamu kurumlarını puanlandıran bir sistem kurulmasını öngörüyor. 2020'ye kadar tüm ülkeyi kapsayacak şekilde kurgulanan sistem çerçevesinde derecelendirme yapılıyor.
İnsanların, "kaç puanlık birey olduğunu" ölçen sistemde puanı yüksek olanlar ödüllendirilirken, tablonun alt sıralarındakiler "kara listeye" dahil edilerek yaptırımlara maruz bırakılıyor.
Ünlü yazar George Orwell'in "1984" romanındaki "Büyük Birader" benzeri şekilde "gözüm sürekli üzerinde" mesajı verdiği belirtilen uygulamanın, ülkede gerçek kimlik bilgileriyle kayıt zorunluluğu olan sosyal paylaşım siteleri, yüz tanıma özelliği olan kameralar, çevrimiçi ödeme metotları gibi platformlar üzerinden derlenecek bilgilerle 2020 itibarıyla tam kapsamlı olarak hayata geçirilmesi öngörülüyor.
