Erzurumlu İbrahim Hakkı kimdir?
Türk mutasavvıf, sosyolog ve alim Erzurumlu İbrahim Hakkı... Erzurumlu İbrahim Hakkı kimdir? İşte Erzurumlu İbrahim Hakkı'nın biyografisi

Oluşturma Tarihi: 2017-12-17 16:56:42

Güncelleme Tarihi: 2022-09-23 16:56:42

Türk mutasavvıf Hakkı 1701 senesinde Erzurum'da Osman Efendi isimli bir şeyhin oğlu olarak dünyaya geldi. Babası saygın bir mutasavvıf idi ve İbrahim Hakkı'yı iyi bir şekilde yetiştirdi. Dokuz yaşındayken babasıyla Siirt'e gitti ve Tillo Köyü'ndeki Kadiri Seyhi Ismail Fakirullah'a bağlandı. 1735 senesinde Erzurum'a geri döndü. Üç kez hacca gitti. Arabistan ve Mısır'ı dolaştı.

1752 senesinde İstanbul'da Sultan I.Mahmud Han'ın özel izniyle saray kitaplığıdan faydalandı. Şiirlerini İlahiname ismi altında topladı. Ünlü eseri Marifetname'de çağının jeolojiden astronomiye, fizyolojiden psikolojiye kadar birçok alandaki bilgilerini bir araya getirmeye çalıştı. 1780 senesinde hayatını kaybetti.

İbrahim Hakkı yetmişten fazla eser yazdı. Eserleri arasında en meşhuru olan Marifetname, yaşadığı dönemin önemli bilgilerini kapsayan ansiklopedik özellikte bir eserdi.

Erzurumlu İbrahim Hakkı Marifetname isimli eseriyle insanlara önce çevrelerindeki eşyayı, daha sonra kendilerini ve en sonunda da Tanrı'yı bildirmeyi amaçlıyordu.

Kitabın içindeki Kıyafetname isimli bölüm bir çeşit görgü bilimidir. Erzurumlu İbrahim Hakkı tasavvufu öğrenmişti. O, derin düşüncesiyle cisimlerin birleşmesini, hayatın doğuşunu, cinslerin gelişmesini yepyeni bir görüşle ortaya koymuştu.

Erzurumlu İbrahim Hakkı'ya göre, bütün varlık küre şeklindedir: "Alemin her ne tarafına nazar olunsa şekli muhaddep görünür." "Arzda ve semada müşahede olunan bütün şekiller yuvarlaktır". Einstein bu görüşü ondan çok daha sonra matematiksel yollardan göstermiştir.