Kahraman kadınların isimleri 'İffet Anıtı'nda yaşatılıyor
Bayburt'un Aydıntepe ilçesine bağlı Yukarıkırzı köyünde Ermenler'in saldırıları karşısında su kuyularına kendilerini atarak hayatlarını kaybeden Müslü
Aydıntepe ilçesine bağlı Yukarıkırzı köyünde inşa edilen ve Türkiye'de bir ilk olma özelliği de taşıyan İffet Anıtı'nda Birinci Dünya Savaşı yıllarında Bayburt ve civarında Ermeni çeteleri tarafından gerçekleştirilen mezalime ilişkin figürasyonlar ve bu mezalim sırasında Müslüman Türk kadınlarının namuslarını korumak için kendilerini içerisine attıkları su kuyuları sergileniyor. O yıllardan muhafaza edilen açıklamalı bilgi ile sergilenen su kuyusu taşı da anıtta yer alıyor. Ermeni mezaliminin acı hatırasını gelecek nesillere aktarmak için yükselen anıt estetik yapısıyla da dikkat çekiyor.
Aile ve Sosyal Politikalar Bayburt İl Müdürü ve aynı zamanda Bayburt Şehit Aileleri Dayanışma Derneği Kurucusu H. Haluk Akkoyunlu'nun girişimleriyle Ağustos ayında başlatılan şehitlik projesi, Bayburt Valiliği, Bayburt Belediyesi, Aydıntepe Kaymakamlığı ve Bayburt Ticaret ve Sanayi Odasının da desteğiyle kısa sürede tamamlanarak Maliye Bakanı Naci Ağbal'ın da katıldığı törenle açıldı.
Biri çocuk 18 Türk kadınının hayatını kaybettiği, Bayburt'ta halk arasında 'kız kuyuları' diye de bilinen su kuyularının bulunduğu alanda yükselen anıtta incelemelerde bulunan Bayburt Valisi Ali Hamza Pehlivan, "Bu yapının yapılmasına vesile olan tarihi gerçeklere baktığımızda bundan yaklaşık 100 yıl önce o güne kadar huzur içerisinde, rahatlık içerisinde yaşayan ama emperyal güçlerin kışkırtmasıyla devletimize karşı bayrak kaldıran, isyan eden ve bu isyanı da maalesef Anadolu'nun değişik yerlerinde yaşayan vatandaşlarımıza yönelik saldırılar şeklinde ortaya koyan bir anlayışın burada yol açmış olduğu mezalimin aslında resmedilmesi anlamına geliyor" dedi.
"17 KADIN BİR DE ÇOCUK OLMAK ÜZERE 18 KİŞİ BU KUYULARDA ŞEHİT OLDU"
Türk tarihinin kahramanlıklarla dolu olduğunu anımsatan Vali Pehlivan, anıtın hikayesini paylaştı. Pehlivan şunları kaydetti:
"Burada da o yıllarda Ermeni mezaliminde katledilen erkek vatandaşlarımız tabi sayıca azalmaya başlayınca ve bu köy de kuşatılınca kahraman kadınlarımız o zaman namuslarına halel geleceği endişesiyle kendilerini kuyuya atıyor ve şehit oluyorlar. Burada 17 kadın bir de çocuk olmak üzere 18 kişi bu kuyularda canlarını teslim ediyorlar ve şehit oluyorlar. Tabi bu Mehmet Akif'in şiirinde dediği gibi, 'Asımın nesli diyordum ya nesilmiş gerçek, İşte çiğnetmedi namusunu çiğnetmeyecek.' Şükürler olsun ki ecdadımız namusunu dün çiğnetmedi, bugün çiğnetmiyor, yarın da çiğnetmeyecek. Biz bu tarihimizden güç alarak bugünlere geldik. Yarınlara da emin adımlarla ilerliyoruz."
İffet Anıtı'yla verilen en büyük mesajın birlik ve beraberlik olduğunu aktaran Vali Pehlivan, "Bu anıtın verdiği en büyük mesajlardan birisi de kadınıyla erkeğiyle, çoluğuyla çocuğuyla, genciyle yaşlısıyla topyekun bir şekilde zorluklara karşı birliğimize beraberliğimize, namusumuza, şerefimize göz koyan ve bunu yıkıcı bir şekilde adım atan topyekun olduğumuzun, olabildiğimizin ve bu gücü de inancımızdan, değerlerimizden aldığımızın da bir göstergesi. Bu yönüyle geçmişte yaşanan hadiselerin bugüne taşınması gençlerimize çocuklarımıza örnek olması anlamıyla da elbette ki çok önemli" ifadelerini kullandı.
"ADETA NÖBET DEVAM EDİYOR"
Geçmişte verilen mücadelenin bugün de devam ettiğini dile getiren Vali Pehlivan, "Bayburt ili olarak bir tarafımızda da Kop Şehitliğimiz var. Kop'ta verilen mücadele var. İkinci Plevne olarak adlandırılan hala daha siperlerde dolaştığınızda şarapnel parçalarını, mermi kovanlarını görebildiğiniz bir ortam bunun da 100'üncü yılını geçtiğimiz yıl idrak ettik. Dolayısıyla Anadolu'muzun her karışında olduğu gibi Bayburt'umuzda da insanımız dünyaya sevgiyi, barışı, hoş görüyü, kaynaşmayı, dayanışmayı hakim kılmak için yola çıkmış ama kendisinin birliğine beraberliğine kast edenlere de asla taviz vermemiştir. Kendisine diz çöktürmek isteyenlere de asla fırsat vermemiş ve bu mücadeleleri Anadolu'muzun her ilinde vermek suretiyle bugünlere gelmişiz. Bugün bu mücadele bitti mi? Hayır bitmedi. Adeta nöbet devam ediyor. İşte biz geçmişte yaşanan bu hadiseleri iyi analiz ederek, iyi idrak ederek oradan almamız gereken mesajları iyi bir şekilde alarak gençlerimize, çocuklarımıza aktararak geleceğe de emin adımlarla ilerleyeceğiz. Ve bunu yaparken de memleketi için, vatanı için canını gerek siperde, gerekse işte burada olduğu gibi kendisini kuyuya atmak suretiyle namusuna halel getirmeyen, muhafaza eden ecdadımızın o hatırasını ileri noktalara taşımak için devletimizi, milletimizi daha ileri noktalara taşımamız için ne kadar çok çalışmamız gerektiğinin de bir mesajı aslında. Çünkü onlar en kıymetli varlıkları olan canlarını verdiler. Canlarını bu memleketin varlığı, birliği, geleceği için, inancımız için şanlı bayrağımız için feda ettiler. Dolayısıyla biz de bugünün nesilleri olarak zamanı geldiğinde canımızı vermek üzere yola çıkacağız ve bu arada da çok çalışacağız. Üreteceğiz, güçlü olacağız ve inşallah ecdadımızın bu hatırasına layık olma gayreti içerisinde olacağız" dedi.
"AÇILIŞTAKİ İLGİ BU TARİHİ MÜCADELEYE SAHİP ÇIKILDIĞININ BİR GÖSTERGESİ OLDU"
Yaklaşık bir ay önce açılışı gerçekleştirilen yapıda emeği geçenlere teşekkür eden Vali Pehlivan "Bu yapının hayata geçmesine öncülük eden Bayburt Şehit Aileleri Dayanışma Derneği'ne teşekkür ediyorum. Onlar geldiler bizimle bu fikri paylaştılar. Biz de bunun gelecek nesillere aktarılması konusunda önemli olduğunu düşündük ve valiliğimiz, Garnizon Komutanlığımız, belediye başkanlığımız, ticaret odamız, ilçe kaymakamlığımız, köy muhtarlığımız ve vatandaşlarımız açılışa iştirak ettiler ve Maliye Bakanımız ve milletvekilimizin de açılışa iştirak etti. Açılıştaki ilgi de zaten bu mesaja, bu tarihi mücadeleye sahip çıkıldığının da bir göstergesi oldu" diye konuştu.
Vali Pehlivan'a ziyareti sırasında Garnizon Komutanı Albay Davut Balibaşa, Aydıntepe Kaymakamı Selçuk Haskırış, Aile ve Sosyal Politikalar Bayburt İl Müdürü ve aynı zamanda Bayburt Şehit Aileleri Dayanışma Derneği Kurucusu H. Haluk Akkoyunlu, köy muhtarı vatandaşlar ve askerler eşlik etti.
(Beşir Kelleci /İHA)