ABD Başkanı Donald Trump ve eşi Melania Trump'ın yeni tip koronavirüse (Kovid-19) yakalanmasının ardından, ABD yönetiminde bundan sonraki sürecin nasıl işleyeceği, hastalığın seçim sürecine etkisinin ne olacağı ve Trump'ın durumunun ağırlaşması durumunda neler yaşanabileceği soruları gündeme oturdu.
ABD Başkanı dün gece yaptığı Twitter paylaşımında, "Bu gece First Lady ve benim Kovid-19 testimiz pozitif çıktı. Karantina ve iyileşme sürecine hemen başlayacağız. Bu süreci beraberce atlatacağız." ifadeleriyle koronavirüse yakalandığını açıkladı.
Bu açıklamanın ardından Amerikan kamuoyunda ortaya çıkan tartışmaları AA muhabiri derledi:
1- Trump'ın Kovid-19 testi pozitif çıktı, şimdi ne olacak?
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin (CDC) yayımladığı kurallara göre, Kovid-19 testi "pozitif" çıkan Trump çiftinin kendilerini en az 10 gün süreyle izole etmesi gerekiyor.
Beyaz Saray'daki konutlarındaki izolasyona giren Trump çiftinin yanında sürekli doktorları bulunuyor. Beyaz Saray Doktoru Sean Hanley, Trump'ın izolasyon sürecinde işlerini evden devam ettireceğini vurguladı.
Ayrıca CDC kuralları gereği Trump çiftinin kendilerini, evdeki diğer bireylerden ayırması ve ortak eşya kullanmaması da gerekiyor.
Trump'ın semptom gösterdiği süreçte en az 10 gün karantinada kalması gerekirken, ilerleyen dönemde semptom göstermez ve Kovid-19 testi negatif çıkarsa izolasyondan çıkabiliyor.
2- Trump'ın Kovid-19'a yakalanması seçim sürecini nasıl etkiler?
ABD'de 3 Kasım seçimlerine 1 ay kala Trump'ın Kovid-19'a yakalanması, seçim sürecine ilişkin bazı belirsizlikleri de beraberinde getirdi.
Trump'ın bugün Florida'da yapacağı seçim mitingi iptal edilirken, ABD Başkanı'nın ilerleyen günlerdeki seçim çalışmalarını fiziksel olarak yapması mümkün gözükmüyor.
Söz konusu mitingleri bugün Kovid-19 testi "negatif" çıkan Mike Pence'in Trump'ın yerine yapabileceği konuşuluyor.
Ayrıca Trump'ın, Demokrat Rakibi Joe Biden ile 15 Ekim'de Miami'de yapacağı canlı yayın tartışmasına katılıp katılmayacağı da henüz net değil.
O tarihe kadar Trump'ın hastalığı atlatamaması durumunda bu canlı yayın tartışmasının ertelenebileceği ya da iptal edilebileceği belirtiliyor.
3- Trump'ın durumu ağırlaşırsa ne olacak?
Beyaz Saray yetkilileri, Trump'ın şu anda "hafif" belirtiler gösterdiğini ve görevinin başında olduğunu belirtse de, Amerikan kamuoyunda en çok sorulan sorulardan birisi de "Trump'ın durumu ağırlaşırsa ne olacak?" sorusu oldu.
ABD Anayasasının 25. ek maddesinde, ülkenin başkanının görevini yerine getiremeyecek bir sağlık sorunu yaşadığında ne yapılması gerektiğine dair, "Başkan, Senato ve Temsilciler Meclisi yönetimine, yazılı bir şekilde görevini yerine getiremeyeceğini bildirirse, aksini bildirene kadar başkanın görevini 'Başkan Vekili' sıfatıyla, Başkan Yardımcısı yürütür." maddesi bulunuyor.
74 yaşında olması sebebiyle Kovid-19 bağlamında "risk grubunda" bulunan Trump, bir şekilde görevini yerine getiremeyeceğini Kongreye bildirirse, bu durumda Başkan Yardımcısı Pence'in, "Başkan Vekili" görevine gelmesi ve Trump'ın görevini yürütmesi öngörülüyor.
Pence'in de bu görevi sürdüremeyeceği bir senaryoda ise yasaya göre, başkanlığa vekalet edecek isim olarak Temsilciler Meclisi Başkanı olan kişinin (Nancy Pelosi) adı geçiyor.
4- Trump, seçimden önce yaşamını yitirir ya da görevini yapamayacak hale gelirse ne olacak?
Trump'ın 3 Kasım'daki seçimlerden önce görevini yapamayacak hale gelmesi ve en kötü senaryoda yaşamını kaybetmesi durumunda, Cumhuriyetçi Parti Ulusal Komitesi (RNC) başkanlık için yeni bir aday belirleme hakkına sahip.
RNC'nin 168 üyesi partinin yeni adayını belirleyebilir, ancak şu anda Trump'ın saf dışı kalması durumunda partinin yerine Trump'ın başkan yardımcısı Mike Pence'i aday göstermesi en kuvvetli olasılık olarak değerlendiriliyor.
Ancak seçime kısa bir süre kaldığı hesaba katılırsa, ön seçim sürecini halihazırda başlatmış ya da seçmenlerin adresine oy pusulalarını göndermiş birçok eyalette, oy pusulaların üzerinden Trump'ın ismini kaldırmak mümkün olmayacak.
Bu durumda, Trump için kullanılan oyların da Cumhuriyetçi Parti'nin göstereceği yeni adayın hanesine yazılması söz konusu olabilir.
5- Trump, seçimden sonra, yemin töreninden önce yaşamını yitirir ya da görevini yapamayacak hale gelirse ne olacak?
İkinci kötü senaryo olarak konuşulan konu ise Trump'ın 3 Kasım'dan zaferle çıkması ancak 20 Ocak 2021'deki yemin töreninden önce görevini yapamayacak hale gelmesi ya da yaşamını yitirmesi.
ABD Anayasası'nın 20. ek maddesine göre, seçilmiş bir başkanın görevine gelmeden önce yaşamını yitirmesi ya da görevini yapamayacak hale gelmesi durumunda, bu başkanın yardımcı adayı başkanlık görevine geliyor.
Eğer başkan yardımcısı bu görevi yürütmek istemezse yerine başka bir aday gösterip, 20 Ocak'taki yemin töreninden sonra görevinden ayrılabiliyor.