TIMETURK | ÇEVİRİ
PINAR HİLAL BALTA
Uluslararası Para Fonu (IMF) pazar günü (27 Ekim) Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesel Ekonomik Görünüm Raporu isimli bir rapor yayınladı. Raporda İran'ın bütçesini dengeleyebilmesi için bu yıl 155 dolar varil petrol fiyatına ihtiyacı olduğunu söyledi.
ABD'nin Mayıs ayında başlayan ihracat yaptırımları, İran'ın ciddi ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalmasına sebep oldu. İran konusunda yayınlar yapan Radio Farda internet sitesinin aktardığına göre birçok ülke İran'dan ham madde alımını durdurdu.
ÇİN'İN PETROL ALIMI İRAN'IN İŞİNE YARAMIYOR
Düşük oranda ithalata devam eden Çin'in ise petrol karşılığında yeterli miktarda para ödemediği, petrolü İran'ın borçlarının yerine aldığı kaydediliyor.
BÜTÇE AÇIĞI ARTACAK
Pazar günü yayınlanan IMF raporunda, İran ekonomisinin, 2019'da yüzde 4,5'lik ve gelecek yıl yüzde 5.1'lik mali açık vereceği tahmin ediliyor. Bu oranın 2020'de ülkenin gayri safi milli hasılasının yüzde 8'ine denk geleceği kaydediliyor.
İHRACAT DÜŞÜYOR
ABD ambargosu İran'ın ihracatının 2018'de 103.2 milyar dolardan, bu yıl 60.3 milyar dolara düşmesine sebep oldu. 2020'deyse 55.5 milyar dolar olacağı değerlendiriliyor.
PETROL FİYATI 62 DOLARDAN 195 DOLARA YÜKSELMELİ
İran'ın bütçesini dengelemek için 62 dolar olan petrol varil fiyatlarının 194,6'ya yükselmesine ihtiyaç olduğu kaydediliyor.
İran'da hükümet bütçesi'nin 415 milyar dolar olduğu belirtiliyor. IMF, İran'ın Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYİH) 458,5 milyar dolara ulaşacağını tahmin ediyor. Bütçenin neredeyse yüzde 9'u, günlük 1.5 milyon varile ihraç edilen petrol gelirlerine dayanıyordu. Ancak ABD'nin yaptırımlarının tamamının ardından ihracat 300 bin varilin altına düştü ve bunun önemli bir kısmı Çin'in İran'ın borcu karşılığı aldığı petrolü kapsıyor.
IMF'nin bu yıl İran'a yönelik petrol ihracatı tahminleri 600 bin bpd'de biraz daha iyimser. Öte yandan 300 bine düşen ihracat düşünüldüğünde tutarsızlık kaydediliyor. Bu tutarsızlığın kısmen Pakistan ve Afganistan sınırlarından yaşanan kaçakçılık olduğu belirtiliyor.
İran'ın Petrol Bakanı Bijan Zanganeh geçtiğimiz günlerde İran'ın petrol gelirlerinden kaynaklanan düşüşün Mart 2019 - Mart 2020 tarihleri arasında 50 milyar dolara ulaşacağını açıkladı.
Daha önce, IMF İran'ın yüzde 9,5 negatif büyüme ile ciddi durgunluk içinde olduğunu açıklamıştı. Dünya Bankası tahminleriyse IMF rakamlarına yaklaşıldığını tahmin ediyor.
YAPTIRIMLAR BANKACILIK FAALİYETLERİNİ DE ETKİLİYOR
ABD yaptırımları ayrıca İran'ın bankacılık ve petrol dışı ihracatını da etkilemektedir. IMF tahminleri, tüm ihracatın bu yıl sadece 60 milyar dolara ulaşacağını söylüyor. Geçen yıl bu oran 103 milyar dolardı.
İthalat da 86,5 milyar dolardan 73,3 milyar dolara düşecek. İran, yerel olarak üretemediği yiyecekleri ve temel malları ithal etmek zorunda.
IMF'nin tahminlerine göre İran'da bu yıl yüzde 35,7'lik enflasyon oranları görülecek.