Alman siyasetçi Ursula von der Leyen'in Avrupa Komisyonu başkanlığı için ikinci dönem teklifi, bir üst düzey AB mahkemesinin Ursula von der Leyen'in Kovid-19 aşı sözleşmeleri konusunda kamuoyuna karşı yeterince şeffaf olmadığına karar vermesinin ardından büyük bir darbe aldı.
AB Genel Mahkemesi, Komisyon'un, sözleşmelerin büyük bölümünü ulaşılabilir kılmadan önce düzenleme kararına zıt bir karar verdi. Karar, von der Leyen'in siyasi geleceğinin milletvekilleri tarafından belirlenmesinden 24 saat önce geldi.
YEŞİLLER AŞI SÖZLEŞMELERİNİ MAHKEMEYE TAŞIMIŞTI
Von der Leyen'in destek aradığı gruplardan biri de aşı davasını açan Yeşiller. Komisyon ile Kovid-19 aşı üreticileri arasında 2021 yılında yapılan anlaşmayı anlamak için aşı sözleşmelerine ve ilgili bazı belgelere erişim talebinde bulundular.
Komisyon, bazı bölümlerin ticari çıkarları korumak veya mahremiyet meseleleri nedeniyle çıkarıldığını öne sürerek yalnızca belirli sözleşmelere kısmi erişim izni vermeyi kabul etti. Yeşil milletvekilleri daha sonra ret üzerine Komisyonu mahkemeye taşıdı.
Genel Mahkeme bugün milletvekillerinin davasını kısmen onadı ve Komisyon'un sözleşmelerin bazı kısımlarını düzeltme kararını iptal etti.
Komisyon'un tazminata ilişkin hükümleri gizleme kararına, bu hükümlerin ilaç şirketlerinin ticari çıkarlarını nasıl baltalayacağını kanıtlayamadığını öne sürerek itiraz etti.
Komisyon ayrıca gizlilik endişeleri nedeniyle aşıların satın alınması için pazarlık yapan yetkililerin kişisel bilgilerini açıklamayı da reddetmişti. Ancak Mahkeme, milletvekillerinin herhangi bir çıkar çatışması olup olmadığını tespit etmek amacıyla bu ekibin belirlenmesinde "kamu yararı" sergilediğini tespit etti.
Davayı açan Yeşil Milletvekillerinden biri olan Tilly Metz, Komisyon'un sağlık alanında ama potansiyel olarak savunma alanında da daha fazla ortak satın alma yapması beklendiğinden kararın "gelecek için önemli" olduğunu söyledi.
"Yeni Avrupa Komisyonu'nun artık belgelere erişim taleplerini bugünkü karara uygun olacak şekilde uyarlaması gerekiyor" diye ekledi.
Von der Leyen ile aynı siyasi grup olan Avrupa Halk Partisi'nden milletvekili Peter Liese, mahkeme kararını küçümsedi. Komisyon'un, Avrupa'nın aşılara hızlı erişimini sağlamak amacıyla ilaç şirketlerinin bazı taleplerini (belirli maddelerin redakte edilmesi de dahil) kabul etmesinin "haklı" olduğunu düşünüyor.
Komisyon, mahkemenin sözleşmelerin belirli maddelerinin ticari menfaatin korunması kapsamında olduğunu kabul ettiğini ancak davayı kısmen kabul ettiğini belirtti.
"Bu durumlarda Komisyonun, Avrupa Parlamentosu Üyeleri de dahil olmak üzere halkın bilgi alma hakkı ile COVID-19 sözleşmelerinden kaynaklanan yasal gereklilikler arasında zor bir denge kurması gerekiyordu” denildi.
Yönetici, "Mahkemenin kararlarını ve sonuçlarını dikkatle inceleyeceğini" ve "yasal seçeneklerini saklı tuttuğunu" söyledi.
Komisyon, karardan itibaren iki ay on gün içinde karara itiraz edebilir.
Pfizer sözleşmeleri ve Von der Leyen ile Pfizer CEO'su Albert Bourla arasındaki iletişimle ilgili diğer davalar da farklı AB yetki alanlarında beklemede.
Kaynak: Politico.eu