Londra Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü'nde (RUSI) kıdemli araştırmacısı Mark Galeotti, Ahval portalında bir Türk haber analistiyle yaptığı röportajda, Rusya'nın Ermenistan ile Azerbaycan arasında Dağlık Karabağ konusunda yaşanan çatışmada Türkiye tarafından en azından kısmen 'mağlup edildiğini' ve 'Kafkasya'daki 'tekelini sarstığını' söyledi.
Geçen hafta, Dağlık Karabağ'daki silahlı çatışma, Ermenistan ve Azerbaycan liderlerinin güçlü komşuları Rusya tarafından garanti altına alınan bir ateşkesi kabul etmeleriyle, bir buçuk ay süren yoğun çatışmalardan sonra durdu. Pek çok gözlemci için Kafkasya'daki son şiddet turu, Rusya ile Türkiye arasında Azerbaycan'a kararlılıkla yardım eden daha geniş bir rekabetin başka bir bölümü olarak görüldü.
Moskova, iki eski Sovyet cumhuriyeti olan Azerbaycan'ın yanı sıra Ermenistan'la da yakın ilişkiler sürdürüyor ve ordusu, yeni ateşkesi uygulamak için Karabağ'daki cephe hatlarına gönderildi. Gazeteler, Türkiye'nin Azerbaycan'a verdiği büyük desteğe rağmen ateşkes anlaşmasını imzalamadığını ve Ankara'nın barışı koruma misyonuna katılımının Moskova tarafından kararlı bir şekilde reddedildiğini bildirdi.
Araştırmacı Mark Galeotti ise, “Amaçlanan kazananın kısmen Rusya'nın jeopolitik gücüyle ilişkili analitik önyargıya bağlı olduğunu" söylüyor. Ancak ona göre Ankara Moskova'yı "birçok yönden geride bıraktı".
"Kişisel olarak bunun Rusya için kısmi bir yenilgi olduğunu düşünüyorum" diyen Galeotti, Rusya'nın gelecekte bölgedeki güç dengesini değiştirebilecek önemli potansiyele sahip olduğu görüşünde, ancak özellikle şimdi Türkiye "Moskova'nın Kafkasya'da her türlü tekel olduğu görünümünü etkili bir şekilde yok etti."
Galeotti, Rusya'nın, Toplu Güvenlik Anlaşması Örgütü (CSTO) ve Erivan ile savunma alanında ikili anlaşmalar yoluyla Ermenistan'ın askeri müttefiki olduğunu, fakat en başından beri yaptığı eylemlerin "soğuk ve belirsiz bir karakter aldığını" belirtti.
Putin, bir röportajında Dağlık Karabağ'daki mücadelenin Ermenistan dışında yürütüldüğünü, dolayısıyla Rusya'nın müdahale için bir neden görmediğini söyledi. Uzman Galeotti, “Rusya ile Azerbaycan arasındaki yakın bağları da vurguladı”diye hatırlıyor.
Rusya'nın "belirsizliğine" kıyasla Türkiye, Azerbaycan'ı tamamen destekledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya'nın ilk ateşkes çağrısını reddetti ve Azerbaycan'a diplomatik destek sağladı. Gence hava üssüne Türk F-16 savaşçıları gönderildi ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Transkafkasya cumhuriyetini dış saldırılardan koruyacaklarını açıkladı. Galeotti, "Rusya sahadaki durumu değiştirebilecek tek askeri güç olduğu için, bu Moskova'ya üstü kapalı bir gönderme olarak yorumlandı" dedi.
"Türkiye'nin rolü yalnızca savaş alanında değil, aynı zamanda siyasi savaş alanında da belirleyiciydi," diyen Galeotti, bunun Rusya'nın hegemonyasındaki "belirsizliğini" "yakın" olarak gördüğü şey üzerinde ortaya çıkardığını da sözlerine ekledi.
“Türkiye üçlü anlaşmanın dışında kalmasına rağmen yine de Rusya'dan kendi lehine bazı tavizler aldı. Ankara, Dağlık Karabağ'daki barışı koruma harekatının dışında tutulmuş olmasına rağmen, çatışma bölgesindeki barışı koruma misyonunu izlemek için Azerbaycan'da Rusya ile ortak bir merkezde sembolik bir varlık elde etti” diyen Galeotti şunları söyledi:
"Varılan anlaşmalara göre, Türkiye ile ortak sınırın küçük bir kesimine sahip olan Azerbaycan'ın Nahçıvan yerleşim bölgesi ile Türkiye'nin uzun süredir hedefi olan Azerbaycan ana karası arasında bir kara koridorunun sağlanması da önemli.
Bölgesel etkisinde bir miktar zarar görmesine rağmen, Rusya'nın Türkiye ile ilişkilerini kökten değiştirmesi pek olası değil.”
Bir röportajda Rusya'nın Dağlık Karabağ da dahil olmak üzere bölgesel sorunları çözmek için Türkiye'ye fazla bağımlı olup olmadığı sorulduğunda, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ilişkinin farklılıklarından daha ağır basan işbirliği ve pragmatizme dayandığını söyledi.
Galeottu, her yıl düzenlenen Valdai Forumu'nda konuşan Putin'in, Rusya'nın Türkiye'nin hırslarından korkmadığını ve Erdoğan'ı birlikte çalıştığı ‘esnek bir insan' olarak nitelendirdiğini söylediğini dikkat çekti.
“Rus yetkililerin, Rusya'nın kendi çıkarlarına aykırı olsa bile Türkiye'nin kendi ulusal çıkarlarını güçlü bir şekilde savunma istekliliğine büyük saygı duyduğuna inanıyor” diyen Galeotti,
“Ruslar kendilerini tanıdık bir bölgede hissediyor. Bir şeyler kazandılar, bazen kaybettiler ama Türkiye söz konusu olduğunda oyunun kurallarıyla ilgili hiçbir sorunları yok ”diye özetliyor Galeotti.
Kaynak: Eeadaily
