Çoklu Kimyasal Duyarlılık (Multiple Chemical Sensitivity - MCS) kişinin düşük dozda kimyasallara maruz kaldığında vücudunun bazı reaksiyonlar verdiği kronik bir hastalık. Bu sendrom çoğunlukla kadınları etkiliyor ve günlük kullanılan parfüm, deterjan gibi kimyasal maddeler tarafından tetikleniyor. Binlerce kişide kaygı, hapşırma ve hatta nöbet geçirme etkileri ortaya çıkan hastalık konusunda henüz çok az şey bilinmesine rağmen sendroma tanı koyan doktorlar bu hastalığın ciddiye alınması gerektiğini söylüyor. Kanada'da da istatistiklere göre en az 700 bin kişinin kimyasallara karşı ciddi bir hassasiyeti olduğu belirtiliyor. Öyle ki bu rahatsızlık Kanada İnsan Hakları Yasası kapsamında tanınan bir engellilik durumu olarak da kayda geçmiş durumda.
Kanada'nın Toronto şehrinde yaşayan 31 yaşındaki adını paylaşmak istemeyen ve kendisine Denise denmesini isteyen genç kadın ise kısa bir süre önce, omurilik felci geçirerek tekerlekli sandalyeye mahkum kaldı. Denise'in yaşadığı apartman yoğun kimyasal gazlar içeren bir ortama sahipti ve bu nedenle nefes almakta zorluk çekince doktora gitti. Doktorlar ona kızarıklık, nefes almada zorluk ve göz açtırmayan baş ağrılarını tetikleyen Çoklu Kimyasal Duyarlılık (MCS) teşhisini koydu.
Kimyasal maddelere karşı hassasiyeti olan kişiler uygun ortam sağlanırsa kolayca sağlıklı yaşamlarına dönebiliyorlar. Araştırmalar, birden fazla kimyasal duyarlılığı olanların genellikle bu kimyasallardan arınmış ortamlarda iyileştiğini gösteriyor.
TALEBİ OLUMLU SONUÇLANDI
Denise'in geliri hayatını sürdürmesi için yeterli değildi. Devletin yaptığı yardımlar tedavilerini bile karşılamıyordu. Tek ihtiyacı olan kendisini mahveden kimyasallardan uzak bir evde yaşamaktı ancak bu da mümkün olamıyordu. Bir müddet sonra nefes bile alırken acı çeken felçli kadın, hayatının kararını verdi.
Aldığı karar sonradan yaşadıkları büyük yankı uyandıran Denise, CTV News'e verdiği demeçte daha sağlıklı bir ortamda yaşamak için aylar harcadığını ancak yaptığı başvuruların sonuçsuz kaldığını ve son çare olarak 'Medical Assistance in Dying (MAID)'e yani 'tıbbi yardımla ölüm'e başvurduğunu söyledi. Toronto'daki Women's College Hastanesi Çevre Sağlığı Kliniği'nin tıbbi direktörü Dr. Riina Bray ise onu tıbbi yardımlı ölüme sevk eden 'tedavi edilemez ıstırabın' aslında düzeltilebilir olduğunu söyledi. Ancak Denise tıbbi yardımla ölümünün gerçekleştirilmesi konusunda kararlıydı ve talebi de olumlu sonuçlandı.
ÖTENAZİ İLE AYNI MI?
Tıbbi yardımla ölüm akıllara ötanaziyi getiriyor. Ancak bu iki yöntem temelde aynı değil. Ötanazi başka bir kişinin ilacı verdiği kasıtlı bir eylem olarak nitelendirilirken, tıbbi yardımla ölüm hastanın ilacı kendisinin alabilmesi ve bu nedenle de her zaman kontrol altında olması olarak tanımlanıyor.
BAĞIŞLAR SAYESİNDE HAYATA DÖNDÜ
Genç kadının verdiği mücadele kısa zamanda duyuldu. Verdiği bir röportajdan sonra ise Denise'in yaşadıklarına kayıtsız kalamayanların çabalarıyla büyük bir destek patlaması yaşandı. Bağış şirketi GoFundMe de yardım kampanyası başlattı ve hızla bin kişiden 65 bin doların üzerinde bağış toplandı. Hayata veda edecekken bir anda bağışçılar sayesinde hayata yeniden tutunan Denise, toplanan bağışlarla kendisini hasta eden kimyasallardan uzak bir otel odası tuttu.
Milliyet'te yer alan habere göre Denise'in destekçileri ise ona yaşadığı belirtileri şiddetlendirmeyen bir barınma olanağı sağlanabilecekken, neden tıbbi yardımla ölüm isteğinin onaylandığının daha detaylı araştırılması için çağrıda bulundu. Genç kadın ise tıbbi yardımla ölüm talebini onaylayan doktorlar için "Değerlendirme sırasında sahip olduğum imkanlara, normal bir yaşama ulaşmak için neye ihtiyacım olduğuna çok az odaklanıldı. Destek açısından hiçbir şey teklif edilmedi" dedi.
Denise'in destekçilerinden biri olan Brock Üniversitesi'nden Prof. David Fancy de, "MAID mevzuatını uygunsuz şekilde uygulayan doktorlar hakkında soruşturma açılması için çağrıda bulunuyoruz" diye konuştu. Denise'in tıbbi yardımla ölüm talebi onu destekleyenler sayesinde duraklatıldı ama iptal edilmedi. Çünkü hâlâ derinlemesine incelenmemiş ağrıları var ve bunların başka kronik sağlık sorunlarından kaynaklandığı belirtiliyor.
Şimdilerde kendini iyi hisseden genç kadın, "Artık sadece hayatta kalmaya odaklanmıyorum. Zihinsel olarak daha yaşanabilir bir hayat için işleri yoluna koymak konusunda daha netim" dedi. Uzun vadede yaşayabileceği havası temiz, kimyasallardan uzak bir ortamda ev arayışında olan Denise, kendisi gibi bu duyarlılığa sahip başka insanlara da yardım etmeyi umuyor.