Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi (EDAM), "Terör Tehdidinde Yeni Boyut: Drone Saldırıları ve Türkiye'nin Milli Güvenliğine İlişkin Gelişmeler" isimli rapor yayımladı. Raporda, askeri ve teknolojik alanlardaki gelişmeler sayesinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin PKK'ya ağır darbe vurduğuna dikkat çekildi.
Raporda, Türkiye'nin başarılı savunma modernizasyonu ile kazandığı İHA ve SİHA yeteneklerinin yanı sıra hava-kara mühimmatlarındaki gelişmelerin PKK'nın yurt içindeki eylem kabiliyetini sınırladığına işaret edildi.
Türkiye'nin "drone" da denilen İHA ve SİHA geliştirmede dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer aldığı vurgulanan raporda, şu ifadelere yer verildi:
"Türkiye, son dönemde insansız askeri sistemler alanında, özellikle MALE (medium altitude / long endurance) ve taktik segmentlerde dünyanın en önemli aktörlerinden bir haline gelmiştir. Özellikle Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatlarında Bayraktar TB-2 başta olmak üzere İHA / SİHA sistemlerinin gösterdiği üstün başarılar, hem bu sistemlerin envanterdeki sayılarını hem de ihraç potansiyelini ciddi şekilde artırmıştır. Ayrıca Alpagu ve Kargu gibi vurucu İHA sistemlerinde yakalanan ivme, yapay zeka alanındaki AR-GE kapasitesinin yükseltilmesi ile otonom / robotik harp altyapısının inşa edilmesinde bir dönüm noktası olabilir. İnsansız kara araçları ile ilgili ciddi savunma yatırımları yapıldığı da bilinmektedir."
- Suriye savaşı terör örgütlerine İHA'yı öğretti
Raporda, terör örgütlerinin eylemlerinde son yıllarda drone kullanımına yönelik bir eğilim gözlemlendiği, Suriye'deki iç savaşın da buna zemin hazırladığı belirtildi. İç savaşın özellikle terör örgütlerine yeni teknolojileri öğrenme imkanı sağladığına vurgu yapan rapor, bu süreçte PKK ve DEAŞ'ın İHA kullanımındaki artışa dikkati çekti.
İnsansız hava araçlarına ve kamera ya da GPS tabanlı navigasyon sistemleri gibi ilgili diğer bazı sistemlere ticari olarak, internet üzerinden ulaşımın kolaylığına ve ucuzluğuna işaret edilen raporda, "Bu nedenle birçok devlet-dışı silahlı grup, çeşitli amaçlarla drone teknolojilerini kullanabilmektedir." ifadeleri yer aldı.
ABD'nin Suriye'den çekilme kararı ve Türkiye'nin Fırat Nehri'nin doğusuna harekat düzenleme kararlılığını vurgulamasının ardından DEAŞ'ın drone kabiliyetinin yeniden gündeme geldiği belirtilen raporda, "Bahse konu terör örgütü (DEAŞ) dünyanın belki de en tehlikeli terörist İHA kullanımı geçmişlerinden birine sahiptir." uyarısında bulundu.
- Rus üslerine İHA saldırısı
İHA'ların kritik askeri üslere yönelik tehdit oluşturduğuna işaret edilen rapor, Suriye'de bulunan Rusya'ya ait Hmeymim ve Tartus üslerine 5-6 Ocak 2018'de yapılan saldırıları örnek gösterdi.
Her biri parça tesirli 10 el yapımı patlayıcı (EYP) taşıyan ve kamera sistemi ile donatılan 10 İHA, Hmeymim Üssünü, 3 İHA da Tartus Donanma Üssünü hedef almıştı.
"Rus kaynakları, 13 dronedan 6'sının elektronik harp sistemleri tarafından etkisiz hale getirildiğini, geri kalan 7'sinin de hava savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü ifade etmektedir." değerlendirmesine yer verilen raporda, Rusya'nın saldırıda elektronik harp yöntemlerini ve çeşitli hava savunma sistemlerini bir arada kullanarak başarılı sonuçlar elde ettiğine dikkat çekildi.
Raporda ayrıca Yemen'de Husi militanlarının İran'ın Ebabil İHA ailesinden türetildiği iddia edilen Qasef-1 tipi dronelarla Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri liderliğindeki koalisyonun Patriot sistemlerine saldırması önemli bir örnek olarak ele alındı.
- DEAŞ'ın tedarik zinciri
DEAŞ'ın İHA sistemlerini sadece patlayıcı mühimmat değil, basit navigasyon sistemleri ve kameralarla donatmasına vurgu yapılan raporda, örgütün İHA operasyonlarında devamlılığı sağlamak için karmaşık bir tedarik ağı kurduğu vurgulandı.
Raporda, "Bangladeşli hücre, Birleşik Krallık'ta kurdukları bazı firmalar aracılığıyla, internetten ulaşılabilen çeşitli kaynaklardan drone sistemlerini ve diğer ilintili malzemeleri Suriye ve Irak'a kadar taşıyacak lojistik hatları kurmuştur." ifadesi yer aldı.
- Anti-İHA üretiminde artış
Terör örgütlerinin insansız hava aracı kullanımındaki artışa karşı devletler de anti-İHA sistemlerinin geliştirilmesine ağırlık vermeye başladı.
Son yıllarda anti-İHA sistemlerin sayısındaki ciddi artışa vurgu yapılan raporda, 2015 yılında yalnızca 10 adet farklı anti-İHA sistemi satışa sunulmuşken bu sayının Şubat 2018 itibarıyla 235'e çıktığı belirtildi.
Rapora göre, ABD 2019 yılı savunma bütçesi kapsamında insansız sistemlere karşı koyacak imkanlara ayırdığı bütçeyi iki katına çıkardı.