Mehdi Hasan

15 Ocak 2019

John Bolton'u hafife aldıysanız başınıza geleceklerden siz sorumlusunuz.

Hatırlayın Donald Trump dışişleri bakannlığı görevi için onu pas geçtiğinde bize Trump'ın onun “fırçaya benzeyen bıyığını beğenmediği” söylenmişti. Nasıl da gülmüştük? Evet 18 aydan daha kısa bir süre sonra Fox haberlerde düzenli olarka görünmesinin ardından Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak atandı ve Başkan'ın köşesinden dönünce yer alan odaya yerleşti.

Hatırlayın, Savunma Bakanı James Mattis yeni Ulusal Güvenlik Danışmanı ile Pentagon'un merdivenlerinde konuştu ve Bolton hakkında “şeytanın insanlaşmış hali” şakasını yapmıştı. Mattis gitti. Bolton hala duruyor.

Hatırlayın, Beyaz Saray Özel Kalemi John Kelly Bolton'la Oval Ofis'in dışında göç üzerine “hararetli, ağzı bozuk bir söz dalaşına girişmişlerdi” Kelly gitti. Bolton hala duruyor.

Hatırlayın, Suriye'deki 2000 Amerikan askerinin “hepsinin geri döneceğini ve hemen geri döneceklerini” ilan etmesinden sadece birkaç hafta sonra Bolton bütün İran askerleri ve onların temsilcileri ülkeyi terk edene kadar kalacaklarını dile getirdi. Bize Bolton'un gözardı edildiği, hükümsüz bırakıldığı hatta bir kenara atıldığı söylenmişti. Pek sayılmaz. Bu ayın başında İsrail'e ziyareti sırasında ulusal güvenlik danışmanı askerlerin geri çekilmesi hususunda bir zaman düzenlemesi olmadığını ve bunun Amerikan destekli Kürt savaşçıların Türk hükümetince desteklenmesinin garanti edilmesine bağlı olduğunu dile getirdi.

Trump'ın ullusal güvenlik danışmanı kontrol edilmesi zor bir adam.

2003 yılında Bolton Irak'la istediği savaşı elde etti. Bush yönetiminin nüfuz sahibi, yükssek mevkili şahin üyesi olarak Bolton istihbarat analizcilerine baskı uyguladı, uluslararası yetkilileri tehdit etti ve kitlesel yıkım silahlarının varlığıyla ilgili yüzsüzce yalanlar söyledi. Irak'ın yüzbinlerce insanın öldürüldüğü yasadışı ve facia gibi işgaline desteğinden dolayı asla pişman olmadı.

Şimdi İran ile bir savaş istiyor. Bu nedenle The Wall Street Journal'e göre dışişleri bakanlığı ve Pentagon yetkilileri onun Pentagon'a sürekli “Beyaz Saray'a geçtiğimiz yıl İran'ı vurması için askeri seçenek sunması” talebi ve “dırdırından” bıkmış durumda. The New York Times da Bolton'un “İran'la bir çatışmaya zemin hazırlayabileceğinden” dolayı “üst düzey Pentagon yetkilileri derin endişelerini dillendiriyor” şeklinde yazdı.

Şaşırmalı mıyız? 2015 Mart ayında Bolton sivil vatandaş olarak The New York Times'a “İran'ın bombalarını durdurmak ve İran'I bombalamak” başlıklı bir makale yazdı. Temmuz 2017'de Trump yönetimine katılmasından sadece sekiz ay önce İranlı sürgün grup olan Halkın Mücahitleri örgütünün bir toplantısında “Amerika'nın değişmez politikası Tahran'da mollaların rejimimin devrilmesi olmalıdır” ve “2019'dan önce bunu Tahran'da kutlayacağız” şeklinde konuştu.

Dışişleri Bakanlığı ve Pentagon'dan isimsiz fakat “şaşkın” yetkililerin son birkaç gündür basına sızdırdığı haberlere göre Bolton İran'la düşmanca bir çizgiye itekleyen tek isim değil. Yönetimde çok sayıda müttefiki var. Vox'un bir haberine göre “Bolton Ulusal Güvenlik Konsey'ini kendi fikirlerini paylaşan çok sayıda elemanla doldurdu. Geçtiğimiz hafta yönetimin İran'a karşı baskı kampanyasını yürütmek için şahin Richard Goldberg'i işe aldı”

Bolton'ın ağırlığını koyduğu Ulusal Güvenlik Konseyi dışında aynı zamanda şahin Dışişleri Bakanı Mike Pompeo öncesinde “İran'ın nükleer kapasitesini yıkmak için 2000 sorti yapmayı” önermişti. Geçtiğimiz hafta not ettiğim üzere, Kahire'de Orta Doğu politikası üzerine son konuşmasında Pompeo “kötücül” ve “baskıcı” İran'a yirmiden fazla gönderme yaptı. “İran'ın yayılmacılığını” ve “bölgesel yıkımını” eleştirerek Suudi Arabistan'a büyük bir ıslak öpücük verdi.

Pompeo “Ülkeler ayetullahlara giderek daha fazla karşı çıkmamız fakat onları kucaklamamamız gerektiğini anlıyorlar” derken Fox News'e de Kahire'den ayrılmadan önce Amerika'nın gelecek ay Polonya'da İran hakkında uluslararası bir zirve düzenleyeceklerini söyledi.

Yani bu şahinler Tahran'la nasıl bir savaş planlıyorlar? Bolton, özellikle ik koldan saldırı yapmakta kararlı. İlki nükleer meseleyle alakalı. Bolton bu ayın başında Kudüs'te İran'dan nefret eden bir diğer kişi olan Benjamin Netanyahu'ya “İran yönetiminin halen stratejik olarak taşınabilir nükleer silahlar yapmaya bağlı olduğu konusunda neredeyse iç süphemiz yok” dedi. Bununla birlikte Bolton'un iddilarının en ufak bir delili yok ve aslında Amerikan istihbarat cemiyeti doğrudan ve dalarca onu reddetti. Ulusal İstihbarat Servisi Dan Coats 2017 yılında “Amerikan İstihbarat Örgütü Dünya Çapında Tehdit Değerlendirmesi”nde “İran'ın nihai olarak nükleer silahlar inşa etmeye karar verip vermeyeceğini bilmiyoruz” dedi.

İkinci saldırı cephesi ise Tahran destekli grupların Irak, Suriye ve Lübnan'daki faaliyetleri. The New York Times'a göre Bolton'un İran'a yönelik askeri seçenekleri “İran destekli militanların Eylül'de ABD'nin Bağdat büyükelçiliğinin sahasındaki boş bir alana üç havan ya da roket atması sonrası” gerçekleşti. Açıkça konuşmak gerekirse bu saldırıda kimse ölmedi ya da yaralanmadı.

Peki bu misilleme mantığı nereye kadar uzanıyor? ABD İran'da aşırılıkçı ve hükümet karşıtı grupları ve İSrail'İn Suriye'deki İran mevkilerini vurmasını desteklemekle suçlanıyor. Bu ise İranlıların Amerikan topraklarına karşı saldırı düzenleme hakkınsa sahip olmaları anlamına mı geliyor? Kübalılar Amerika destekli Castro karşıtı grupalrın yerleşipğ faaliyet gösterdikleri Miami'yi bombalama hakkına sahip mi?

Mantık bununla birlikte hiçbir zaman Bolton'un yetkinlik alanı olmadı. O bir ideology. “Bu büyük bir yanlış” dedi bir keresinde ve “Bizim için kısa vadeli dönemde menfaatimize görünse bile uluslararası kanunlara geçerlilik hükmü vermek büyük bir yanlış uzun vadede uluslararası kanunlar Amerika'ya baskı yapmak isteyenlerin hedefi” dedi.

Uluslararası kanunların Uluslararası Ceza Mahakemesi'nin ve sivil haklarının canı cehenneme. Savaşçı Bolton 2019'u kamusal alanda ya da özelde İran'la savaş amacına ulaşmak için harcayacak. Bir savaş ki Irak'ın işgali onun yanında parkta yürümek gibi kalacak. Bu Trump'ın ofisinden biraz ötede çalışan ve bu pervasız yönetimin en tehlikeli üyesi olan bıyıklı güvenlik danışmanının yapmak istediği.

Şeytanın insan kılığına girmiş hali? Muhtemelen bu ifade yetersiz kalırdı.

Kaynak: theintercept.com