Korku ve fobi arasındaki farklar
Korku ve fobinin aynı şey olmadığını belirten, Psikiyatrist Yrd.Doç.Dr. Rıdvan Üney, konu hakkında bilgi verdi.
Nişantaşı Psikiyatri Merkezinden Yrd.Doç.Dr. Rıdvan Üney, "Korku; bir tehlike veya tehlike düşüncesi karşısında duyulan aşırı kaygı ve üzüntü hali olarak tanımlanabilir. Korku yaşamımızın bir parçasıdır. Örneğin karanlık bir sokakta yalnız yürürken birçoğumuz korkarız. Bunun nedeni; karanlıkta karşımızda nasıl bir tehlike olduğunu göremeyiz. Tehlikeyi göremediğimiz için, tedbir de alamayız. Bu tehlike; düşmemize neden olabilecek bir çukur da olabilir, bir insanın bize zarar verme ihtimali de olabilir. Korku, bizim tehlikelere karşı uyanık olmamızı sağlar. Yani hayatımızı korur. Korkmak insanı tehlikeli durumlara karşı tedbirli kılar ve yaşamımızın devamını sağlar. Bu yönden bakıldığında hayatta kalmamızı sağlayan sağlıklı bir tepkidir. Fobi (Özgül Fobi) ise belirli bir nesneden, durumdan ya da olaydan aşırı şekilde bir korkma halidir. Yani aşırı bir korku halidir. Bir psikiyatrik sorundur. Her on insandan birinde Fobi vardır. Kadınlarda erkeklere göre iki kat fazla görülür. Birçok kişi bu durumdan uzak kalarak yaşamını sürdürür. Ancak fobisi; sık karşılaştığı bir durumsa, çoğunlukla o zaman tedaviye gelir. Örneğin kapalı alan korkusu olan bir memurun; odası değiştirilip penceresi olmayan bir odaya taşınsa, işe gidemez ya da işe gitse de odasında çalışamaz. Yani iş yaşamı etkilenir. Bu kişi asansöre ya da metroya binmese de önemli olmayabilir ancak işe gitmese sorun olur. Bu nedenle daha önceden beri olan korkusu yaşamını etkilediğinde psikiyatriste gider" dedi.
Yüz elliden fazla fobinin olduğunu kaydeden Üney, "Bizlerin en çok karşılaştığı fobiler; yükseklik korkusu, toplum içinde konuşma fobisi(sosyal fobi), kan görme fobisi, iğne olma fobisi, kapalı yer fobisi, örümcek fobisi, köpek fobisi, yılan fobisi, uçak fobisi, gök gürültüsü fobisi, kanser olma fobisi, ölümden korkma fobisi, açık yer ve kalabalık fobisi, karanlık fobisi, diş hekimi fobisidir" ifadelerini kullandı.
Nişantaşı Psikiyatri Merkezinden Yrd.Doç.Dr.Rıdvan Üney, korkuyla fobi arasındaki farkları şöyle sıraladı:
"1. Fobiler sadece bir nesneye ya da duruma karşı olur; Örneğin kişide örümcek fobisi varken diğer hayvanlardan korkmaz.
2. Fobide; aynı durumda, hep aynı düzeyde korku oluşur; Kapalı yer fobisi olan bir kişi her asansöre bindiğinde hep aynı düzeyde kaygı ve korku yaşar. Sık binmek durumunda kalması, korku düzeyini azaltmaz.
3. Fobisi olan kişi, durumdan aşırı bir biçimde kaçınır; Köpek fobisi olan bir kişi; arkadaşına ziyarete giderken mahallede bir köpek görse, arkadaşına bir daha gitmez.
4. Fobisi olan birey duruma katlansa da yoğun bir korku ya da kaygı düzeyi olur; Yükseklik korkusu olan bir kişi mecbur kalıp balkona çıktığında, duvara yapışık bir şekilde durur. Eğer balkon kendi evinin balkonu olsa bile, her çıktığında aynı davranışı sergiler.
5. Diğer insanların aynı durumda korkmaları da mümkündür. Ancak fobisi olan kişi diğer insanlara göre aşırı bir korku tepkisi verir; Birçoğumuz, gök gürültüsünde irkilir ve hatta korkabiliriz. Ancak gök gürültüsü fobisi olan bir kişi; gök gürültüsü duyduğunda bağırır, ağlar, yanındaki kişiye yapışır.
6. Fobiler süreklidir; Hepimiz zaman zaman bazı durumlardan korkarız. Örneğin elektrikler kesildiğinde karanlık bizi korkutabilir. Ancak sık elektrik kesintisi yaşadığımızda buna alışırız. Ancak karanlık fobisi olan bir kişi, bu durumu sık olarak yaşasa da fark etmez. Fobi diyebilmemiz için korkunun altı aydan daha uzun sürmesi gerekir.
7. Fobiler kişinin işini yapmasını engeller; Ölümden korkma fobisi olan bir kişi, trafik kazası geçiririm korkusu ile işe gidemez.
8. Kişinin insan ilişkilerini etkiler; İnsanlar arasında konuşma fobisi olan bir kişi, bu korkusu nedeniyle arkadaşlarından uzaklaşır. İnsanların olduğu ortamlardan uzak durur."