Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Medipol Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sabahattin Aydın, Türkiye'nin Arap akademisyenlere kucak açtığını fakat akademisyenlerin karşılaştıkları sorunların çözümü için mevcut mevzuatların ve alışılagelmiş kuralların yetersiz kaldığını dile getirerek, şunları söyledi:
"İki gün önce 'Arapça program açabilir miyiz' şeklinde bir girişimde bulunduğumda yabancı uyruklu öğretim üyesiyle Türkiye'de henüz program açamadığımı gördüm. Program açabilirseniz yabancı uyruklu öğretim üyesi istihdam edebiliyorsunuz ama açmak için de hiç yabancı uyruklu öğretim üyesi kullanamıyorsunuz. Ya da programa öğrenci almak istediğinizde yine mevcut mevzuatımıza göre, belgeli sistemde Türk öğrencilerin en fazla yarısı kadar öğrenci alabiliyorsunuz. O zaman Arapça dersli bir programa önce Türk öğrenci alacaksınız ki o zaman ancak Arap öğrenci alabilesiniz. Yani gördüğünüz gibi bugüne kadar yüzleşmediğimiz sorunlarla, mevzuatımızı bu sorunlara adapte olabilecek şekilde oluşturmadığımız bir ortamla karşı karşıyayız."
YÖK'ün bir yabancı akademisyen envanteri ve bu anlamda bir strateji oluşturmaya çalıştığına değinen Aydın, mevcut sorunların çözümü için bir baskı unsuru olmaya çalışacaklarını, bu misyonu üstlenmeye hazır olduklarını kaydetti.
Prof. Dr. Bekir Berat Özipek ise çalıştayı yapmalarındaki öncelikli motivasyonun, özel olarak Arap akademisyenlere, genel anlamda da tüm sığınmacılara yönelik ahlaki bir sorumluluk olduğunu ifade ederek, çok basit bazı mevzuat değişikliklerinin bile akademisyenlerin yaşadıkları sıkıntıları azaltabileceğini dile getirdi.
Çözüm önerilerinin raporlaştırılarak kamuoyuyla paylaşılacağı çalıştayda, Arap akademisyenlerin aileleriyle oturma izni alabilmeleri için kolaylık yapılması, Türkçe öğrenmeleri için ücretsiz kurslar açılması, bilimsel/akademik toplantılara katılabilmeleri için yurt içi seyahat engelinin kaldırılması, farklı uzmanlık alanlarında çalışabilme imkanı taleplerinde bulunuldu. Ayrıca, akademisyenlerin istihdamı ve öğrencilerin okuyabilmeleri için Arap üniversitelerinin açılması, akademisyenlerin maddi sıkıntılarının çözümü için fon oluşturulması da dile getirilen talepler arasında yer aldı.