Türkiye'nin girişimleri ve daveti ile Antalya'da gerçekleşen buluşma konusunda onlarca haber ard arda ajanslara düşerken, uluslararası krizleri aşmada diplomasinin önemi bir kez daha teyit edilmiş oldu. Yapılan açıklamalara bakılırsa, durumun hâlâ karışık olduğunu sanılıyor ama her iki tarafta diyalog sürecinin devamlılığından yana olması da bir o kadar önemli. Rusya tarafının verdiği mesajların Ukrayna cephesine göre daha baskın olduğunu görüyoruz. Bu noktada Türkiye'nin yeni bir misyon üstlenmesi gerekliliği de ortaya çıktı. Yani Türkiye'nin iki ülkenin en üst düzeyde temasa geçmesinde rol oynaması diyalog sürecinin devamlılığı açısından önem arz ediyor. Kapalı kapılar ardından yapılan görüşmenin ardından her biri ayrı salonda yapılan basın toplantılarında verilen mesajları en kritik hali ile özetlersek;
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov: Başkan Putin reddetmiyor, Zelenski ile buluşabilir. Ama bu olmadan önce belirli hazırlıkların yapılması şart. Putin temaslardan asla kaçınmaz. Sadece bu temasların laf olsun diye gerçekleşmesini istemiyoruz. Bunu Kuleba ile görüştük…Diplomasi ile her şeyi çözmek istiyoruz ama Ukrayna'nın askeri varlıktan, Nazizimden arındırılması gerektiğini söyledik. Rusya Federasyonu'na yönelik açık bir tehdit var. Bu çok açık bir şekilde ortaya çıktı.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba: Bu toplantı insani bir koridorun açılması, bölgedeki sivillerin acılarının sona ermesi için gerçekleşti. Ancak maalesef Lavrov bu konuda bir taahhüt veremedi. Böyle bir konumda değildi. 24 saatlik bir ateşkes konusunu dile getirdik. Bu konuda ilerleme kaydedemedik.
T.C. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu: Bakanlar düzeyinde yapılan ilk toplantıda tüm taleplerin karşılanmasının mümkün olmadığını biliyorduk. Böyle bir başlangıcın yapılması gerekiyordu… Bu toplantının devamının Türkiye'de yapılmasını arzu ederiz. Tarafların siyasi olarak bir araya gelmesi üst düzey toplantıların da gerçekleşebileceği umudunu artırmıştır.
Mesajların tonuna bakılırsa, taraflar birbirilerine karşı kapıları kapatma niyetinde değil. Tüm zorluklara rağmen medeni bir toplantının gerçekleşmiş olması, bakanların Belarus'taki görüşmelere önem verdiklerini beyan etmeleri, diplomatik temasların devamlılığına vurgu yapılması gibi konular Antalya zirvesinden sonra barış adına adımlar atılabileceği umutlarını da canlandırmıştır.
Tabi ki, Rusya tarafının verdiği mesajlarda meydan okumasını da klasik dış politikasının bir parçası olarak görmek gerekiyor. Lavrov'un Avrupalıların kendi değerlerine ihanet etmemeleri gerekliliği mesajını vermesi de dikkat çekici. Rusya'nın tüm tehditlere karşı koymaya çalıştığını bir matematikle karşı karşıya kaldığı da ortada. Lavrov'un, ‘'Biz kimseye karşı tehdit değiliz'' derken nükleer savaşa karşı mesafeli olduklarını net bir şekilde beyan etmesi de önemli. Bana sorarsanız bu açıklama başlı başına dünyanın derin bir nefes almanın vesilesi olmuştur.
Savaşın 15'nci gününe rastlayan 10 Mart 2022 tarihinde Ukrayna'da akan kanın, gözyaşının sona erdirilmesi için diplomasinin tüm gereklerini ortaya koyan Türkiye'nin öneminin anlaşılması açısından da önemli bir gün yaşandı. Türkiye, kaybedenlerin masum siviller olacağı ortada iken umutsuzluğa kapılıp her şeyi akışına bırakmanın doğru olmayacağının bilinci ile hareket ediyor. İki tarafın bu toplantıyı Türkiye'nin ev sahipliğinde gerçekleştirilmesini istemesi ülkemize olan güvenin de bir belgesi. Her şeyden önce sürdürülebilir bir ateşkese ihtiyaç var. İnsani koridorların hiçbir engele maruz kalmadan açılması ve açık kalması da artık Rusya cephesinde kabul görmeli. Masadaki nezaketin zor da olsa sahada da gösterilmesi için ilk adımın Rusya cephesinden atılması bekleniyor. Ezcümle, böyle bir toplantıdan mucize beklenmese de, gerçekleşmiş olması barış adına atılacak adımda umutları yeniden yeşertmiştir. Türkiye'nin müzakerelerin üst düzeyde devamlılığı için harcadığı çabanın bir resmi olarak görülen toplantıdan bir sonuç çıkmayacağını iddia edenleri mahcup olacağı bir sürece girildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın üst düzey temasları ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun girişimleri ile yerlerinden, yurtlarından edilen Ukrayna halkı için özlenen günler yakın olacaktır.