Daha önce Türkiye'ye yönelik haritalar çizmesiyle bilinen, hatta "gölge CIA" diye de adlandırılan Amerikan stratejik istihbarat kuruluşu Stratfor'da geçtiğimiz hafta yayınlanan bir makalede, Türkiye'de çiftçinin borç yükünün arttığı dile getirildi. İklim koşulları nedeniyle Türk çiftçisinin yaşadığı zararlara değinilen yazıda, iklim koşullarının “muhtemelen kısa vadede tarımsal verimde düşüşe ve gıda fiyatlarında artışa neden olacağı belirtildi. Ancak, “… bu hava olayları yerel kaldığı sürece hükümetin çiftçilerin borçlarını hafifletmeye yönelik önlemler alması pek mümkün görünmüyor” iddiası ortaya atıldı.
Yazıda Türkiye'de son haftalarda yaşanan iklimsel koşullar nedeniyle “bazı çiftçilerin normalde ürettikleri miktarın yalnızca dörtte biri ile yarısı kadar hasat yapabilecekleri” aktarıldı. 2024 yılında enflasyonist baskılara rağmen pek çok Türk çiftçisinin işletme giderlerini karşılamak için kredi kullanmaya devam ettiği de belirtildi. Buna göre, Türkiye'de tarımsal motorin fiyatları 2023 yılında bir önceki yıla göre %76 artarken, aynı yıl gübre maliyeti de %25 arttı.
AK PARTİ'NİN TARIMDA BÖLGELERE GÖRE HAREKET EDECEĞİ İDDİASI
Ancak yazının tuhaf olan kısmı bu değildi; ilginç olan Türkiye'nin tarım alanında “ulusal örgütlenme, siyasi teşvik ve birlik” eksikliğinin, “hükümetin şimdilik çiftçilerin borç yükünü hafifletmek için harekete geçmesini pek mümkün kılmayacağı ancak daha yaygın aşırı hava olaylarının Ankara'nın fikrini değiştirebileceği” cümleleriydi.
Türkiye'de ziraat odalarının, yerel birliklerin ve üreticilerin, hava koşullarından etkilenen alanları "felaket bölgeleri" olarak ilan etmesi için hükümete baskı yapacağı, ancak bu çağrıların etkisinin birlik eksikliği nedeniyle sınırlı olacağı öne sürüldü. Çiftçilerin birincil savunucularının muhtemelen yereldeki örgütlenmeler olarak kalacağı aktarıldı.
Çünkü Stratfor'a göre Ak Parti hükümeti bölgelere göre hareket edecekti; “Aşırı hava koşullarının Ak Parti'nin siyasi nüfuzunun çok daha güçlü olduğu İç Anadolu bölgesini etkilemesi durumunda Ak Parti, çiftçilerin oylarını 2028 seçim dönemi öncesinde tutabilmek adına çiftçileri yatıştırmak için daha iddialı hamleler yapabilir” denildi.
Yazıda, “Çok sayıda çiftçinin borçlarını ödemekte zorlanmasına neden olan aşırı hava olaylarının ülke çapında artması nedeniyle toplumsal huzursuzluk riskinin önemli ölçüde artması durumunda Ak Parti'nin harekete geçme olasılığı da artacaktır” ifadelerine yer verildi.
Makale, “Ak Parti'nin yerel çıkarlara yönelik yaklaşımları muhtemelen 2028 başkanlık ve parlamento seçimleri öncesinde artacaktır” diye sonuçlandı.
Kaynak: Stratfor