AK Parti Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya başkanlığında toplanan Adalet Komisyonu, Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısını görüştü.
Bozdağ, komisyona yaptığı sunumda, tasarıyla TCK, CMK ve diğer bazı kanunlarda köklü değişiklikler öngörüldüğünü bildirdi.
Özellikle CMK'daki değişikliklerin ihtiyaçlardan doğduğunu, soruşturmaların etkin ve verimli şekilde yürütülmesi bakımından gerekli olduğuna inandıklarını vurgulayan Bozdağ, getirilen yeni düzenlemeleri şu şekilde anlattı:
"Duruşmalar il sınırları içerisinde olmak kaydıyla yapıldığı yerden başka bir yerde yapılabilecek. Bunun nedeni, çok sanıklı dosyaların olması durumunda, bunların nerede yargılanacağına dair yasal boşluk var, bu boşluğu dolduruyoruz. Vücut dokunulmazlığına karşı işlenen suçlarda tutuklama yasağını kaldırıyoruz. Türkiye'de pek çok olay yaşandı ve bu olaylardan da kamuoyu fevkalede rahatsızlık duyuyor. Tutuklama yasağı olduğu için de mahkemeler tutuklama kararı veremiyorlar ama bundan sonra bu fiiller karşısında hakimler tutuklama kararı verebilecektir.
Örgüt kapsamında işlenen suçlarda azami tutukluluk süreleri dolmuş şüpheli veya sanıklar adli kontrolle serbest bırakılıyor. Ama dışarıda adli kontrolü ihlal ettikleri zaman bunları geri alma imkanı olmuyor. Malatya yayınevi cinayetini işleyen katiller adli kontrolle serbest bırakıldı. Bunları sürekli takip ettik çünkü suçu sabit, her şey net ortada ama böyle bir sıkıntı oldu. Adli kontrol şartlarının ihlal edilmesi halinde tutuklanmasına imkan veriyoruz. İletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması tedbiri, organ veya doku ticareti, nitelikli dolandırıcılık ve tefecilik suçlarında da uygulanabilecek. Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi tedbiri, bireysel işlenen uyuşturucu madde ticareti suçunda da uygulanabilecek. Bu, uyuşturucu ile mücadele bakımından çok önemli bir düzenleme."
-Soruşturma dosyaları
Adalet Bakanı Bozdağ, TCK'da yapılacak olan değişiklikler hakkında da bilgi verdi.
Yeni Türk ceza adaleti sisteminin on yıllık uygulama sonuçlarının, alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına ilişkin sistemin aksayan pek çok yönü olduğunu ortaya koyduğuna dikkati çeken Bozdağ, 2005 yılından 2015 yılına, yıl içinde yeni gelen soruşturma dosyası sayısının yüzde 40 oranında arttığını söyledi.
Bekir Bozdağ, 2015 yılında ülke genelinde 7 milyon 115 bin 323 ayrı eylem sebebiyle, toplam 3 milyon 542 bin 108 soruşturma dosyası açıldığını; yapılan soruşturmalar neticesinde 3 milyon 219 bin 415 ayrı eylem sebebiyle bir milyon 469 bin 410 dava dosyasının ceza mahkemelerinin önüne geldiğini bildirdi.
- Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri için düzenleme
Bozdağ, şöyle devam etti:
"Bu soruşturma ve kovuşturmalar sürecinde, özellikle ön ödeme ve uzlaşma sebebiyle verilen 'kovuşturmaya yer olmadığına' dair karar sayıları oldukça düşük bir seyir göstermiştir. Diğer bir ifadeyle, bu alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin ceza adalet sisteminin iş yükü üzerinde etkisi çok sınırlı seviyede kalmıştır. 2015 yılında, ön ödeme kapsamında kalan suçların toplam suç sayısına oranı binde bir düzeyinde olup, sadece bin 167 dosya ön ödeme nedeniyle sistem dışına çıkartılmıştır. 2015 yılında uzlaşmayla sonuçlanan dosya sayısı ise 8 bin 485 olup, bu da neredeyse yok denecek kadar az olduğunu göstermektedir.
Tasarıyla, hukukumuzdaki ön ödeme ve uzlaşma kurumları, bu kurumlardan beklenen hukuki ve sosyal faydayı sağlama amacıyla yeniden ele alınmaktadır. Ön ödemeyi bir yıla çıkarıyoruz, esasında ön ödeme peşin bir ceza sistemidir. Çünkü, başlangıçta belli bir para ödedikten sonra sürecin sonlandırılması son derece önemli. Eğer süreç böyle sonlandırılmazsa, ya para cezasına çevriliyor, tecil ediliyor ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılması oluyor. Sonuçta bu kapsamda olanlar bir gün dahi hapiste yatmıyor. Şunun doğru anlaşılması için söylüyorum: Sanki hapise girmesi gereken birisi var da ön ödeme ile hapisten kurtuluyor gibi bir algı oluşmasın çünkü bu kapsamda olanların mevcut CMK ve TCK'ya göre hapiste kalması fiilen mümkün değil."
- Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu için düzenleme
Adalet Bakanı Bozdağ, bazı suçlarda ceza artırımına gittiklerini söyledi.
Örneğin trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun bir yıllık üst sınırı olduğunu ama alt sınırının olmadığını ifade eden Bozdağ, "Biz şimdi alt sınır olarak üç ay getiriyoruz. Kişi trafik güvenliğini tehlikeye sokuyor, ona bir aylık ceza veriliyor, o da bu nedenle tehlikeli araç kullanmaya devam ediyor. Ceza biraz canını acıtsın ki ikinci kez bunu yapmasın." ifadesini kullandı.
Bakan Bozdağ, uzlaşmanın kapsamını genişlettiklerini, etkin pişmanlık gerektiren suçların da uzlaşma kapsamına alındığını vurguladı.
Tasarıyla, Anayasa Mahkemesinin iptal kararına uyum sağlamak amacıyla cinsel saldırı suçunun cezalarının artırıldığını belirten Bozdağ, "Mağdurun 12 yaşından küçük olması durumunda sarkıntılık suçunun alt sınırı 3 yıldan 5 yıla, tasaddi suçunun alt sınırı 8 yıldan 10 yıla, nitelikli cinsel istismar suçunun alt sınırı 16 yıldan 18 yıla çıkarılmaktadır." dedi.
- Bombalı araçlar için önlem
Bekir Bozdağ, patlayıcı maddelerin yapımında kullanılan malzemelerin izinsiz olarak bulundurulması veya kabul edilmesinin de suç olarak düzenlendiğini, bu suçun alt sınırının 3 yıldan 4 yıla çıkarıldığını söyledi.
"Otomobillere bomba yükleyip araçları patlatma suçları çok yaygın bir şekilde işleniyor." diyen Bozdağ, bu suçun işlenmemesine yönelik adımlar attıklarını kaydetti.
Tasarı, geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından alt komisyona gönderildi.
