İlk kez düzenlendiği 2013 yılından beri 112 filmi görme ve işitme engelli sinemaseverlerin erişimine "Ankara Engelsiz Filmler Festivali" ismi ile sunulan festival, Türkiye'nin diğer şehirlerindeki bireylere de ulaşmak amacıyla "Engelsiz Filmler Festivali" adını aldı.
Türkiye ve dünya sinemasının en iyi örneklerinden oluşan film programı ve yan etkinliklerini görme, işitme engelli bireyler için erişilebilir bir formatta sunan ve tüm organizasyonlarını erişilebilir mekanlarda gerçekleştiren festival ile Türkiye'nin diğer şehirlerindeki bireylere de ulaşılarak kültürel hayata eşit katılımın yaygınlaştırılması sağlanacak.
Bu kapsamda "Engelsiz Filmler Festivali" olarak yoluna devam edecek festival, 5-7 Mayıs'ta Eskişehir Taşbaşı Kültür ve Sanat Merkezi Kırmızı Salon'da sinemaseverlerle buluşacak. Daha sonra 12-14 Mayıs tarihlerinde İstanbul, 18-23 Mayıs tarihlerinde ise Ankara'da sinemaseverlerle buluşacak festivalde, tüm gösterim ve yan etkinlikler ücretsiz takip edilebilecek.
- Engelsiz Yarışma
Festival kapsamında bu sene uzun, kısa ve belgesel olmak üzere toplam 34 film, "Engelsiz Yarışma", "Türkiye Sineması", "Dünyadan", "Engel Tanımayan Filmler", "Uzun Lafın Kısası", "Çocuklar İçin", "Sinema Tarihinden" ve "Otizm Dostu Gösterim" tematik başlıkları altında hazırlandı.
Tüm filmler, göremeyenler için sesli betimleme, duyamayanlar içinse de işaret dili ve ayrıntılı alt yazı şekliyle izleyiciye sunulacak. Sesli Betimleme Derneğince hazırlanan erişilebilirlik uygulamalarıyla, filmin sesini duyamayan seyircilere özel geliştirilen işaret dili ve ayrıntılı alt yazı tekniğinde ise bir işaret dili çevirmeni, filmin sağ alt köşesinde yer alacak. Filmdeki diyalog ve sesler, Türkçe ayrıntılı alt yazı ile seyirciyle eş zamanlı buluşacak.
Festival kapsamında, 2016 yılının ses getiren yerli yapımlarından derlenen "Engelsiz Yarışma"da, Mehmet Can Mertoğlu'nun "Albüm", Kıvanç Sezer'in "Babamın Kanatları", Reha Erdem'in "Koca Dünya", Rıza Sönmez'in "Orhan Pamuk'a Söylemeyin Kars'ta Çektiğim Filmde Kar Romanı da Var" ve Seren Yüce'nin "Rüzgarda Salınan Nilüfer" filmleri yer alacak.
Yönetmen ve senarist İlksen Başarır, sinema yazarı Mehmet Açar ve yazar, oyuncu Nazan Kesal'dan oluşan yarışmanın jürisi, "En İyi Film", "En İyi Yönetmen" ve "En İyi Senaryo" ödüllerinin sahiplerini tespit edecek. Seyirciler de yarışmada yer alan filmleri, görme engelli insanların okuyup yazması için kullanılan Braille alfabesi ile basılacak pusulalarla oylayarak "Seyirci Özel Ödülü"nü belirleyecekler.
- Sanal gerçeklik deneyimi
Her sene daha kapsayıcı olmaya yönelik arayışlarını sürdüren Engelsiz Filmler Festivali'nde seyirciler ilk kez sanal gerçeklik bölümüyle tanışacak.
İzleyiciler, "Karanlığa Doğru" adlı ilk kez düzenlenecek olan projede, 1983 yılından itibaren görme yetisini yavaş yavaş kaybeden yazar John Hull'un tuttuğu sesli günlükleri görsel ve işitsel olarak deneyimleme fırsatı bulacak. Böylece katılımcılar, sanal bir gözlük aracılığıyla John Hull'un görme yetisini yitirdiği süreçteki duyumsal ve psikolojik deneyimlerine ortak olacak.
"Tekerlekli Sandalye Simülatörü" projesinde ise kullanıcılara tekerlekli sandalye kullanan kişilerin kent ortamında karşılaştığı engelleri deneyimleme imkanı sunulacak.
İngilizce dil okulu "British Council" iş birliğiyle gerçekleştirilen sanal gerçeklik deneyimlerine katılım ücretsiz olacak.
- Festivalde "Türk Sineması" rüzgarı
Türkiye sinemasının öne çıkan filmlerinden derlenen yarışma dışı gerçekleşecek "Türkiye Sineması" bölümünde ise Umut Vedat'ın "Kara Atlas" ve Ümit Köreken'in "Mavi Bisiklet" filmleri sinemaseverlerle buluşacak.
Kömürle çalışan termik santrallere karşı Türkiye'de gerçekleşen yaşam alanı mücadelelerini merkezine alan "Kara Atlas" belgeseli sunulacak. Uluslararası Antalya Film Festivali'nden 3 ödülle dönen "Mavi Bisiklet" ise büyüklerin dünyasında karşılaştığı adaletsizliklere kendince çözüm arayan bir çocuğun hikayesini beyaz perdeye taşıyacak.
- Dünya sinemasından seçkiler
Dünya sinemasının son dönemdeki ödüllü filmlerinin de yer aldığı "Dünyadan" bölümünde ise Matt Ross'un "Kaptan Fantastik", Asghar Farhadi'nin "Satıcı" ve Cesc Gay'in "Truman" filmleri sanatseverlerle buluşacak.
Uygarlığı reddedip farklı bir hayat kurmaya karar veren Ben Cash ve 6 çocuğunun hikayesini kara mizah tadında anlatan "Kaptan Fantastik", izleyicilerine "Başka bir dünya mümkün mü?" sorusunu sorduracak.
"Bir Ayrılık" filmiyle dünya sinemasında yer bulmayı başaran ve sonrasında çektiği her filmi merakla beklenen yönetmen Asghar Farhadi'nin yeni filmi "Satıcı", "Bir Ayrılık" filminde olduğu gibi seyircisini yine İran toplumunun kılcal damarlarında gezdirecek.
Goya Ödülleri'nde, 5 ödüle layık görülen "Truman" filminde ise yönetmeni Cesc Gay'in tanımıyla sinemaseverler, zorluklarla karşı karşıya kalan iki dostun da hikayesine tanıklık edecek.
- Engelsiz filmler
Festival'in "Engel Tanımayan Filmler" bölümünde izleyici, engellilik hakkında bildiklerini yeniden değerlendirme, sorgulama ve bilinmeyeni keşfetme fırsatı yakalayacak.
Bu bölümde "Çok Uzak", "Çok Yakın", "Doğal Düzensizlik" ve "Körlük Üzerine Notlar" olmak üzere üç belgesel ve "Anatole'un Küçük Tenceresi", "Duy Beni", "Duyu", "Kör Vaysha", "Luka'yı Tamir Etmek", "Makropolis", "O An", "Sadece İki Dakika" ve "Sözcüklerin Ötesinde" olmak üzere 9 kısa film seyirciyle buluşacak.
Ayrıca bu sene kısa film tutkunlarını, "Uzun Lafın Kısası" bölümünde, Türkiye'de üretilen kısa filmlerden oluşan renkli bir seçki de bekliyor. Bu alanda izleyici "Büst", "Kemik", "Patates Olmasın", "Siyah Çember", "Tavşan Kanı" ve "Yeryüzündesin. Bunun Bir Tedavisi Yok" filmlerini izleyebilecek.
- Sinema tarihinden derlenen özel filmler
Türkiye ve dünya sinemasının klasikleri, görme ve işitme engelli sinemaseverlerin erişimine uygun hazırlanan "Sinema Tarihinden" bölümünde "Cennet Sineması" ve "Sürü" isimli filmler izleyicinin beğenisine sunulacak.
Bir yönetmenin sinema tutkusunu çocukluğundan başlayarak eşsiz bir anlatıyla sunan "Cennet Sineması", 1989 Cannes Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü'nü kazanmasının ardından, Yabancı Dilde En İyi Film Oscarı'nı da almayı başarmıştı.
Türkiye sinemasının başyapıtlarından kabul edilen "Sürü" ise bir aşiretin kırsal alandan büyük kente geçişini ve giderek çöküşünü, zengin ayrıntılarla veren başarılı bir yapım olarak seyircisinin karşısına çıkacak.
- Festival çocukları unutmadı
Festival kapsamında miniklere hitap etmek için hazırlanan "Çocuklar İçin" seçkisi çocuklara farklı dünyaların kapılarını aralayarak, hem farklı gerçekliklere tanıklık etmelerini hem de hayal dünyasını geliştiren yeni bir ortama girmelerini sağlayacak.
Bu bölümde kaynağını İrlanda halk masalından alan "Denizin Şarkısı" isimli film, etkileyici müziklerle, olağanüstü görüntüleri bir araya getiren bir özgürlük hikayesini konu ediniyor. "En İyi Animasyon" dalında Oscar'a aday gösterilen film, karada insan, denizde fok olabilen mitolojik yaratıkların son üyesi Saoirse'nin hikayesini anlatıyor.
Gizemli hastalığı sayesinde görünmez olup uçabilen 11 yaşındaki Leo ile tekerlekli sandalyedeki bir polis memurunun New York'u kurtarmak için verdikleri çabayı anlatan "Hayalet Çocuk" filmi ise çizgi roman estetiği ile çocuklara olduğu kadar yetişkinlere de hitap edecek.
Yeni geldiği yetimhanede kendine yer bulmakta zorlanan, ancak yeni arkadaşları sayesinde zamanla güvenmeyi ve gerçek sevgiyi bulmayı başaran Kabakçık'ın hikayesini anlatan "Kabakçığın Hayatı" isimli film, zor çocukluklara adanan dürüst bir öykü şeklinde miniklerle buluşacak.
Çocuklar için hazırlanan bölümün son filmi Robinson Crusoe ise Daniel Defoe'nun eskimeyen klasiğini ilk kez animasyon olarak beyaz perdeye taşıyacak. Ancak çocuklar bu sefer dünyanın en meşhur, en sevilen hikayelerinden birini hayvanların gözünden izleyecek.
- Otizm dostu gösterim
Festival, "Otizm Dostu Gösterim" ile otizm spektrum bozukluğu yaşayan çocuk ve gençler için de erişilebilir olacak. Bu özel gösterim kapsamında ise "Denizin Şarkısı" adlı canlandırma film, loş bir salonda, ses seviyesi düşük tutularak izleyiciyle buluşacak.
Seans öncesi herhangi bir tanıtım filmi ya da reklamın gösterilmeyeceği bölümde, seyirciler gösterim sırasında salonda yiyecek ve içecek bulundurabilecekler ve salonda diledikleri gibi hareket edebilecek. Böylece öğrenme güçlüğü veya duyusal problem yaşayan çocuklar ve yakınları, gösterim sırasında birlikte film izleme fırsatı yakalayacak.
- Kahramanların animasyonu atölyesi
Kahramanların Animasyonu Atölyesi'nde de 9-12 yaş arası gruptan 12 işitme engelli çocuk, kendilerini betimledikleri karakterleri tasarlayacak ve bu karakterlerle kısa birer animasyon film yapacak. Böylece çocuklar, "Kahraman" olarak dahil oldukları atölye çalışmasında, sınırsız bir ifade biçimi olan canlandırma tekniğini deneyimlemiş olacak.
Bir işaret dili çevirmeni eşliğinde gerçekleştirilecek atölyenin eğitmenliğini ise canlandırma sanatçısı Işık Dikmen yapacak. 2010'da çektiği "Kampta Şekerleme" filmi ve 2012 senesinde çektiği "İçine Kaçan Kız" adlı kısa animasyon filmlerin yönetmeni olan Dikmen, son birkaç yıldır çeşitli yaş gruplarından çocuk ve gençler için animasyon atölyeleri yönetiyor.
- Bakış açısı atölyesi
Festivalde bu sene ilk kez gerçekleştirilecek bir diğer bölüm ise "Bakış Açısı Atölyesi", bu bölümle iki farklı disiplin arasında geçirgen bir köprü kurmak, beden hareketi ve kamera hareketi ilişkisinin araştırılması amaçlanıyor. Atölyenin eğitmenliğini, dans ve performans sanatçısı, koreograf, yönetmen, sanat direktörü, hareket ve dans terapisti Tuğçe Tuna üstlenecek.
Ayrıca "Farklı Bedenlerle Dans" projesi bölümüyle, alışılagelmiş estetik yargılardan uzaklaşmayı amaçlayan "engelli beden" gibi ayrımcılık kavramları sorgulanacak. Dansçıların da katılacağı bu atölye çalışmasına, beden odaklı gösteri sanatları ya da görsel sanatlar alanlarında deneyimi olan herkes ücret ödemeden dahil olabilecek.
- Açılış ve ödül törenleri Ankara'da
Festivalin açılış töreni 18 Mayıs Perşembe günü, "Engelsiz Yarışma"nın ödüllerinin sahiplerini bulacağı tören ise 23 Mayıs Salı günü Goethe-Institut Ankara'da düzenlenecek.
Eskişehir'de Taşbaşı Kültür ve Sanat Merkezi, İstanbul'da Boğaziçi Üniversitesi Sinema Salonu SineBu, Ankara'da da Çağdaş Sanatlar Merkezi ve Ulucanlar Cezaevi Sinema Salonu festivale ev sahipliği yapacak.
Festival hakkında ayrıntılı bilgiye, "www.engelsizfestival.com" internet adresinden ulaşılabilecek.