'Sessiz katil' her yıl binlerce ölüme yol açıyor
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Yangın Güvenlik Uzmanı Serap Mergen, 'sessiz katil' olarak adlandırılan karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı
Özellikle havaların soğumasının ardından ısınmak maksadıyla yakılan soba ya da kombiden çıkan karbonmonoksit gazından her yıl yüzlerce kişi etkilenerek zehirleniyor. Sobaların yanlış kurulması ve kullanılması, farklı maddelerin yakılması, kombi menfezlerinin kapatılması dolayısıyla açığa çıkan ve renksiz, kokusuz olması dolayısıyla fark edilemeyen gazın teneffüs edilmesi zehirlenmelere ve hatta ölümlere neden olabiliyor. Karbonmonoksit gazının fark edilemediğini dile getiren ESOGÜ Yangın Güvenlik Uzmanı Serap Mergen, bu zehirli gazın kan hücrelerine 200 kat daha hızlı şekilde nüfuz ettiğini söyledi.
"ZORUNLU KALINMADIĞI TAKDİRDE GECE UYURKEN MUTLAKA SOBANIN SÖNDÜRÜLMESİ GEREKİYOR"
Hava sıcaklıklarının azalmasının ardından bu tarz zehirlenme olaylarının daha sık yaşandığına dikkat çeken Mergen, "Herkesin evleri yavaş yavaş doğalgaza geçiyor. Mutfaklarında veya bağlantı olan yerlerde menfez kapakları dediğimiz havalandırma için ayrılan yerlerin özellikle kapatılmaması gerekiyor. Çünkü bu yerlerden zaten oksijen girmesi sağlanıyor. Biz bu yerleri kapattığımız zaman ortamda biriken karbonmonoksit gazı, doğalgazın içerisinde yer alan yetersiz havalandırmaya bağlı olarak çıkan bir karbonmonoksit maalesef zehirlenmelere sebebiyet verecektir. Bacaların özellikle bu noktada bağlantı noktalarının iyi, standartlara uygun yaptırılması gerekiyor. Maalesef ki halk arasında evlerimize ne kadar çok dirsek ve boru kurarsak o kadar ısınacağımızı düşünüyoruz. Ama biz karbonmonoksit zehirlenmesi açısından değerlendirdiğimizde bu çok büyük bir risk faktörüdür. Bu sebeple dirsek ve boruların az konuşlandırılması gerekiyor. Lodosun çok fazla görüldüğü yerlerde sobalarımızı gece yatarken söndürmemiz gerekiyor. Zorunlu kalınmadığı takdirde, aşırı soğuk yakmanız gerekiyorsa da gece uyurken mutlaka söndürülmesi gerekiyor. Özellikle yakıt alırken kaliteli ürün kullanmamız gerekiyor. Bacalarımız iyi çekiş özelliğine sahip, her sene kontrolleri ve bakımlarının yapılması gerekiyor. İyi çekiş özelliğinde, standartlara uygun bacalar temin etmemiz ve kullanmamız gerekiyor" dedi.
"ORTAMI HIZLI BIR ŞEKILDE TERK EDIP, HAVA ALINABILECEK BIR YERE ÇIKILMASI LAZIM"
Karbonmonoksit gazına maruz kalındığında neler yapılması gerektiğini de anlatan Serap Mergen, şunları söyledi:
"Kişiler maalesef ki karbonmonoksit gazına maruz kaldıklarında bunu hissedemeyip fark edemiyorlar. Sessiz katil şeklinde adlandırılıyor bu yüzden. Bu gaza maruz kalmış birine denk gelirsek şunları yapmamız gerekiyor. Öncelikle bir halsizlik, sersemlik, baş dönmesi, mide bulanması gibi bir semptom hissedildiyse mutlaka ortamdan uzaklaşmamız gerekiyor. Çünkü orada yetersiz havalandırma, iyi çekmeyen bir bacanın olmadığı yerde karbonmonoksit gazı ile zehirlenebilir ve hızlı bir şekilde ölüme doğru ilerleyebiliriz. Bu sebeple ortamı hızlı bir şekilde terk edip, hava alabileceğimiz bir yere çıkmamız lazım. Öncelikle kendi güvenliğimizi alacağız. Kapıyı pencereyi açacağız, açamıyorsak kıracağız. Çünkü söz konusu can. Kırdıktan sonra ortamdaki kişilerin direk dışarı çıkmasını, temiz havaya çıkmasını sağladıktan sonra, eğer ki biliyorsak ilk yardım eğitimini hemen uygulayacağız. Hava yolu tıkanıklığı varsa hava yolunu açacağız. Çünkü kusmalara sebebiyet veriyor. Böyle bir şey varsa hava yolunu açtıktan sonra solunumunu ve dolaşımını inceleyeceğiz. Eğer böyle bir bilgimiz yoksa, ivedilikle 112 Acil Servis birimine telefon açıp acil yardıma gelmelerini söyleyeceğiz."