Hindistan Başbakanı Narendra Modi, 2 Haziran 2017'deki St Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu'nda düzenlenen bir panelde yaptığı konuşmada, “Çin ile sınır anlaşmazlığımız olduğu doğrudur. Ancak son 40 yılda, tek bir mermi ateşlenmedi, ”dedi.
İki gün sonra, Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hua Chunying, Modi'nin Rusya ziyareti sırasında yaptığı açıklamalar için bir basın toplantısı düzenledi. “Başbakan Modi tarafından yapılan olumlu açıklamaları not ettik. Bunu memnuniyetle karşılıyoruz,” dedi.
İki haftadan kısa bir süre sonra, Hindistan ve Çin arasındaki Doklam anlaşmazlığı 16 Haziran'da filizlendi ve 28 Ağustos'a kadar sürdü.
Şu anki Ladakh saldırısı sırasında Galwan Vadisi'nde tek bir merminin atılmadığı doğru olsa da, komuta memuru da dahil olmak üzere 20 Hint Ordusu personeli, 15 Mayıs'ta Çin Halk Kurtuluş Ordusu ile şiddetli bir çatışmada hayatını kaybetti.
Modi'nin, 2014'te başbakan olmasından bu yana Hindistan'ın Çin stratejisindeki sorun ne?
Cevap çok açık. Çin ile ilgili bir “hindistan cevizi” stratejisinin kurbanı oldu.
HİNDİSTAN ÇEVİZİ ZITLIĞIN SEMBOLÜ
“Hindistan cevizi” kelimesi bazen dışarıdan ve içten farklı olan insanları veya bu durumdaki politikaları tanımlamak için kullanılır. Dışarıdan sert ve sert görünümlü olmasına rağmen, Hindistan cevizi içeride yumuşaktır. Dışarıdan güçlü görünüyor, ama içeriden zayıf görünüyor. Böylece Hindistan cevizi bir zıtlığın sembolüdür.
Bu makalenin amaçları doğrultusunda, birden fazla çağrışım için hindistan cevizi terimini kullanıyorum. İlk olarak, paradoksal Hint stratejisini temsil ediyor.
Hint medeniyeti zengindir ve Samuel P Huntington tarafından ünlü “Medeniyetler Çatışması” makalesinde betimlendiği şekliyle “Batı Medeniyeti” ne zıttır. Hint medeniyeti “Batı” dan farklı bir Weltanschauung - dünya görüşü - temsil eder. Ancak, medeniyet açısından zengin ve istekli bir süper güç olmasına rağmen, Hindistan'ın stratejistleri Çin politikası söz konusu olduğunda “Batı” stratejik zihniyetini benimsiyorlar.
Ayrıca, Hindistan kariyer diplomatları, stratejik analistler, dışişleri gazetecileri ve kanaat önderleri; siyasi, askeri, ekonomik ve bürokratik seçkinlerden geliyorlar. Yurtiçinde ve yurtdışında seçkin okullarda ve üniversitelerde eğitim görüyorlar. Çoğunluk dışarıdan Hindu milliyetçiliğini savunuyor, ancak “Batı” ittifakını kucaklamayı tercih ediyorlar.
İkincisi, Hintli stratejistler ülkelerinin küresel bir süper güç ve kritik oyuncu olacak kadar güçlü hale geldiğini düşünüyorlar. Ancak Hindistan ekonomik, politik, stratejik, teknolojik ve askeri olarak Çin ve ABD'nin gerisinde kalıyor. Hindistan, ABD ile temel anlaşmalar imzalayarak Asya'da bir süper güç gibi davranıyor; ama aslında başarılı bir Güney Asyalı oyuncu bile değil. Modi başbakan olduktan sonra Hindistan Güney Asyalı arkadaşlarını ve müttefiklerini kaybetti.
Üçüncüsü, Rusya, Çin ve diğer birçok ülke çok kutuplu bir dünya istiyor. Modi, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile Nisan 2018'de düzenlenen iki lider arasındaki Wuhan gayri resmi zirvesinde “açık, çok kutuplu, çoğulcu ve katılımcı bir küresel ekonomik düzen oluşturma” konusunda anlaşmasına rağmen, Hindistan gerçekte ABD liderliğindeki tek kutuplu dünyayı destekliyor.
JAISHANKAR ETKİSİNDE STRATEJİK DEĞİŞİM
Soğuk Savaş'ın sona ermesinden önce, Hintli stratejistler stratejik çıkarlarının en iyi şekilde Rusya ile ittifakla sağlanabileceğine inanıyorlardı. Ancak 2008 yılında ABD-Hindistan nükleer anlaşmasının imzalanmasından sonra, “Hindistan cevizi” stratejisi ivme kazanmaya başladı.
“Birlikte çalışabilirlik” doktrini, Hindistan dış politikasındaki “Hindistan cevizi stratejistleri” nin etkisinin bir sonucudur. Bu doktrin 2017'de Doklam'daki Çin-Hindistan karşılaşmasından ve Ladakh'ta Çin ile şu anki çatışmadan sorumluydu. Hindistan cevizi stratejistlerinin etkisi, Subrahmanyam Jaishankar'ın 29 Ocak 2015'te Sujatha Singh'i Hindistan dışişleri sekreteri olarak değiştirmesiyle Güney Bloğundaki zirvesine ulaştı.
Jaishankar'ın kararlı bir şekilde Amerikan yanlısı ve Çin karşıtı olduğu biliniyordu. Sınırlı tirajlı Hint Dış Politikası: Zorluklar ve Fırsatlar başlıklı makalesinde “Hindistan ve ABD: Yeni yön” başlıklı bir makale yazmış ve 2007 yılında Delhi'deki Hindistan Dış Servis Enstitüsü tarafından yayınlanmıştır. Makalesinde, Çin'deki rejim değişikliği için Hindistan ve ABD arasındaki ortaklığın güçlü bir savunucusu gibi görünüyordu.
Modi'nin Dışişleri Sekreteri olarak Jaishankar'ı seçmesi ABD ve Hindistan arasındaki ortaklığı hızlandırdı. Washington ve Yeni Delhi, Lojistik Borsası Anlaşma Mutabakatı ( LEMOA ) üzerinde görüştü ve 29 Ağustos 2016'da anlaşmayı imzalandı. Bu anlaşma uyarınca Hindistan ve ABD birbirlerinin askeri tesislerini kullanabilirler. Ancak, ABD ordusunun Hindistan topraklarına üs kurmasına izin vermedi.
2017'de Doklam'daki Çin-Hindistan ayrılığı, Çin'in Hint-ABD LEMOA'sına verdiği yanıttı.
Hindistan, 2017 yılında sınırdaki gerginliği hafifletmek sebebiyle diyalog için diplomatik iletişim başlattı. Jaishankar, anlaşmazlıkları çözmek için Modi ve Xi arasında gayri resmi bir zirve önerdi. 2018'de Wuhan, Hubei'de ve 2019'da Mahabalipuram, Tamil Nadu'da iki zirve yapıldı.
Wuhan zirvesinde birbirlerinin endişelerinin duyarlılığına ilişkin anlaşmaya rağmen, hemen sonrasında Hindistan ve ABD 6 Eylül 2018'de COMCASA'yı (İletişim Uyumluluğu ve Güvenlik Anlaşması), Hint-ABD 2 + 2 bakanlık toplantısında, o zamanki savunma bakanı Nirmala Sitharaman ve Dışişleri Bakanı Sushma Swaraj, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Savunma Bakanı JamesMattis ‘in katılımıyla imzaladılar.
COMCASA, üst düzey şifreli iletişim ve uydu verilerini paylaşmak için ABD ile bir ülke tarafından imzalanması gereken üç temel sözleşmeden biridir.
18 Aralık 2019 İkinci 2 + 2 bakanlık toplantısında - ABD tarafında Pompeo ve Savunma Bakanı Mark Esper ile Hindistan tarafında Savunma Bakanı Rajnath Singh ve Dışişleri Bakanı Jaishankar arasında - Washington, DC'de ABD ile Hindistan arasında demokratik değerlere dayanan büyüyen stratejik ortaklık, stratejik hedefler paylaşıldı.
ABD Başkanı Donald Trump bu yıl 24-25 Şubat'ta Hindistan'a bir devlet ziyareti gerçekleştirdiğinde, iki ülke üçüncü ve son ikili temel askeri pakt olan Jeo-Mekansal için Temel Değişim ve İşbirliği Anlaşması'nın (BECA) erken bir sonucuna varmak için çalışmaya karar verdiler. BECA, ABD'nin uzun menzilli navigasyon ve füze hedeflemesi için Hindistan'ın gelişmiş uydu ve topografik verilerini paylaşmasını sağlayacak.
GÜVENİLMEZ STRATEJİK İTTİFAK
Amerikalı bir uluslararası ilişkiler uzmanı olan Joseph Mearsheimer, uluslararası ilişkiler ve stratejide “arkadaş” ve “güven” gibi terimler olmadığına inanıyor.
Hintlilerin Hint çıkarları ve ABD çıkarları için uğraşmaları gerektiğini ileri sürüyor. Karşılıklı menfaat şansı varsa, birlikte hareket etmelidirler. Dolayısıyla, Amerikalı stratejistler Çin ile müzakere etmekten daha iyi bir kazanç görürse, Hindistan artık ABD'nin stratejik ortağı olmayacak.
Singapurlu bir bilim adamı ve eski diplomat Kishore Mahabubani , herhangi bir Çin-Hindistan savaşının son çare yararlanıcısının ABD olduğunu düşünüyor. Washington ile imzaladığı lojistik ve stratejik anlaşmaların bedelini ödemek zorunda olan ABD değil Hindistan'dır.
ABD, Çin ile daha iyi bir ticaret anlaşması istiyor. Kasım ayında ABD başkanlık seçimlerinden sonra bu anlaşma yapılacaktır. ABD elverişli gördüğü bir ticaret anlaşması yapabilirse, mevcut Çin karşıtı seyrini tersine çevirecektir. Hintli stratejistler ABD'nin Çin politikasının tutarlılığına güvenmek konusunda saflar.
John Bolton, 570 sayfalık Olduğu Oda adlı kitabında Hindistan'dan 16 kez ana metinde bahsediyor. Ona göre Hindistan, Trump'ın stratejisinde bir öncelik değil. Ayrıca, Bolton'un Beyaz Saray'daki iktidarsız liderlik iddiası, Modi'nin Jaishankar'a ve ABD yanlısı stratejisine inanarak ülkesini belirsiz bir geziye götürdüğünün bir başka göstergesidir.
Çok popüler bir Hint atasözü var, “Dhobi ka kutta, na ghar ka na ghat ka.” Çevirisi “Hiçbir yerde desteklenmeyen kişi”.
Modi, tüm yumurtalarını Amerikan sepetine koyduğu için gelecekte gerçekten yardıma ihtiyacı olduğunda arkadaş bulamayacak.
Örneğin, Hintli stratejistler Rusya'nın Hindistan'ı desteklediğini düşünüyorlar. Ancak Salı günü Rusya-Hindistan-Çin dışişleri bakanları toplantısında konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, “Hindistan ve Çin'in dışarıdan yardıma ihtiyacı olduğunu düşünmüyorum. Özellikle ülke meseleleri söz konusu olduğunda yardım edilmesi gerektiğini düşünmüyorum. Onlar kendi başlarına çözebilirler” dedi.
Kaynak: https://asiatimes.com/
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak verilmiştir. Bu makalede yer alan görüşler yazarına aittir.
Çeviri: Feyza Akyıl
