Lagoslu 39 yaşındaki kadın girişimci Chioma Okoli, Batı Afrika ülkesini sarsan ve ifade özgürlüğünü kullandığı için kendisine zulmedildiğine inanan yerel halk tarafından desteklenirken, protestolara sebep olan davada ülkenin siber suç yasalarını ihlal ettiği iddiasıyla yargılanıyor.
NİJERYA'YI SARSAN OLAY
Küçük ölçekli bir çocuk giyim ithalatçısı olan Okoli, CNN İnternational'a yaptığı açıklamada, 17 Eylül'de Facebook'taki 18.000 takipçisinden, her zamanki paylaştığı markaları yerine satın aldığı ve çok tatlı bulduğu domates püresi hakkındaki görüşlerini paylaşmalarını istediğini söyledi.
Yerel şirket Erisco Foods Limited tarafından üretilen, açılmış bir Nagiko Domates Karışımı kutusunun fotoğrafının yer aşdığı paylaşım, çeşitli tepkilere yol açtı ve yorum yapanlardan biri şöyle yanıt verdi:
“Kardeşimin ürününü bozmayı bırakın. Eğer (siz) beğenmediyseniz, sosyal medyaya getirmek veya müşteri hizmetlerini aramak yerine başka bir tane kullanın."
Okoli bu tepkiye şu cevabı verdi: "Kardeşinize ürünüyle insanları öldürmeyi bırakmasını tavsiye etmeme yardım edin, dün ilk kez kullandım ve bu saf şeker."
Okoli, bir hafta sonra 24 Eylül'de tutuklandı.
Nijerya Polis Gücü, Okoli'nin Facebook hesabını "insanları Erisco Foods'a karşı kışkırtma niyetiyle" kullandığını iddia etti ve 7 Mart'ta yaptığı açıklamada, yapılan ön incelemeden kendisine karşı "zorlayıcı deliller ortaya çıkardığını" ekledi.
Polise göre Okoli, "Nijerya Siber Suçları Yasaklama Yasası'nın 24 (1) (B) Maddesi uyarınca söz konusu bilgilerin yanlış olduğunu bilerek Erisco Foods Limited'i kışkırtmakla" suçlandı.
Kadın suçlu bulunması halinde, üç yıla kadar hapis veya 7 milyon naira (yaklaşık 5.000 dolar) para cezası veya her iki ceza ile karşı karşıya kalabilir.
Okoli ayrıca, "insanları Erisco Foods Limited'e karşı kışkırtmak amacıyla" başka iki kişiyle birlikte komplo kurmakla suçlandı; suçlama belgesinde, aynı eylemin 27(1)(B) Bölümü uyarınca cezalandırılabilir olduğu belirtildi. Bu suçlamadan suçlu bulunması halinde ise yedi yıl hapis cezası alma riskiyle karşı karşıya kalacak.
ÖZÜR DİLEMESİ İÇİN BASKI YAPILDI
Şu anda dördüncü çocuğuna hamile olan Okoli, CNN'e Lagos'ta kilisedeyken sivil polisler tarafından tutuklandığını ve bir polis hücresinde alıkonulduğunu söyledi.
“(24 Eylül) akşam 6 civarında hücreye konuldum. Yer yoktu, bu yüzden ertesi güne kadar ayakta kaldım. Bacaklarım suyun içindeydi (su, sızan çatıdan geliyordu). Bazen bacaklarımdaki baskıyı azaltmak için çömeldim. Evde olan çocuklarımı düşünüyordum. Kendi kendime konuşuyordum. Düşünür, dua ederdim, berbat durumdaydım” dedi.
Ertesi gün Okoli'nin Nijerya'nın başkenti Abuja'ya uçtuğunu ve bir gün sonra idari kefaletle serbest bırakılması kesinleşene kadar oradaki karakolda tutulduğu açıklandı.
Okoli'ye serbest bırakılma şartı olarak Erisco'dan kamuya açık olarak özür dilemeyi kabul etmesi söylendi ancak avukatı, CNN'e bunu baskı altında kabul ettiğini ve bu nedenle serbest bırakıldıktan sonra özür dilemediğini söyledi.
Bunun üzerine polis, 5 Ekim'de Abuja mahkemesinde Okoli'ye karşı dava açtı.
İlk duruşma 7 Aralık'ta görüldü. Okoli, avukatı tarafından temsil edilirken duruşmaya katılmadı.
Okoli, CNN'e, 9 Ocak'ta polisin Lagos'taki evine girdiğini ve mahkemenin 8 Kasım'da mahkeme kararı olmadan tutuklanmasını yasaklayan uzaklaştırma kararına rağmen onu tutuklamaya çalıştığını söyledi.
"Sabah 6.30'dan akşam 17.30'a kadar benim binamda kaldılar. O gün çocuklarım okula gidemedi ve biz de yemek gazı bittiği için yiyecek almak için dışarı çıkamadık" diyen Okoli, sonunda polisin gittiğini söyledi.
Ulusal polis sözcüsü Olumuyiwa Adejobi, CNN'e, konu mahkemede olduğundan dava hakkında yorum yapamayacağını söyledi.
POLİSE VE GIDA ŞİRKETİNE DAVA AÇILDI
Okoli'nin avukatı Effiong, hukuk ekibinin şu anda Davud-Golyat savaşı olarak tanımladığı iki yasal davaya hazırlandığını söyledi.
Effiong, "Bu durumda David'in haklı, Goliath'ın ise haksız olduğuna inanıyoruz" dedi.
Ekim ayında, Lagos mahkemesinde Okoli adına hem Erisco'ya hem de polise karşı 500 milyon naira (361.171 dolar) tutarında tazminat içeren karşı dava açıldı ve tutuklanmasına ve gözaltına alınmasına itiraz edilerek, bunun kişisel ifade ve hareket özgürlüğüne ilişkin anayasal haklarını ihlal ettiğini söyledi.
BOYKOT ÇAĞRISI
Bu ayın başlarında açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü, Nijeryalıların kadının mahkeme masraflarını karşılamak için çevrimiçi olarak bağış kampanyası başlatırken, "Chioma Okoli'ye yönelik taciz ve korkutma artık sona ermeli" mesajı verildi.
Okoli'nin davası, şirket Erisco'nun Lagos tesisinde protestolara yol açarken, sosyal medyada pek çok kişi ürünlerinin boykot edilmesi çağrısında bulundu.
Şirketin kurucusu Eric Umeofia ise, yerel televizyon kanalında yayınlanan bir programda Okoli'ye karşı açılan davayı geri çekmeyeceğini belirterek geri adım atmayı reddetti: "Büyümek için 40 yılımız var. Birinin benim imajımı zedelemesine izin vermektense ölmeyi tercih ederim"