İsrail'in İran'ın varlığına muhtaç olduğuna işaret eden Prof. Öğün, İran'ın bölgede Türk-Kürt çatışmasını görmezden geleceğini belirtti.
"ARAP ALEMİ ÜÇ MAYMUNU OYUNUYOR"
Bugün İsrail'i idare eden akıl, insanlık vicdânını karşılamak pahasına da olsa “Büyük İsrail” olarak tarif ettikleri bir projeyi hayata geçirmek adına harekete geçmiş durumda. ABD, Birleşik Krallık ve AB, bir şekilde bu sürecin bir parçası.
Jeopolitik açıdan manzaraya bakacak olursak, bölgede İsrail'in bu kanlı adımına mâni olacak bir güç yok. İsrâil'e bir şekilde komşu olan Arap âlemi âdeta Üç Maymun'u oynuyor. Körfez, başta BAE ve Suudî Arabistan, daha ilk günlerden başlayarak Abraham Anlaşmalarına sadık kaldıklarını, Gazze yerle bir edilse bile bu vaziyetlerini değiştirmeyeceklerini defalarca ifâde etti. Ürdün'ü ciddiye bile almamak gerekiyor. Mısır derin bir sessizlik içinde. Tek derdi, Refah Kapısı'ndan gelebilecek Filistinli akınına mâni olmak.
ABD-HUSİ SAVAŞI
Hesapta tek direniş gücü, İran ve Şiî Hilâli olarak târif edilen coğrafyadaki İran'a müzâhir unsurlar. Şimdi dikkat edelim. Savaşın başından bu tarafa, Hizbullah ve İran 7 Ekim'de başlayan HAMAS direnişiyle bir alakası olmadığını ve savaşın tarafı olmak istemediklerini açık bir şekilde ortaya koydular. Sadece uzaklarda Yemen Hûsî unsurları açıkça İsrail'e savaş ilân etti. Bu da Kızıldeniz'in kapanmasıyla neticelendi. ABD - Hûsi savaşı başladı. Doğrusu bunu da askeri açıdan ciddiye alıyor değilim. Oradaki trajikomik bulduğum dalaş devam edecek görünüyor. Yâni ne ABD Yemen'i işgal edecek ne de Hûsiler saldırılarını sona erdirecek. Karşılıklı olarak taraflar birbirlerini vuracak.
İSRAİL İRAN İLE SAVAŞIRSA NE OLUR?
İsrall ısrarla İran'ı savaşa dâhil etmek için elinden geleni yapıyor. Bunu, “İsrâil İran'ı bitirmek istiyor” diye değerlendirmek mümkündür. Hâlbuki, biraz soluklanıp sâkin bir şekilde değerlendirildiğinde bu hedefin aslında İsrâil için hiç de faydalı olmadığı ihtimâli zihnimizde kuvvetlenecektir. Farzedelim ki, İran savaşa sokuldu. Diyelim ki, İran-İsrâil savaşı başladı. Teknik olarak İsrail'in bu savaşı ABD ve müttefiklerini dahil etmeden tek başına kazanması mümkün değildir. Hattâ İsrail'in bu savaşı kaybetmeye daha yakın olduğunu söyleyebiliriz. ABD'nin de bu ihtimale, “Aman savaş yayılmasın” tarzı açıklamalarından yola çıkarak sıcak bakmayacağını kestirebiliriz.
İSRAİL, İRAN'A MUHTAÇ
Ama daha mühimi, topyekûn bir İsrâil-İran savaşını kazansa da, İsrâil'in aslında kaybeden olacağını görebilmek ile alâkalıdır. İsrâil, Büyük İsrail projesini hayata geçirmek adına İran'a muhtaçtır. Eğer hakikî bir İsrâil-İran hesaplaşması olacaksa, bu ancak İsrâil o coğrafyada kesin bir hâkimiyet kurduktan sonra olabilir. Doğrusu buna da çok mümkün olabilirmiş nazarı ile baktığımı söyleyemem. İsrâil için birincil hedefin Lübnan ve Sûriye'nin, kendisi açısından stratejik bölgelerini ele geçirmek olduğunu düşünüyorum. Yâni bir İsrâil-Hizbullah savaşı patlak verirse şaşırmam. Ama İran böyle bir gelişme yaşansa bile savaşa gövdesiyle girmeyecektir. Çok zor olduğuna işâret ettim; ama diyelim ki bunda da başarılı oldular; hattâ Suriye'den de istediklerini elde ettiler; sonraki adımı kendisi için bir güvenlik kuşağı oluşturmaktır. Bunu da ABD'nin mühendisliği ile alabildiğine palazlandırılan, PYD liderliğinde bir özerk Kürt kuşağı oluşturarak yapacaktır.
İRAN VE İSRAİL'İ RAHATLATACAK PLAN
Muhtemelen özerk bir statü üzerinden devletleştirilen PYD-Kürt kuşağı Suriye ve Irak'tan toprak koparmayı ifâde etmektedir. Ne Irak ne de Suriye'nin mevcut hâlleriyle buna mâni olabilecekleri düşünülemez. Bu kuşak eş anlı olarak hem Türkiye'yi hem de İran'ı meşgul edecektir. Doğrusu İran açısından bu kabul edilebilir bir vaziyettir. İran, hem Sûriye'de hem de Irak'ta, kendisine bağlı unsurları devreye sokarak savaşı kendisinden uzak tutmaya devâm edebilecektir. Bu istikrarsız kuşak İsrâil için çok kritik bir vazife görecektir. Bir taraftan ezelî ve ebedî düşmanı olan İran varolmaya devam edecek; diğer taraftan çatışmalar İsrail ve tabiî ki ABD'nin desteklediği PYD merkezli, içine KYP ve KDP'yi de alan bir Kürt varlığı ile İran'ın desteklediği Haşdi Şâbî benzeri unsurlar arasındaki bir kan davasına evrilecektir. Buna dinî bir boyut da katıp, meseleyi bir Sünnî-Şiî meselesine de dönüştürmek de mümkün olabilecektir. Neticede bu denklem içinde hem İran hem de İsrâil rahatlamış olacaktır.
İRAN'IN TÜRK-KÜRT ÇATIŞMASINA İTİRAZI OLMAZ
Bu muhtemel senaryo Türkiye açısından çok daha ciddî neticeler doğurmaya adaydır. İsrâil'in bahsi edilen bu kuşağı iki tarafı keskin bir bıçak gibi kullanmak niyetinde olduğunu düşünüyorum. Evet, bu bıçağı evvel emirde İran'a karşı işleteceği anlaşılıyor. Ama zaman içinde Türkiye'ye karşı çalıştıracağından emin olabiliriz. Bu keskin kuşak İran'ın yumuşak karnına hayli uzak tutulabilir; ama Türkiye için aynı şey geçerli olamaz. PYD kuşağı Türkiye için doğrudan bir güvenlik meselesidir. Bu bağlamda Türkiye ve İran müşterek bir duruş ortaya koyabilir mi? Tereddütlerim olduğunu kaydetmeliyim. İran, Kürt PYD kuşağındaki baskıyı kendisi açısından hafifletmek için taraflardan birisinin de Türkiye olmasına, hatta meselenin zaman içinde bir Sünni-Şiî çatışmasından çıkıp, düpedüz bir Türk-Kürt çatışmasına evrilmesine hiç itiraz etmeyecektir.
İSRAİL'DE "ESAS DÜŞMAN TÜRKİYE" ALGISI
Gelişmeler, bilhassa İsrâil-Türkiye geriliminin tırmanması hayra alâmet değil. Irak'ta yaşanan ve Mehmetçiklerimizin acı kaybına sebep olan hâdiseler buna işaret ediyor. İsrail'de, İran'ı bir tehdit unsuru olarak algılamak veridir; ama İsrail otoriteleri ve onları destekleyen İsrâil kamuoyu nezdinde giderek, “Esas düşman Türkiye'dir” algısı ve değerlendirmesi yoğunlaşıyor. Bunu görmemiz lâzım. İlki danışıklı bir dövüş; diğeri ise keskin ve giderek daha da odağa gelen bir somut gerçek.
