Tek çocuk politikası Çin’e nasıl zarar verdi?

TIMETURK | ÇEVİRİ

MUHAMMED AL-MİNSHAWİ*

Çin'deki nüfus artışı, son iki yüzyıl boyunca Çin'i yöneten ardışık tüm rejimler için gerçek bir kabusu temsil ediyordu. Çin Komünist Partisi, geçen yüzyılın kırklı yıllarının sonunda ülkeyi kontrol altına almasından beri, nüfus artışı kriziyle yüzleşme ihtiyacını fark etti.

Parti, Çin devletinin tüm yönleri üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdıktan sonra, nüfus artışına karşı koymak için 1970'lerin sonunda kesin ve acımasız bir karar aldı: 1980'den itibaren 2015'e kadar "tek çocuk" politikası olarak bilinen ve aileleri birden fazla çocuk sahibi olmamakla sınırlayan kanunu uygulamaya koydu.

Bu girişim, asgari evlilik ve çocuk doğurma yaşının yükseltilmesini içeren daha geniş bir çabanın parçasıydı. Ve Çin hükümeti, yasayı uygulamak için çeşitli yöntemler izledi ve kuralları ihlal etmeye cüret edenlere büyük mali para cezaları uyguladı, ayrıca zorunlu doğum kontrol yöntemlerinin kullanımını dayatmaya ve çocuk sahibi olmayı engelleyen bir kısırlaştırma politikası benimsemeye başvurdu.

Çin Komünist Partisi, bu politikasını Çin'in son yarım yüzyılda tanık olduğu olağanüstü ekonomik yükselişe bağlıyor ve yaklaşık 400 milyon yeni doğumu engellediğini söylüyor. 2015 yılında Çin hükümeti tüm tek çocuk politikalarını kaldırarak ailelerin en fazla iki çocuk sahibi olmasına izin verdi ve Mayıs 2021'de bu sınırlar gevşetilerek en fazla 3 çocuğa izin verildi.

ERKEK ÇOCUK SAYISI İLE KIZ ARASINDA UÇURUM VAR

2022'nin sonunda, Çin ekonomisinin 2022'deki büyümesi, Covid-19 kaynaklı kapanma politikası kaynaklı sıkı önlemlerin sonuçları nedeniyle yaklaşık yarım yüzyılın en kötü seviyelerinden birine gerilediğinden, Çin'in nüfusuyla ilgili bir toplumsal şok gibi bir haber geldi. Çin'in 2022'deki nüfusunun 2021'deki nüfusuna göre 850 bin kişi azalacağı haberi, uzmanların bu olayı hiç de olumlu bir şey olarak görmemesi nedeniyle şok etkisi yarattı.

Çin Komünist Partisi'nin onlarca yıldır nüfus artışını yavaşlatmak için yaptığı girişimlere rağmen, yavaşlayan ekonomik büyüme ve azalan doğumlar Başkan Xi Jinping için büyük bir zorluk teşkil ediyor.

Çin'in demografik yapısı hiç de iyi değil. "Tek çocuk" politikasının onlarca yıldır uygulanması, özellikle birçok Çinli ailenin erkek çocuk sahibi olmak için seçmeli kürtaj yapmaya hevesli olması nedeniyle büyük bir toplumsal kargaşaya neden oldu. Erkekler ve kadınlar arasında büyük bir dengesizlik var, bu nedenle Çinli çocuklar arasındaki kızların sayısıyla erkeklerin sayısı arasında açık bir fark var.

EĞİTİMLİ KADINLAR EVLENMEK İSTEMİYOR

Öte yandan, Komünist Parti aileleri birden fazla çocuk sahibi olmaya teşvik etmek istediğinde, Çinlilerin çoğunun daha fazla çocuk sahibi olmak istemediğini veya yapamayacağını keşfetti, bu da orada yetişkinlere kıyasla büyük bir genç kıtlığı yaratıyor.

Bu, Japonya ve Güney Kore gibi birçok gelişmiş ülkede ve doğum sayısında düşüş yaşayan Batı Avrupa ülkelerinin çoğunda oldu ve oluyor, ancak Çin deneyimindeki fark, bunun on yıl içinde çok hızlı gerçekleşmesi. Buna ulaşmak için geçen on yıl olan son on yıl iken, diğer ülkelerde gelinen nokta en az yarım asırdır ve yavaş ve kademeli olarak gelinmiştir.

Diğer taraftan, Çin'deki şaşırtıcı ekonomik gelişme ile birlikte, iyi eğitim almış ve profesyonel bir işi olan birçok kadının evlenme arzusu ve çocuk sahibi olma isteğinden bahsetmeye bile gerek bırakmayacak şekilde azalmıştır.

İŞ GÜCÜNÜN YÜZDE 25'İ EMEKLİ OLACAK

Ve Çin toplumu, emekli olan veya yakında emekli olacak olan yüksek oranda erkek ve yaşlı nüfusun çok yüksek bir yüzdesi ile karakterize ediliyor ve raporlar, Çin işgücünün %25'inin bu on yılın sonunda emekli olacağını gösteriyor. Bu, hem ekonomik büyüme hem de yaşlılar için sağlık bakımı sağlanması açısından büyük ekonomik ve sosyal değişikliklerle sonuçlanacaktır.

Ve Çin resmi verileri, ekonominin geçen yıl sadece %3 büyüdüğünü gösterdi ki bu, yüz milyonlarca vatandaşını yoksulluktan kurtarmaya çalışan bir ülke için sınırlı bir büyüme oranıdır.

Başkan Xi Jinping'in, başarısızlığı geçtiğimiz Aralık ayında Çin'de benzeri görülmemiş halk gösterilerine ve protestolara neden olan ve Pekin'i bu politikayı bırakıp ekonomiyi dışa açmak için geri dönmeye iten "Sıfır Kovid" olarak bilinen ekonomik açıdan yıkıcı politikasını suçlamaktan kaçınmak mümkün değil.

ÇİN'İN GELECEĞİNİN DEĞİL TARİHİNİN BİR PARÇASI

Bu kötü ekonomik haber, Çin Başbakan Yardımcısı Liu Heu'nun yabancı yatırımcılara ve ticaret ortaklarına karşı daha az düşmanca bir tavır sergilediği Davos Forumu öncesinde yaptığı konuşmada görüldüğü gibi, Çin'i siyasi söyleminin tonunu değiştirmeye sevk etti. Liu, "Yabancı yatırımcılar da dahil olmak üzere girişimciler, çok önemli bir rol oynayacak çünkü onlar sosyal zenginlik yaratmanın temel bileşenleridir" dedi. Çin'in bu yeni tutumu, Washington'ın küresel tedarik zincirlerinin birçoğunu Çin'den çekip kendi zincirlerini yaratmasının yanı sıra Vietnam, Meksika ve Hindistan gibi diğer ülkelere devretmek için ciddi çabalar başlatmasının ardından geldi.

Çin Cumhurbaşkanının ekonomi politikaları, ekonomik faaliyetler üzerinde tepeden tırnağa bir siyasi kontrol arzusunu yansıtıyordu, ancak yaptığı hatanın yanı sıra "Covid-19" virüsünün patlak vermesi ve yayılması nedeniyle geri adım attığı görülüyor.

Çin Cumhurbaşkanı geçen ay Çin Komünist Partisi'nin genel toplantısında yaptığı konuşmada, ülkesindeki nüfus krizinden söz ederek çocuk doğurmanın artması çağrısında bulundu, ancak görünüşe göre Çinlilerin çoğu bu kez onu dinlemedi. Bu, %10'un üzerinde hızlı büyüme, ucuz iş gücü ve genç işgücü çağının Çin'in geleceğinin değil tarihinin bir parçası olma yolunda ilerlediği anlamına geliyor.

(*) Muhammed Al-Minshawi, Washington'da ikamet eden ABD Politikalarında uzman bir siyasi analisttir. Al-Jazeera Arabic'te 26 Şubat 2023 tarihinde yayımlanan yazının arabaşlıkları TIMETURK tarafından atılmıştır.