SDÜ Prof. Dr. Lütfü Çakmakçı Kültür Merkezi'nde düzenlenen törende Sezgin, "Amerika Kıtasının Müslüman Denizciler Tarafından Kolomb Öncesi Keşfi" üzerine konuşma yaptı.
İslam bilginlerinin astronomi alanında birçok çalışmalar yaptığını, o gün elde edilen verilerin doğruluğunun yüzyıllar sonra kanıtlandığını anlatan Sezgin, dünyanın yuvarlak olduğu fikrini de Müslümanların Avrupalılardan 8 asır önce söylediğini vurguladı.
9. yüzyılın ilk çeyreğinde Müslümanların muhteşem bir coğrafi harita hazırladığını, enlem ve boylam derecelerini ölçmede İslam dünyasının arı gibi çalıştığını ifade eden Sezgin, şöyle konuştu:
"Yüzlerce bilgin adeta birbiriyle yarışıyordu. Muazzam müşterek bir çalışma vardı. İslam'ın 4. yüzyılında, Akdeniz havzasında boylam derecelerinde inanılmaz doğrulara ulaşıldı. İslam dünyasında Biruni, yeni bir boylam derecesi bulma gayretini yeni bir metotla Gazne ile Bağdat arasında uyguladı. Dünyada ilk defa ölçüme dayanan boylam derecesi ölçümü yapıldı. Matematiksel coğrafyanın kitabını 11. yüzyılda yazdı. Avrupa'da matematiksel coğrafyanın kitabı ise 20. yüzyılda yazıldı."
Müslümanların okyanuslarda boylam derecesini ölçtüklerini ve doğruya çok yakın sonuçlara ulaştıklarını dile getiren Sezgin, şunları söyledi:
"Müslümanlar, Batı Akdeniz'in ve Batı Avrupa'nın haritasını yaptılar. Müslümanlar, Kanarya Adaları'ndan geçen başlangıç meridyenini kullanırken, Akdeniz'de çok iyi sonuçlara ulaştıkları için boylam derecesinin başlangıcını Atlas Okyanusu'na naklettiler. Portekizliler denizcilikte ilerlemelerini İslam dünyasına borçludur. Portekizli denizci Vasco da Gama, bir Arap haritasıyla Ümit Burnu'nu geçti. Biruni, Hint medeniyetini anlatan kitabında Büyük Okyanus'ta bir büyük kara kütlesinde insan yaşamı olabileceğinden bahsetmektedir. Kolomb'un elinde bir Arap haritası vardı ve o haritayla yola çıktı. Amerika kıtasındaki Macellan Boğazı bilgisinin 1428 yılında İslam dünyasından Portekiz'e geldiğini biliyoruz."
Konuşmanın ardından SDÜ Rektörü Prof. Dr. İlker Çarıkçı, Sezgin'e fahri doktora payesi verilmesi yönündeki Senato kararını okudu ve akademik giysi giydirdi.
