TİMETURK I HABER MERKEZİ
Melahat KEMAL
İngiliz haber ajansı BBC İran'ın Afganistan'dan İran'a göçen Şii Hazaraları, BAAS rejimi güçleri yanında savaşmak için oluşturulan Şii milis gruplarına katılmak üzere zorla Suriye'ye gönderdiğini ortaya çıkardı.
Zorla Suriye'ye gönderilen bu mültecilerden bazıları kaçarak Avrupa'ya giden mülteci kafilelerine katıldı.
BBC, Almanya'ya ulaşmayı başarabilen Afgan mülteci Amir ile görüştü.
Yirmili yaşlarının başında olan Amir, Afganistan'dan İran'a iltica etmiş bir ailenin çocuğu olarak İran'ın İsfahan şehrinde dünyaya geldi.
İran'da, sayıları 3 milyona ulaşan çok sayıdaki Afgan mülteci gibi o da ikinci sınıf vatandaş olarak yaşadı. Amir, resmi oturma izni ve kimlik kartı bulunmadığı için ne okula gidebildi ne de düzgün bir iş bulabildi. Bir gün gelen bir teklifle her şey değişti.
“İran Devrim Muhafızları'na (IRGC) yakın bazı Afganlar, benimle ve arkadaşlarımla camide ilişki kurmaya başladı”.
“Bize, Şiiler için kutsal olan türbeleri IŞİD'den korumak için bizi Suriye'ye gönderebileceklerini söylediler”.
“Pasaportlarımızın olacağını ve sonrasında çok rahat bir hayata kavuşacağımızı vaat ettiler. İran vatandaşı olacak, ev ve araba alabilecektik”.
HARABEYE DÖNMÜŞ BİR ÜLKE
Amir, IRGC komutanlarının komuta ettiği ve tamamı Afganlardan oluşan Şii Fatımiyyun Tugayı'na kaydedildi.
Eğitimin çok kısa olduğunu söyleyen Amir, iki hafta boyunca taktik hareketleri ve basit silah kullanmayı öğrendiklerini ve eğitimlerin katı bir gizlilik içinde yapıldığını aktardı.
“Tahran'daki Karçak üssüne girdiğimiz gece cep telefonlarımıza el konuldu. İki hafta süren basit eğitimden sonra camları siyah filmle kaplanmış otobüslerle havaalanına nakledildik”.
Afganlı askerler pasaportları olmamasına rağmen, jetlerle doğrudan Suriye'ye naklediliyordu.
“Herşeyin kontrolü IRGC askerlerindeydi. Suriye'ye vardığımızda her yer kurşunlarla delik deşik olmuştu, harap olmuştu. Orada gördüklerim ve yaşadıklarım beni hâlâ etkiliyor. Uyuyamıyorum, çok çabuk sinirleniyorum”.
SURİYE'DE AFGAN MİLİSLER
İran'ın Suriye'deki yayılmacılığı hakkında çalışmalar yürüten Birmingham Üniversitesi öğretim üyesi Profesör Scott Lucas, Afgan milislerin Suriye'deki varlığının 2012'ye kadar geri gittiğini aktarıyor.
“IRGC, BAAS rejimi ordusunun tek başına işin altından kalkamayacağını anladı. Cephe hatları çökmüştü, erkekler askerden kaçmanın yollarını arıyordu”.
İranlılar, BAAS rejimi ordusunun yanında savaşmak üzere 50.000 kişiden oluşacak Ulusal Savunma Birliği kurmaya karar verdi.
Suriye içinde askere gitmek istemeyenlerin sayısı fazla olduğundan başka kaynaklar arayışına girdiler. İran'a göç etmiş Şii Afganlara, Lübnanlı, Iraklı ve Pakistanlı Şiilere yöneldiler.
“Biz aldık, onlar IŞİD'e kaptırdı”
BBC, Yunanistan'ın Midilli adasındaki Moria kampında, Afgan Fatımiyyun Tugayı'nda savaşmış başka bir gence daha ulaştı. Onun hikayesi de Amir'den pek farklı değildi.
“Bazen öyle oluyordu ne ekmeğimiz ne de suyumuz oluyordu. Çölün ortasında aç ve susuz kaldık”.
“Bizler hafif piyadeydik. Düşman hattına ulaşmak için 20-30 km yürümek zorunda kalıyorduk”.
“Canımızı dişimize takıp çok fazla yer alıyor ama sonrasında buraları BAAS rejimi askerlerine devretmek zorunda kalıyorduk. Ancak onlar bir iki gün sonra bu yerleri IŞİD'e kaptırıyorlardı”.
'ZORLA SAVAŞTIRILDIK'
Midilli adasına göç etmiş başka bir Afgan Fatımiyyun Tugay'ı eski milisi ise IRGC tarafından Suriye'de zorla savaştırıldıklarını anlatıyor.
“Bizi zorla savaşa götürdüler. Bu durumdan pek memnun değildim. Ancak bana kimlik kartım olmadan İran'da yaşayan bir Afgan olduğumu, savaşa gitmeyi kabul etmezsem ya beni sınır dışı ederek Afganistan'a göndereceklerini ya da hapishaneye atacaklarını söylediler. Sonunda kendimi Aşgarabad hapishanesinde buldum”.
Suriye'de 12 ay geçiren Afgan milis, önce tank şoförlüğü ardından da keskin nişancılık yaptığını, Şam ve Palmira arasında çok sayıda cephede bulunduğunu söyledi. Ancak sonunda İran'a döndüğünde IRGC'nin gitmeden önce kendine vaat ettiği hiçbir şeyi yerine getirmediğini belirtti.
“Bana küçük yeşil bir kimlik belgesi verdiler. Bu da sadece 30 günlük geçici ikamet izniydi. Bununla ehliyet alamam. Ehliyet bir kenara telefon kartı bile alamam”
“Sıkıntımı dile getirdim, cevaben: “Geri gitmek ve yeniden savaşmak zorundasın” dendi. Ben yapmak istemedim ve kaçtım. Şimdi buradayım”.
İRAN'IN SURİYE2YE YOLLADIĞI AFGANLAR
İran'ın ne kadar Afganistanlı mülteciyi Suriye'ye milis olarak gönderdiğine ya da ne kadarının orada öldüğüne dair resmi bir veri yok.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, IRGC tarafından askere alınan Afganlıların sayısının 10 bin civarında olduğunu belirtti.