Kafkas Kuzey Kafkas halklarının siyasi ve dini lideri Şeyh Şamil, 25 yıl süren Kafkas-Rusya savaşlarında Rus ordularını perişan eden büyük bir halk kahramanıdır. Hayatını esaret altındaki Kafkas topraklarını özgürleştirmeye adadı. Türkiye tarafından Kafkas Kartalı olarak adlandırılmaktadır. Şeyh Şamil 1797 yılında Dağıstan'ın Gimri köyünde doğdu. Bölgenin önemli din adamlarından Şeyh Cemalettin Gazi Kumuki'den ders aldı. At binme ve kılıç kullanma konusunda üstün yetenekleri vardı. Güçlü bir vücut yapısına sahip olan Şamil, güreş ve atcılıkta da kendini geliştirdi.
30'lu yaşlarına kadar tefsir, hadis, fıkıh, edebiyat, tarih, fen gibi pek çok alanda eğitim aldı. O dönemde Rus esareti altında Kafkasya'yı kurtarmak için Dağıstan'da başlattığı özgürlük mücadelesi kısa zamanda pek çok bölgeye yayıldı. Diğer esaret altında yaşayan milletleri de bir araya getirerek Rusya İmparatorluğu'na büyük darbeler vurdu. Kafkasya'da yaşayan Türkler Şeyh Şamil'i başlarına lider olarak seçtiler. Döneminde baruthaneler, tophaneler, silahhaneler yaptırarak dağınık halde bulunan ordusunu güçlendirdi ve düzenli bir hale getirdi.
Şamil, 25 yıl boyunca Ruslara ağır kayıplar verdirdi. Ancak sınırlı askeri gücü ve imkanları bu mücadelede tükendi. Aulgo tepesinde, 80 günden fazla bir süre boyunca 3.000 adamla 10.000'den fazla Rus ordusuna dayanarak tarih yazdı. Bu direnişte Şeyh Şamil'in eşi, Cevheret'in eşi, oğlu Said ve kız kardeşi Mesedo şehit oldu. Savaşı kaybedeceğini anlayan Şamil, Ruslarla ateşkes anlaşması yaparak teslim olur. Rusya Çarı'na esir olarak götürülür. Burada cesaretinden dolayı imparatorun bile hayranlığını kazanır.
Bir gün Rus Çarı esaret altındayken Şeyh Şamil'i yemek yemek için karşısına alır Şeyh Şamil'in iştahlı bir şekilde yemek yediğini görünce yanındakilere "Korkarım bu adam bizi de birazdan yer" diye söylenir. Şeyh Şamil bunu duyunca, "Korkmayın dinimizde domuz eti yemek haramdır" cevabını verir.
Rus sarayında bir ay esir tutulan Şamil, önemli mahkumların tutulduğu Kaluga'ya gönderildi. Esaretin 10. yılında hacca gitme isteği kabul edildi. Çar, tedbir olarak oğlu Muhammed Şafi'yi rehin aldı ve hacdan sonra geri dönmesini ve teslim olmasını istedi. İstanbul'a ilk olarak buradan gelen Şamil, o dönemin Osmanlı padişahı Sultan Abdülaziz tarafından sarayda ağırlanmıştır. Halk bu kahramanı görmek için sarayın önüne koştu. Daha sonra hac vazifesini yerine getirmek için Mekke'ye gitti. 74 yaşında ve yorgun olan Şamil, 4 Şubat 1871'de öldü.
Şeyh Şamil'in şeyhi kimdir?
