Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahrettin Göğüş öncülüğünde, Prof. Dr. Coşkun Dalgıç, Doç. Dr. Derya Koçak Yanık, Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferruh Erdoğdu ve öğrencilerin destekleriyle meyve ile sebzelerin kurutulmasına yönelik proje başlatıldı.
Güneş enerjisi panelleri ve radyo frekansını kullanarak tasarlanan sistem, "TÜBİTAK 1003 Projesi" kapsamında desteklendi.
Proje kapsamında tasarlanan makineye konulan meyve veya sebzeler, ilk aşamasında güneş panellerinden elde edilen enerjinin oluşturduğu ortalama 59 ila 44 derece arasındaki kabinlerde kurutuluyor.
24 saat gün ışığına yakın bir ortamda kurutma işlemine imkan sağlayan kabinden alınan ürün daha sonra radyo frekansının kullanıldığı ikinci aşamaya geçiyor. Bu sayede de ürünlerdeki nem oranı yüzde 25'e kadar azaltılabiliyor. Böylelikle, 7-8 günde kuruyabilen meyve veya sebzeler, el değmeden ortalama 20 saate kurutulup satışa hazır hale getiriliyor.
Birçok üründeki denemelerde lezzet ve kalite açısından başarılı sonuçların alındığı çalışmanın test aşamaları da tamamlandı.
- Patent aşamasında
Prof. Dr. Göğüş, AA muhabirine, geliştirdikleri sistemle yaş meyve ve sebzelerinin ekolojik şekilde ve sistemin güneş panellerindeki sıcak suyun ısıttığı havayla kabinlerdeki meyve ve sebzelerin sağlıklı olarak kuruttuğunu belirterek, "Kayısı özelinde yaptığımız çalışmada ilk aşamada yüzde 40 oranına kadar nemi düşürülerek, ikici aşamada çekirdeklerin çıkartıldıktan sonra radyo frekans sistemine almaktayız. Radyo frekans kurutma aşamasında ise çekirdeği çıkartılmış kaysıların nem oranı yüzde 40 seviyelerinden yüzde 25 seviyelerine düşürmektedir." dedi.
Göğüş, sistemden elde edilen kuru meyve ve sebzelerde herhangi bir haşlama etkisinin oluşmadığını vurgulayarak, kuruma işlemi sırasında ürünlere herhangi bir el temasının olmadığını, bunun da hijyen açısından çok yararlı olduğunu kaydetti.
Sistemin, kayısı, domates, biber ve fıstık gibi ürünlerde denendiğini anlatan Göğüş, şunları söyledi:
"Türkiye'de özellikle kaysı üreticileri hasat sezonunun kısa olması nedeniyle geleneksel yollarla yerlere serilerek kaysının güneşte kurutulması tercih edilmektedir. Enerji maliyeti çok düşük kurutma sistemi olmasına rağmen kaysı uzun sürelerde kurutulmaktadır. Kurutulma sürecinde çevreden etkilenen kaysı ürünü elde edilmektedir ve dolayısıyla yüksek dozlarda kükürtleme ihtiyacı duyulmaktadır. Hazırladığımız sistemle az seviyede kükürtleme ve çevreci faktörlerde etkilenmeden kurutma işlemi gerçekleştirdik. Sonuçlarımızda arzu ettiğimiz hijyenik ve güzel renge sahip kaysıların elde edilmesi söz konusudur."
Göğüş, sanayicilerin kurutulması için ürünlerini getirip sistemi denediğini aktararak, "Sistem patent aşamasında. Kısa bir süre sonra bunun da tamamlanmasını bekliyoruz. patenti aldıktan sonra sistemi tüm üretici arkadaşlarla da paylaşmayı hedefliyoruz." diye konuştu.
