Dünyada böcekler azalıyor

Dünya genelinde kaygı uyandıran böceklerin azalması sorunu ile ilgili, Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Didem Ambarlı'nın yer aldığı çalışma grubunun makalesi, Nature dergisinde yayınlandı.

Makale; Almanya'daki uzun süreli biyolojik çeşitlilik izleme projesi kapsamında elde edilen bulgular sonucunda hem otlaklar, hem de çayırlık alanlarda böcek türlerinin üçte bir oranında azaldığını ortaya koydu.

Araştırma ekibinde yer alan Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Didem Ambarlı, sonuçların böcek biyolojik çeşitliliği ve ekosistem işlevleri açısından kaygı verici olduğunu ifade etti. Benzer sonuçların dünyanın farklı bölgelerinde farklı böcek grupları için ortaya konduğunu fakat Türkiye'deki durumun henüz bilinmediğini söyleyen Ambarlı, yoğun tarım yapılan alanların çevresinde benzer bir durumun beklenebileceğini, fakat ülkemizin hala yabanıl özelliklerini koruyan ve zengin bir biyolojik çeşitlilik barındıran geniş ormanlık ve çayırlık alanlarında da benzer bir düşüş olup olmadığı hakkında bir bilgi olmadığını dile getirdi. Biyolojik çeşitlilikteki böyle kritik değişimlerin anlaşılabilmesi için uzun süreli sistematik izleme programlarına ihtiyaç olduğunu da sözlerine ekledi.

Bugüne kadar pek çok çalışma, küresel ölçekte bir böcek krizi yaşandığını; bazı böcek gruplarının son 20-30 yıl içinde dünyanın farklı yerlerinde azalmakta olduğunu ortaya koymuştu. Fakat bulguların farklı böcek gruplarına ya da popülasyon özelliklerine genellenebilirliği tartışmalıydı. Almanya'da yapılan ve Nature dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmanın bulgularına göre; sadece 10 yıl içinde pek çok alanda böcek türlerinin yaklaşık üçte bir oranında azalmış olduğu ve bu düşüşün örümcekler, kınkanatlılar, yusufçuklar gibi pek çok faklı böcek grubunu da kapsadığı tespit edildi. Böcek kayıplarının en çok, çevresinde yoğun tarım yapılan otlaklarda olduğu gözlenirken, ormanlarda hatta korunan alanlarda da böcek kayıplarının söz konusu olduğu belirtildi.

2008-2017 yıllarını kapsayan çalışmada; ormanlık alanlardaki böcek toplam kütlesinde yüzde 40 azalma belirlenirken, otlaklardaki durumun ise daha endişe verici olduğu ifade edildi. Böcek toplam kütlesinin yüzde 60'tan fazla azalma ile 2008 yılındaki seviyesinin yaklaşık üçte birine indiği yapışan çalışmalarla ortaya çıkarıldı.

Dünya üzerindeki tüm hayvanlar arasında en fazla türe sahip grup olan ve besin ağında sayısız canlı grubunun temel besinini oluşturan böceklerin; ölü canlıların doğaya geri dönüşümü, istilacı bitkilerin kontrolü ve tarımsal alanlarda biyolojik mücadele gibi birçok önemli işlevi bulunuyor. Özellikle tarım ürünlerinin üretilmesindeki tozlaştırıcı görevleri nedeniyle yüksek ekonomik öneme sahip böceklerin sayılarındaki ciddi düşüşlerin, insanlığın ferahı açısından da kaygı verici olduğu belirtiliyor.

Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sevcan Öztemiz ise yaptığı açıklamada, Dr. Öğretim Üyesi Didem Ambarlı'yı çalışmasından dolayı kutlayarak, Düzce Üniversitesi'nin adının yer aldığı daha pek çok Nature makalesi yayınlanması için çalışmalara davam ettiklerini ifade etti.