Adnan Ötüken, 1911 tarihinde Manastır- Osmanlı İmparatorluğu'nda doğdu. Henüz 7 yaşındayken babasını Kafkas Cephesi'nde şehit veren Ötüken, Kadıköy Osmangazi Numune Mektebi'nden mezun oldu. Buradaki mezuniyetinin ardından Kadıköy Orta Mektebi'nde eğitim görmeye başladı ve buradan da 1928 senesinde mezun oldu. Daha sonra İstanbul Lisesi'nde eğitimine devam etti ve 1931 senesinde de buradan mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji ve Fransızca Bölümü'nde okumaya başladı. "Türk Atasözleri" konulu teziyle buradan da mezun olduktan sonra Yozgat Lisesi'nde edebiyat öğretmeni olarak çalışmaya başladı. Daha gençlik zamanlarında Edebiyat Fakültesi Talebe Derneği Başkanlığı, Millî Türk Talebe Birliği'nde Yönetim Kurulu Üyeliği ve daha birçok gençlik kuruluşunda görev alan Ötüken, bu yıllarda İstanbul'da bazı özel liselerde edebiyat öğretmenliği yaptı.
Cumhuriyetin ilk dönemlerinde, batı ülkelerinin kütüphane deneyimlerinden faydalanmak için Almanya'ya eğitime gönderildi. Burada bir süre Berlin Üniversite Kütüphanesi'nde vazife aldı.
1939 senesinde Türkiye'ye dönen Ötüken, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji Asistanlığı'na tayin edildi. Bir süre sonra vatani görevi için buradan ayrıldı ve askerlik dönüşü Millî Eğitim Bakanlığı'nda Yayımlar Müdürü olarak atandı.
İlk kitabı ''Bibliyotek Bilgisi ve Bibliyografi'' askerdeyken yayınlandı.
Yayımlar Müdürü olarak çalıştığı dönemde (yaklaşık altı sene) İnönü Ansiklopedisi'ni (bugünkü Türk Ansiklopedisi) yayımladı. Bu ansiklopedideki kavramların bazılarını kendisi kaleme almış, bazılarını da Almanca'dan çevirmiştir.
Yine bu dönemde, Türkiye'de kütüphanecilik kurslarının kurulması için çabalar vermiş, 1942 senesinde ilk kursun açılmasını sağlamıştır.
1944 senesinde kesinlik kazanan ''Kurs Yönetmeliği'' sayesinde kurslar 1952 senesinde kadar düzenli olarak devam eder.
MİLLÎ KÜTÜPHANE
15 Nisan 1946 senesinde en büyük hayalini gerçekleştirmek için kolları sıvayan Ötüken, Neşriyat Müdürlüğü Büroları'nın zemin katında konulan bir camlı dolaba yerleştirdiği iki Mehmet Emin Yurdakul kitabı ile bu küçük odayı Millî Kütüphane Hazırlık Bürosu haline getirir.
Adnan Ötüken'in yoğun çalılmaları ile Millî Kütüphane, 16 Ağustos 1948 günü Türk toplumunun hizmetine açıldı ve 29 Mart 1950 tarihinde çıkan ‘Kuruluş Kanunu' ile de resmîlik kazandı.
1946-57 yılları arasında milli kütüphane müdürlüğü yapan Ötüken, 1957 senesinde Kültür Ataşesi ve Öğrenci müfettişi olarak gittiği Almanya'dan 1960 senesinde dönünce aynı göreve yeniden atandı. 8 Nisan 1965 tarihinde ilk Kültür Müsteşarı oldu. İlki 11, ikincisi 5 sene olmak üzere toplam 16 sene Milli Kütüphane Müdürlüğü yaptı.
SONRAKİ YAŞANTISI
3 Ağustos 1967 tarihinde Ankara Yüksek Öğretmen Okulu'na edebiyat öğretmeni olarak atanan Ötüken, bir ara Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu'nda da dersler verdi.
1960 senesinde ek görevli olarak başladığı Ankara Namık Kemal Orta Okulu Almanca öğretmenliğini de, emekli olduğu 1971 senesinde kadar sürdürdü.
2 Mart 1972 tarihinde İstanbul'da 61 yaşında kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
KİTAPLARI
Kütüphaneciliğimiz İçin
Türk Dilinin Başına Gelenler
TRT İçin Türkçe Dersleri
Dünya Edebiyatından Tercümeler Klasikler Bibliyografyası
İstanbul Üniversitesi Yayınları Bibliyografyası
Seçme Eserler Bibliyografyası
Üniversite Yayınları Bibliyografyası
Bibliyotek Bilgisi ve Bibliyografi
