Zeybekci, Pamukkale Colossae Otel'de Ekonomi Bakanlığı'nın koordinasyonunda düzenlenen "Elektronik İhracat Stratejisi Çalıştayı"nda, insanlığın 19. yüzyılda her şeyi keşfettiğini zannettiğini ancak, son yıllarda bilginin çok hızlı değiştiğini söyledi.
Bilginin ve teknolojinin bu kadar hızlı gelişmesinin bazı tehlikeleri de beraberinde getirdiğini anlatan Zeybekci, "Bir taraftan elektronik afet tehlikesi dururken diğer taraftan elektronik bir işgal söz konusu. Önünde duramayacağınız, önünde farklı bir hayat süremeyeceğiniz bir işgal söz konusu. Onun için burada olması gereken şey önden giden olmak. Türkiye olarak bugüne kadar tabii ki bunu tam anlamıyla fark ettik mi bilemem ama ihracatçılarımız bunun farkındaydı" diye konuştu.
Zeybekci, dünya ticaretinde son iki yıldır gerileme yaşandığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Pazartesi, salı günü dünyanın en gelişmiş G-20 ülkelerinin ekonomi ve ticaret bakanları ile beraberdik. OECD, IMF, Dünya Bankası gibi dört ayrı uluslararası kuruluşun da başkanı ile İstanbul'da zirveler gerçekleştirdik. O zirveler sırasında, tarihte ilk defa dünyada ticaretin, büyüme rakamlarının da altına indiğine şahit olduk. Bugüne kadar hep ticaret, büyüme rakamların üzerindeydi. Çünkü ticarette, büyümeyi sürükleyen alışılagelmiş bir yapı var. İlk defa büyümenin altına inmiş olan bir ticaret var. Bu şu demek, büyümeyi aşağı doğru çekmeye çalışacak olan bir ticari alışkanlık var, bir ticaret dönüşümü söz konusu. Dünyanın artık ticarette biraz bocaladığı döneme giriyoruz, dünya ticarette yeni bir değişimin doğum sancılarını yaşıyor."
- "e-ticaret yüzde 25 arttı"
Reel ticaretteki gerilemeye karşın e-ticaretle ilgili rakamların hızlı bir artış trendinde olduğuna işaret eden Zeybekci, sözlerini şöyle sürdürdü:
"e-ticaret hacmi küresel ölçekte son yıllarda büyümenin altına inen dünya ticaretinin tam tersine bir karakter gösteriyor. Artık e-ticaret alışkanlığı artıyor. Küresel ticaret içindeki payı 2012 yılında yüzde 5,7 iken 2014 yılında yüzde 8'e ulaştı. Dünya genelinde direkt üreticiden tüketiciye yapılan e-ticaret de yüzde 25 arttı. 2014 yılı itibarıyla bütün dünyada 1,2 milyar insan online yani çevrimiçi oldu. Alışveriş işlemi yine küresel ticarette 94 milyon kişi sınır ötesi ticaret işlemi gerçekleştirdi. Yurt dışından başka ülkelerden elektronik ortamda alışveriş yapma oranı da geometrik çarpı iki olarak artıyor.
e-ticaret denince baktığımızda da bir numara açık ara Çin. 2014 yılında Çin e-ticarette 405 milyar avro ile birinci sırada, AB ülkeleri 364 milyar avro ile ikinci sırada, ABD 363 milyar avro ile üçüncü sırada yer alıyor. En önemli göstergelerden bir tanesi de 2009 yılında Çin'in toplam ihracat ve ithalatı içerisindeki sınır ötesi e-ticareti yüzde 6 seviyesindeyken 2016 yılında bunun yüzde 19'a geleceği tahmin ediliyor."
Ticari hayatında Fransa'daki bir müşterisinden örnek veren Zeybekci, katalog üzerinden ticaret yapan bu firmanın 1999'ların sonunda internetle birlikte işlerinin yavaşlaması üzerine e-katoloğa geçmelerini söylediğini, böyle bir dönüşümü gerçekleştiremeyen firmanın battığını, yine Fransa'da başka bir firmanın aynı yıllarda bu dönüşümü gerçekleştirerek şimdi zirve olduğunu kaydetti.
- "Her birimizde 2'şer, 3'er telefon var ama.."
Türkiye'nin maalesef diğer ülkelerdeki gibi e-ticarete tam anlamıyla giremediğine dikkati çeken Zeybekci, şöyle konuştu:
"Türkiye'de cep telefonu sayısı müthiş, mobil telefon kullanımında Avrupa'da beşinci, dünyada sayılı ülkelerden biri. Her birimizde 2'şer, 3'er telefon var. Ama o cep telefonlarının internet ortamında e-ticarette kullanımında aynı derecede başarılı değiliz. Türkiye diğer taraftan kredi kartları ve bankamatiklerde de çok üst seviyede. Türkiye'de şu anda yaklaşık olarak nüfusumuzun tam iki katı kredi kartı var. Ve aynı şekilde nüfusumuzun 1 katından daha fazla bankamatik kartı var. Ama e-ticaret konusunda biraz sanırım tereddüt geçiriyoruz, belki kredi kartlarından dolandırıcılık gibi olayların yaşanmasından kaynaklanıyor."
Zeybekci, gelecek dönemde dünyada iki grup ülke olacağına belirterek, "Bilgiyi üretenler, bilgiyi tüketenler. Bilgiyi üretenler, bilgiyi kullananlar. Asıl bilgiyi üreten olmamız gerekiyor. Türkiye çok büyük şeyler başardı. Rahmetli Turgut Özal'ın ihracata dayalı büyüme diye yola çıktığımız o dönemden bugüne kadar Türkiye 4,5 milyar dolarlık dış ticaret hacminden bugün 500 milyar dolarlık dış ticaret hacmine geldik. Türkiye bunu tüm elementlerini başkalarının kontrol ettiği bir ortamda gerçekleştirdi. Fasonculukla, başkalarının markaları, başkalarının patentleriyle üreterek bu hale geldi. Ama burada bu alanda kaldığınız sürece, bu aşamayı geçemediğiniz sürece, bilgiyi üreten toplum olamadığımız sürece maalesef bu çok hızlı bir şekilde sahanın dışına itiliriz. Türkiye olarak biz bunları yapmadığımız sürece kesinlikle ve kesinlikle üçüncü, dördüncü lige ve sonra oyunun dışına itiliriz" diye konuştu.
Türkiye'nin sürdürülebilir bir gelişim için enerji ve ham madde kaynaklarını kontrol etmesi gerekliliğine atıfta bulunan Zeybekci, "Türkiye bu konuda çok şanslı. Enerji ve ham madde kaynaklarının bloklaştığı bir ortamın orta yerinde Türkiye var. Coğrafik avantajımız var. Biz tüketim alışkanlıklarını da belirleyebiliriz. Dizi filmlerimizdeki karakterlerle Türk markalarını biz de kültür coğrafyamızda tanıtabiliriz, pazarlayabiliriz. Ne yapmalı ne etmeli biz topyekun bir seferberlik başlatmalıyız" ifadelerini kullandı.
- Büyükekşi: "e-ticaretten elde edilen gelir 40 milyar dolar"
Çalıştayda konuşan Türkiye İhracatçı Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi de yeni bir kavram olan dijital dönüşümün kendi içinde hızla değişimini sürdürdüğünü, 1990'lı yıllarda internette yapılan ticaretin yüzde 80'i ABD'de gerçekleşirken bugün kıtalar arasında çok büyük rekabet yaşandığını belirtti.
Dijital platformda yeni bir ekonomik çağın başladığını anlatan Büyükekşi, "Bugüne kadar 1 milyardan fazla kullanıcı elektronik ortamda alışveriş yaptı. Geçtiğimiz yıl sadece ABD'de mobil cihazlar üzerinden yapılan ticaretten elde edilen gelir, 40 milyar milyar dolar. Bu ortamda rekabet edebilmek için de mutlaka inovasyon önemli bir zorunluluk" dedi.
Büyükekşi, Türkiye'nin de elektronik dönüşümde önemli mesafeler kat ettiğini dile getirerek, "Ancak daha gideceğimiz çok fazla yol var. Bu dönüşümle birlikte internet üzerinden verimli iş modelleri kurgulamak üzere çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yakın zamanda dijital ortamda sadece alım satım değil hizmetlerle iş ortaklıkları da artacak. Bu gelişmelere öncülük etmek için e-ihracatta başarılı olabilmek ve daha fazla pazara yayılmak son edece etkili olacaktır" şeklinde konuştu.
Çalıştayın açılış törenine Denizli Valisi Şükrü Kocatepe, AK Parti Denizli Milletvekili Mehmet Yüksel, Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Zolan, TİM Başkan Yardımcısı ve Denizli İhracatçılar Birliği (DENİB) Başkanı Süleyman Kocasert ile diğer protokol üyeleri katıldı.
Bakan Zeybekci, çalıştaydan sonra Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Teknokent'te TEB-TİM işbirliğiyle kurulan "Girişimci Evi"nin açılışını yaptı, buradaki büroları gezdi, çalışmalarla ilgili bilgi aldı.
