AB karıştı! Milyarlarca avroluk Pfizer anlaşması gizleniyor
Avrupa Parlamentosu başkanları, AB Komisyonu Başkanı von der Leyen'in Pfizer sözleşmesiyle ilgili kamuoyu incelemesini engelledi

Oluşturma Tarihi: 2023-02-17 00:37:13

Güncelleme Tarihi: 2023-02-17 00:37:13

Komisyon başkanı Leyen'in Pfizer ile anlaşma müzakerelerindeki rolü, şeffaflık endişelerine rağmen kapalı kapılar ardında ele alınacak.

Avrupa Parlamentosu'nun üst düzey yetkilileri, AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen'in Pfizer ile milyarlarca avroluk aşı anlaşmasının müzakeresindeki kişisel rolü nedeniyle kamuoyu önünde çapraz sorguya çekilmesine kapıları kapattı.

Geçen ay, Parlamentonun COVID-19 özel komitesindeki milletvekilleri, von der Leyen'i AB'nin pandeminin zirvede olduğu dönemde imzalanan en büyük aşı sözleşmesiyle ilgili soruları yanıtlamaya davet etmeyi teklif ettiler. Sözleşmenin hazırlık aşamasında Leyen'in Pfizer'in İcra Kurulu Başkanı Albert Bourla ile mesajlaştığı biliniyordu.

Ancak Perşembe günü, tüm siyasi grupların başkanları ve Parlamento başkanının katıldığı Başkanlar Konferansı'nın (CoP) kapalı oturumunda liderler, halka açık bir tartışma yapma talebini reddettiler. Bunun yerine, gelecekte bir noktada von der Leyen'den soruları özel olarak yanıtlamasını istemeye karar verdiler ve basın davetini neredeyse yok saydılar.

Gizli tartışmalar hakkında bilgisi olan bir AB yetkilisi, "CoP'nin [Parlamentonun COVID-19 komitesi] endişelerini Komisyon başkanıyla bir sonraki olağan toplantısında dile getirebileceği konusunda anlaşmaya varıldı." dedi.

Von der Leyen'in Pfizer ile müzakerelerini çevreleyen tartışmanın tam olarak şeffaflık eksikliğine odaklandığı düşüncesi ironik bir çarpıtma. Şimdi, nihayetinde konuyla ilgili gerçekleşecek herhangi bir tartışma, yüksek düzey AB Parlementosu üyelerinin önünde ancak halkın gözünden uzakta olacak.

Odadaki Avrupa Halk Partisi(EPP) Milletvekili Siegfried Mureșan, grubun yine EPP'ye bağlı olan, von der Leyen'i koruduğu iddiasını "tartışma arayışının bir sonucu" olarak reddetti.

Mureșan, Politico'ya verdiği demeçte, "Leyen ile aramızdaki geniş fikir birliği, şimdiye kadar işe yarayan ve kurduğumuz formatlarda diyalogun devam etmesi gerektiği yönündeydi."

Sorumluluk veya tam tersi

Karar, AP Başkanı Roberta Metsola'ya von der Leyen daveti konusunda baskı yapan AP'nin Belçikalı Sosyalist üyesi Kathleen Van Brempt liderliğindeki Avrupa Parlamentosu'nun özel COVID-19 komitesi için bir yenilgi oldu. Komisyon başkanının nasıl görünebileceğiyşe ilgili, komite önündeki halka açık bir oturumdan Başkanlar Konferansı'ndaki ortak bir oturuma kadar değişen bir dizi farklı fikir ortaya atılmıştı.

Ancak bir sözcüye göre Van Brempt'ın kendi grubu (S&D), tartışmaların CoP'de yalnızca kapalı kapılar ardında yapılması yönündeki baskıyı destekledi. Üçüncü en büyük güç olan Renew Europe da EPP ve S&D'nin konumunu paylaştı.

İki grup -sağcı Avrupalı ​​Muhafazakarlar ve Reformcular grubu ile aşırı sağcı Kimlik ve Demokrasi grupları- von der Leyen'den ya tüm genel kurulda konuşmasını ya da özel COVID panelinin önünde konuşmasını talep ederek daha fazla hesap verilmesi için bastırdı.

Toplantının ardından, Sol grubun bir sözcüsü şunları söyledi:

"CoP'ta bu konu hakkında konuşmaya gelmesi iyi, ancak Parlamentonun da bu konuda sadece Başkanlar Konferansı değil, Leyen ile birlikte halka açık bir duruşma yapması gerektiğini düşünüyoruz."

Artık tamamen devre dışı bırakılacak olan COVID-19 komitesindeki Avrupa Parlamentosu Milletvekillerinin tepkisi net: Mutlu değiller.

ECR grubunun (Muhafazakarlar ve Reformistler) Avrupa Parlamentosu'nun Hollandalı Üyesi COVID komitesi koordinatörü Robert Roos, bunu "utanç verici bir karar" olarak nitelendirerek şöyle dedi:

"Von der Leyen, AB vergi mükelleflerinin parasıyla milyarlarca dolarlık bir anlaşma müzakere etti. Avrupa Parlamentosu olarak ondan hesap sorabilmeliyiz. Yalnızca siyasi grupların başkanlarıyla yapılan gizli bir arka kapı toplantısı hesap vermek demek değildir."

Yeşiller grubundan COVID-19 komitesi başkan yardımcısı Avrupa Parlamentosu Fransız Milletvekili Michèle Rivasi, üst düzey AB yetkililerinin konuyu "aile içinde tutmaya" çalıştıklarını söyledi.

ECR grubundan başka bir komite üyesi olan Cristian Terheş şunları söyledi:

"Bu COVID komitesinin oluşturulmasının nedeni, neyin neden ve nasıl olduğunu bulmaktı. Leyen'in gelip soruları cevaplaması gerekiyor."

Fransız vekil Rivasi'nin ofisinden yapılan açıklamaya göre, Pfizer lobicilerinin İcra Kurulu Başkanı Albert Bourla'nın COVID-19 komitesi önüne çıkmayı reddetmesine yanıt olarak Avrupa Parlamentosu'na erişimini iptal etmeye yönelik ayrı bir teklif de CoP tarafından Perşembe günü reddedildi.

Büyük anlaşma

COVID komitesinden milletvekilleri, Komisyon Başkanı Leyen'i AB'nin açık ara en büyük aşı anlaşması olduğu ortaya çıkan müzakerelerde üstlendiği olağandışı kişisel rolü hakkında sorgulamak istedi. Tamamen uygulanırsa tahmini 35 milyar euro değerinde 900 milyon doz BioNTech/Pfizer aşısı satılmışken, 900 milyon daha satın alma olasılığı var.

Aynı dozlardan milyonlarcası şu anda AB'nin dört bir yanındaki depolarda kullanılmadan duruyor ve çöpe gönderiliyor. Müzakereciler umutsuzca Pfizer'den bu teslimatlardan bazılarını iptal etmek veya durdurmak için tavizler almaya çalışıyorlar, görünüşe göre pek başarılı olamıyorlar.

New York Times'ın haberine göre, von der Leyen'n, Nisan 2021'de sona eren sözleşmeyle ilgili yeni bir anlaşma yapılmasına yardımcı olmak için Pfizer'in İcra Kurulu Başkanı Albert Bourla ile doğrudan mesajlaştığı ortaya çıkmıştı.
Avrupa Savcılığı'nın von der Leyen'in davranışlarına ilişkin soruşturma ihtimali, yangını daha da körükledi. Ekim ayında savcılık, soruşturmanın hedefinde üst düzey Komisyon yetkilisi olup olmadığını belirtmeden aşı müzakerelerini resmen araştırdığını duyurmuştu.

Kaynak: Politico