TİMETURK I HABER MERKEZİ
Melahat KEMAL
Afrika devletlerinin kırılganlığı ve yabancı devletlerin ilgisi. Gerek sömürgecilik gerekse Soğuk Savaş'tan günümüze yabancı devletlerin devam eden müdahaleleri.
Bugün Afrika'ya baktığımızda eskisinden çok daha karmaşık bir durum görüyoruz. “Terörle mücadele”, Çin'in bölgeye gelişi, bölgesel güçler, güç mücadeleleri önümüzdeki tabloyu daha karmaşık bir hale getiriyor.
“AVRUPA, AFRİKA'NIN ORTADOĞU'YA DOKUNAN KISIMLARINA DOKUNUYOR”
Günümüzde Afrika'da jeopolitik açıdan iki sıcak nokta bulunuyor: Sahil Kuşağı ve Afrika Boynuzu da denilen Somali Yarımadası.
Sahil Kuşağı, Akdeniz'den batıya doğru uzanan göç yollarını kontrol ediyor. Bu Kuşak ayrıca IŞİD, El Kaide ve Boko Haram'ın faal olduğu istikrarsızlık bölgesi olarak da biliniyor. Temel hizmetler dahil devlet aygıtının hiçbir şekilde işlemediği bir bölge burası.
Bölgedeki askeri üsler marifetiyle ABD insansız hava araçları ve Fransız askerleri, terör örgütlerinin militanlarını arka bölgelere atmak üzere Afrika ordusuna katılıyorlar.
Uzmanlar buradaki asıl sorunun son yıllarda güvenlik güçlerinin yapısında ciddi değişimler olmasına rağmen, bu güçlerin sahadaki siyasi dinamikleri değiştirmek için çaba harcamaması olduğunu belirtiyor.
Uluslararası Kriz Grubu Afrika direktörü Comfort Ero, batının Afrika'ya bakışını “Avrupa'nın Afrika'ya dokunduğu yerler Afrika'nın Ortadoğu'ya dokunduğu yerlerdir” ifadesi ile anlatıyor.
YABANCI DEVLET VE ORDULARININ İLGİ ODAĞI
Süveyş Kanalı'na bir çıkış kapası olan Bab el Mendeb Boğazı kıyısında bulunan Cibuti, dünyanın en yoğun deniz nakliye rotalarından biri.
Afrika, Hindistan ve Ortadoğu'nun neredeyse kesişme noktasında bulunan bu ülke 7 yabancı ülke ordusunun üslerini bünyesinde barındıyor ve bu üslerin varlığından ciddi maddi gelir elde ediyor: Amerika, Çin, İtalya, Fransa, Almanya, Japonya, İspanya ve yakında Suudi Arabistan.
ABD Afrika'daki daimi üssü Camp Lemonnier için yıllık 63 milyon dolar kira verirken Çin, Tadjoura Körfezi'nin diğer ucuna inşa ettiği üs için 20 milyon veriyor.
Afrika'da yabancı devletlere ait olan üslere ülke bazında şöyle bir bakalım:
ÇİN
Çin, ilk deniz ötesi askeri üssünü Cibuti'nin Tadjoura Körfezi'nde ABD askeri üssünün hemen karşısındaki Obock limanında kurdu.
Çin yeni bir liman, hava alanları ve Etiyopya-Cibuti tren yolunun inşaası için Cibuti'ye 12 milyar dolarlık bir yatırım yaptı.
Üssün binlerce askeri barındıracak bir kapasitede olması ve Çin'in Somali Yarımadası'daki menfaatlerinin korunmasında önemli bir rol üstlenmesi bekleniyor.
FRANSA
Çad: Ülkedeki asilere karşı yürütülen Barkhane Operasyonu'nun üsleri burada bulunuyor. Burkina Faso, Çad, Mali, Moritanya ve Nijer'de görev yapan 3 bin 500 Fransız askeri bu üste barınıyor.
Cote d'Ivorie: Bouet Limanı'ndaki Fransız askeri üssü 500 ile 900 arasında asker barındıracak kapasitede olup Afrika'nın batısındaki operasyonları yürütme merkezi olarak kullanılıyor.
Cibuti: Uzun zamandır Cibuti'de bulunan üstte yaklaşık bin 700 Fransız askeri bulunuyor.
Gabon: Fransa'nın Orta Afrika Cumhuriyeti'ne yaptığı müdahalelerde kullandığı ana üs.
ALMANYA
Nijer: Almanya'nın Birleşmiş Milletler Mali misyonu dahilinde verdiği hava desteği, Niamey uluslararası hava alanındaki hava transfer üssünden gerçekleştiriliyor.
HİNDİSTAN
Madagascar: Hindistan'ın 2007 yılında Madagascar'ın kuzeyinde kurduğu ilk yabancı dinleme üssünde, Hint Okyanusu'ndaki gemi geçişlerini kontrol etme ve deniz iletişimini dinleme faaliyetleri yürütülüyor.
Seychelles: Assumption Adası'nda bulunan bu üs, Hindistan'ın Hint Okyanusu'ndaki ilk donanma üssünün inşası için kuruldu.
JAPONYA
Cibuti: Japonya 2011 yılında ABD'nin Camp Lamonnier üssünün yanına 12 hektarlık ve 180 askeri barındıran bir üs kurdu.
Japonya'nın bu üssün inşaası ile bölgedeki Çin hakimiyetini kırmaya çalıştığı ifade ediliyor.
ABD
Burkina Faso: Ouagadougou'da bulunan “müşterek güvenlik bölgesi” Sahil boyunca izleme ve istihbarat sağlıyor.
Kamerun: Ülkenin kuzeyinde bulunan Garoua hava alanı, Nijerya'nın kuzeydoğusundaki Boko Haram'ı hedef almak üzere insansız hava araçları için kullanılıyor. Burada 300 Amerikan askeri bulunuyor.
Çad: Başkent Ndjamena'da insansız hava araçlarının bulunduğu bir üs bulunuyor.
Cibuti: Ülkede bulunan Camp Lemonnier, 200 hektarlık bir alana yayılmış olup 3 bin 200 asker barındırıyor.
Amerikan ordusunun Birleşik Müşterek Görev Kuvveti'nin de merkez karargahı olan üs, ABD'nin Afrika'daki daimi üssü olma özelliğini de taşıyor.
Kenya: Manda Koyu'nda bulunan Camp Simba donanma personelinin ve Yeşil Berelilerin bulunduğu bir üs olup Somali ve Yemen'e yönelik kullanılan insansız silahlı hava araçlarını da barındırıyor.
Somali: ABD komandoları bu ülkedeki Kismayo ve Baledogle bileşkelerini kullanıyor.
Sychelles: Victoria adasından insansız hava aracı operasyonları gerçekleştirilitor.
Uganda: Uganda ordusuna isyancıları yakalamak için yardımcı olmak üzere ülkede bulunan ABD özel kuvvetlerinin Entebbe hava alanındaki gözetleme araçlarını kullandığı üs.
