TİMETURK I HABER MERKEZİ
Melahat KEMAL
İngiltere, Yemen'i zayıf ve parçalanmış bir halde bırakmak ve ayrıca Suudi Arabistan'ın ülkedeki hakimiyetini kalıcı hale getirmek üzere savaşı sürekli halde tutmaya devam ediyor.
Yemen'deki Suudi Arabistan işgalini destekleyen İngiltere bu ülkeye silah sağlamaya, askerlerine eğitim vermeye ve hava saldırılarının hedefi bulmasına yardımcı oluyor.
1960'LAR VE YEMEN'DE TAHT SAVAŞLARI
Bugün Yemen'de olup bitenler bu şekilde. Ancak bugün yaşananlar 1960'lı yıllarda olanlar ile benzerlik gösteriyor.
1962 yılında Yemen kralı Ahmed'in ölümünün ardından Albay Abdullah Selal liderliğindeki Arap milli ordusu yönetimi ele geçirdi ve cumhuriyet ilan etti.
Suudi Arabistan, Ürdün, İsrail ve İngiltere tarafından desteklenen kraliyetçiler bir direniş hareketi başlatarak kontrolü ele geçirmeye çalışırken Mısır'daki Nasır yönetimi Yemen'e asker göndererek, yeni ilan edilmiş cumhuriyet idaresine destek verdi.
KİRLİ SAVAŞ
Başlangıçta İngiltere'nin rolü, savaşa katılan Ürdün'e destek vermek ve ikmal sağlamaktı.
O günlerde, aynı bugün olduğu gibi İngiltere füzeleri ile yüklü savaş uçakları Yemen'i bombalarken İngiliz askeri danışmanlar, Yemen'deki müttefik askerlere üst düzey eğitim veriyordu.
İngiltere'nin verdiği bu destek 1963 yılının Mart ayında bir üst seviyeye çıktı. İngilizler, Körfez'deki müttefikleri vasıtasıyla kraliyet destekçilerine gizlice silah göndermeye başladı.
1963 Nisan ayında İngiltere'nin Wiltshire limanından gelen milyonlarca paund değerindeki hafif silah ve 50 bin tüfek Yemen'deki kraliyet yanlısı isyancılara dağıtıldı.
Aynı zaman zarfında İngiltere Dışişleri Bakanı Alec Douglas Home, MI6 direktörü Dick White ve Özel Kuvvetler kurucusu David Stirling'in aldığı ortak kararla, doğrudan isyancılarla birlikte çatışmak üzere bir İngiliz taburu Yemen'e gönderildi.
İNGİLTERE'NİN AMACI: ZAYIF BİR HÜKÜMET
İngiliz yöneticiler, detekledikleri isyancıların kazanma şansının olmadığını biliyordu. Ancak mesele bu değildi.
İngiltere Başbakanı Harold Macmillan, Yemen'de asilere verdikleri desteğin aslında ülkede karışıklık çıkarmak amaçlı olduğunu gizlemiyordu.
Macmillan ABD Başkan John Kennedy ile yaptığı görüşmede “Kraliyet yanlıları Yemen'de büyük ihtimalle kazanamayacak ancak Yemen hükümetinin önümüzdeki birkaç yıl iç sorunları ile uğraşması bizim için hiç de kötü olmaz” diyor ve ekliyordu “Yemen'deki zayıf hükümet, bela çıkartmayacak”.
HAVA SALDIRILARI İTTİFAKI
1964 yılında İngiltere'de İşçi Partisi iktidara gelmiş ancak Yemen siyaseti aynı kalmıştı. Aslında Yemen'e düzenlenen hava saldırıları bu yeni iktidar zamanında başlamıştı.
Aynı dönemde Airwork Services isimili İngiliz şirketi, Suudi pilotların ve piyadelerinin eğitilmesi için 26 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı.
Mart 1967 tarihli bir dışişleri bakanlığı belgesine göre İngiliz pilotları, Yemen'e doğrudan hava saldırıları düzenlemeye başladı.
1930'LU YILLAR: İNGİLTERE'NİN SUUDİ ARABİSTAN DESTEĞİ
Bu, Suudi Arabistan'ın Yemen'e karşı düzenlediği saldırılarda İngiltere'nin verdiği ilk destek değildi.
1934 yılında Suudiler, Yemen'in tarihi kenti Asir'i işgal ve ilhak etti ve Yemen'i bir anlaşma yapmaya iterek 20 yıl bu bölgedeki haklarından vazgeçmeye zorladı. Ancak bu topraklar asla Yemen'e dönmeyip günümüze kadar Suudi Arabistan'ın idaresi altında kaldı.
Bu yıllarda bölgedeki gerçek ve etkin güç İngiltere idi. Bölgesel çatışmaları yön veren bu ülke, Asir Suudiler tarafından işgal edilince “tarafsız” olduğunu belirtmişti.
Çatışmalar sonlanında İngiltere, Asir'in Suudi Arabistan'ın toprağı olduğunu açıklamış ve 1934 yılında yapılan anlaşma ile de durum Suudiler lehine sonlandırılmıştı.
Yapılan anlaşma ile Yemen lideri Yihia, Yemen'in en büyük liman şehri olan Aden'de 40 yıl sürecek İngiliz hakimiyetini kabul etmek zorunda bırakıldı.
Günümüzde üçüncüsünün yaşandığı söylenebilecek savaşta Suudi Arabistan, İngiltere ve ABD barış içinde yaşayan ve birleşik Yemen'i tüm bölgedeki menfaatlerine tehdit olarak görüyor.
İngiltere, işte bu yüzden 80 yıldan fazla bir zamandır “parçalı ve zayıf Yemen”i ayakta tutmaya çalışıyor.
