Kırgızistan'ın kuzeyindeki Talas bölgesinin Şeker köyünde 12 Aralık 1928'de dünyaya gelen ve 79 yaşındayken hayata veda eden dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov için doğumunun 90. yıl dönümünde mezarı başında anma töreni düzenlendi.
Cumhurbaşkanı, Başbakan, Meclis Başkanı, Yüksek Mahkeme Başkanı, meslektaşları, akrabaları, ailesi ve sevenlerinin katıldığı törende, Aytmatov'un Ata Beyit Mezarlığı'ndaki kabrine çiçek bırakıldı ve Kur'an-ı Kerim okundu.
Devlet Filarmoni Konser Salonu'nda devam eden anma programında konuşan Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, Cengiz Aytmatov'un doğumunun 90'ıncı yıl dönümü dolayısıyla katılımcıları kutladı.
Programa, Türkiye'nin Bişkek Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat da katıldı.
"Aytmatov'un doğumu halkın ortak bayramıdır"
Ceenbekov, Aytmatov'un doğumunun halkın ortak bayramı olduğunu belirterek, "Büyük yazar, hümanist filozof ve evrensel bir kişiliğe sahip Aytmatov'un doğumunun 90. yıl dönümü, sadece büyük bir yazarın anısına adanmış bir yıl dönümü değildir, milli ruhun, ulusun onurun ve vatansever duyguların gerçek bir zaferidir. Bu bizim ortak bayramımızdır." diye konuştu.
Ülke genelinde tüm şehirlerde anma programlarının düzenlendiğini aktaran Ceenbekov, aynı zamanda küresel ölçekte Aytmatov'un isminin parkalara, caddelere ve dağ zirvelerine verildiğini ayrıca heykelinin dikildiğini aktardı.
Ceenbekov, Aytmatov'a saygı göstererek anan ülkelere ve sevenlerine teşekkür ederek, "Tanrı Dağları var olduğu sürece Cengiz Aytmatov'un anıları asla solmayacak." dedi.
- "Kırgız, Manas ve Cengiz kavramı ayrı olarak ele alınamaz"
Aytmatov'un, Kırgızların bir birey olarak dünya entelektüelleriyle rekabet edebildiğini kanıtladığını ve bir büyük millet olarak halkını dünyaya tanıttığını söyleyen Ceenbekov, Aytmatov'un halkı tarafından sevilen ve gerçek vatanperver birisi olduğunu vurguladı.
Ceenbekov, "Son yüzyılı, Aytmatov'un, İlk öğretmen, Cemile, Toprak Ana ve Gün Olur Asra Bedel gibi eserlerinden oluşan parlak çalışmaları olmadan hayal etmek imkansız" dedi.
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), doğumunun 90. yılı münasebetiyle 2018 yılını Türk dünyasında Aytmatov için "Anma Yılı" olarak ilan etttiğini anımsatan Ceenbekov, Bağımsız Devletler Topluluğu devlet başkanları ve Türk dili konuşan devlet başkanları konseyinde, Aytmatov'un 90. yıl dönümüne ilişkin özel bildiri kabul edildiğini söyledi.
- Cengiz Aytmatov
Kırgızistan'ın kuzeyindeki Talas bölgesinin Şeker köyünde 12 Aralık 1928'de dünyaya gelen yazar, Kazakistan'daki Veterinerlik Teknik Okulundan 1948'de mezun oldu.
Rusya'nın başkenti Moskova'daki Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsünde eğitim gören Aytmatov, yazarlık kariyerine Moskova'da başladı.
Aytmatov, ilk kez 1952 yılında savaş sonrası açlık ve sefalet çeken Japon çocuklarının yaşamlarını, "Gazeteci Cyuda" adlı öyküde anlattı.
Yazmaya bu yıllarda Pravda gazetesinde başlayan Aytmatov, üne kavuştuğu eserleriyle 1957'de Sovyet Yazarlar Birliğine kabul edildi.
1963'te Lenin ödülü alan Aytmatov'un eserleri birçok dile çevrildi.
Aytmatov, özellikle "Cemile" adlı eserinin Fransız şair Louis Aragon tarafından Fransızcaya çevrilmesiyle daha fazla tanınmaya başlandı.
Eserleriyle dünya çapında milyonlarca okuyucuya ulaşan Aytmatov'un eserleri arasında Zorlu Geçit (1956), Yüz Yüze (1957), Cemile (1958), İlk Öğretmenim (1962), Dağlar ve Steplerden Masallar (1963), Elveda Gülsarı (1966), Beyaz Gemi (1970), Selvi Boylum Al Yazmalım (1970), Fuji Dağı'nın Tepesi (1973), Gün Olur Asra Bedel (1980), Darağacı-Dişi Kurdun Rüyaları (1988) bulunuyor.
Türkiye, Aytmatov'u 1970'te kaleme aldığı "Selvi Boylum Al Yazmalım" adlı romanıyla tanıdı.
Aytmatov, 2008'de Rus televizyon kanalının belgesel çekimleri için gittiği Tataristan'ın başkenti Kazan'da ani böbrek rahatsızlığı geçirdi, tedavi için götürüldüğü Almanya'da 10 Haziran 2008'de 79 yaşında hayatını kaybetti.
Mezarının, babası Toleykul Aytmatov'un yanında olmasını vasiyet eden Aytmatov, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'teki Ata Beyit Ulusal Anıt Mezarlığı'nda defnedildi.