Türkiye'nin ceviz fideleri Bandırma'dan

Balıkesir'in Bandırma ilçesinde son yıllarda artan ceviz fidesi yetiştiriciliği Türkiye'nin önemli bir ihtiyacını karşılıyor. Türkiye'nin yüzde 85 oranında ceviz fidesi üretiminin yapıldığı Bandırma ilçesinde üreticilerin en büyük problemi ise aşılama mevsiminde artan hava sıcaklıkları oldu.

Türkiye'nin yüzde 85 ceviz fidelerini karşıladığı Bandırma bölgesinde üreticiler az sayıdaki pazarlama şirketinin satış politikası ile karşı karşıya kalmanın sıkıntısını yaşıyor. Bandırma'nın Sahil Yenice Mahallesi üreticilerinin önderliğinde başlayan ceviz üreticiliği her yıl bölge üreticilerinin katılımıyla bölgeye yayılarak yeni bir üretim çeşitliliğini beraberinde getirdi.

Uzun uğraşlarla iki veya üç yıl sonunda satış aşamasına getirildiğini belirten Sahil Yenice Mahallesi Muhtarı ve ceviz fidanı üreticisi Nuri Varlık, "Ceviz fidesi yetiştirmek için öncelikle uzun soluklu bir emek vermeniz gerekiyor. Ekeceğiniz yerde çok önemli su olmazsa olmaz. Ekim, aşı, uyku dönemi, uyandırma dönemi, toprak işleme dönemi, çapa, tepe kesme gibi birçok aşamaları var. Bu aşamalardan birini dahi önemsemezseniz istediğiniz verimi alamazsınız. Çocuğunuza gösterdiğiniz özeni fidanlara da göstermelisiniz. Her aşamada özenle takip etmeniz ve gereğini yapmanız gerekiyor. Şimdi fidanlarımızın aşı zamanı Aralık ayında ekilen tohumlar Temmuz-Ağustos ve Eylül ayı boyunca en yoğun aşı çalışmalarının yapıldığı zamanlardır. Sonrasında sırasıyla uyku dönemi ve uyandırma dönemine girilir. Bu zamanlarda mutlaka toprağı da çapalayarak işlemeniz gerekir. Sonrasında yetişen fidanlar çeşitlenerek açık köklü olarak satışa sunulur. Kısacası ceviz fidanı ilgi, bilgi, sabır ve emek ister' dedi.

Varlık, 'Türkiye'de üretilen fidanların yüzde 85'i bölgemizde yetişmesine rağmen pazar payı iki üç pazarlama şirketinin elinde dönüyor. Bizim ürettiğimiz fidanları alarak kendi üretimleri gibi satıyorlar. Bu bölgedeki üreticilerin çok ivedi olarak birleşmeleri gerekiyor. Bunun için çalışmalarımız var. Şimdi baktığımızda tohum girdimiz çok pahalı bu sene 12 liradan tohum aldık. İşçilik çok olunca işçi maliyetleri de çok oluyor. Aşı işçisinin yevmiyesi 150-250 lira arası diğer işçi yevmiyesi ise 100-150 lira arasında. Bu ücretler yapılan işin karşılığı olabilir çünkü iklimsel olarak çok olumsuz şartlarda çalışmak zorundayız. Üreticinin verdiği bu uğraşa karşılık pazarlama şirketlerinin bizlerden çok kazanıyor. Kısacası bölgemizdeki ceviz fidan üreticilerinin üzerinde oyunlar oynanıyor" diye konuştu.

İşçilerin en büyük sorununun zor iklim şartlarının olduğunu belirten üretici Mümin Şen ise "Şu anda yapılan aşı çalışmalarında işçinin en çok zorlandığı konu mevsim itibarıyla havaların aşırı sıcaklığıdır. Çoğumuzun sıcak hava nedeniyle evlerinde oturamadığı bir zamanda onlar güneşin altında aşılama yapıyorlar. Aşılama işi, el becerisi ve dikkat işidir. Özen göstermediğiniz zaman aşı tutmaz zayiat verirsiniz. Şu an bölgemizde aşılamada yüzde 90 oranını yakalamış bulunuyoruz. Bu oranı yıllar geçtikçe daha yukarılara çekmemiz gerekiyor. Aşılama işi genelde pratiklik ve el becerisi isteyen bir iş, hal böyle olunca da kadınlarımız ön plana çıkıyor. Çünkü kadınlarımızın hem fiziksel yapıları müsait, hem de el becerisi olarak erkeklere karşı belli bir üstünlükleri var. Ama yine de işçinin en çok zorlandığı sorun sıcak havalardır" şeklinde konuştu.