Brexit anlaşmasının ardından Theresa May hükümetinde 585 sayfalık raporu onaylamayan birçok bakan istifasını sundu. İngiltere Başbakanı Theresa May'in sonunun getirebilecek bu süreç Brüksel'de de yakından izleniyor.
Birçok soruya cevap arayan dünyanın dört bir tarafından gelen yüzlerce gazeteciye bilgi vermek amacıyla üst üste toplantılar yapan Avrupalı yetkililer ise soğuk kanlılıklarını koruyor. 17 ay süren zorlu müzakerelerin ardından yetkililer panik havasına yer vermiyor, istifalardan da söz etmiyor sadece sürecin tamamlanması için çalışmaların yürütüleceğini belirtiyor.
Brüksel'de gazetecilerin sorularını cevaplayan Avrupalı yetkililer Birleşik Krallık ile Avrupa Birliği'nin yollarını ayırmaya ilişkin ön mutabakata vardığını, bazı engellerin atlatıldığını ancak çalışmaların devam edeceğini ifade etti. Avrupalı yetkililer anlaşmasız Brexit'e de hazır olduklarını belirtiyor.
Raporda Kıbrıs'taki askeri üslerden de söz ediliyor
585 sayfalık metnin en kritik kısmını İrlanda Cumhuriyet ile Kuzey İrlanda arasındaki sınır sorunu oluşturuyor. 185 madde içeren metinde Kıbrıs'taki askeri üslerden de söz ediliyor ancak bu konuda detaylı bilgi verilmiyor. Plana göre Birleşik Krallık Mart 2019'da AB'den, Aralık 2020'de ise Ortak Pazar'dan ayrılacak. Gümrük Birliği'nden ise Aralık 2021'de çıkılması, bu zamana kadar serbest ticaret anlaşmalarının hayata geçirilmesi hedefleniyor.
AB yetkilileri Türkiye hakkında ne dedi ?
AB ile Birleşik Krallık arasında oluşturulması öngörülen "Gümrük Birliği Alanı"nın Türkiye ile yapılan anlaşmalara benzeyip benzemeyeceği sorgulanıyor. Bu konuda gazetecilerin sorularını cevaplayan bir Avrupalı yetkili, "Kıyaslanması zor. 1995 yılında Türkiye ile yapılan Gümrük Birliği anlaşması bazı kuralları içeriyor ve kimi ürünler üzerinde kısıtlamalar bulunuyor. Anlaşma istenildiği gibi işlemiyor. Bu yüzden Gümrük Birliği yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor." Söz konusu yetkili raporda bu bilgilerin yer almadığını da söyledi. Bir AB yetkilisi Gümrük Birliği anlaşması kapsamında Türkiye'nin Avrupa Birliği bütçesine katkı sağlamadığını da hatırlattı.
Birleşik Krallık AB kurumlarından çekilecek
Brexit ile birlikte Birleşik Krallık AB kurumlarından çekilecek ancak geçiş süreci boyunca yani 2020 yılına kadar Ortak Pazar, Gümrük Birliği ve Avrupa politikaları konusunda konumunda değişiklik yaşanmayacak. Bu süreç vatandaşların, şirketlerin ve idari kurumların ayrılık sürecine alışmasına olanak sağlayacak. Birleşik Krallık Avrupa Birliği kararlarına karışamayacak ve Avrupa Birliği adına serbest ticaret anlaşmaları imzalayamayacak.
Bütçe konusunda süreç nasıl işleyecek ?
Birleşik Krallık 2014-2020 yıllarını kapsayan AB bütçesi kapsamında sorumluluklarını yerine getireceğini belirtiyor. İngiliz hükümeti AB'ye ödemesi gereken tutarı 40-45 milyar Euro olarak tahmin ediyor. Geçiş sürecinin uzaması halinde ve 2021-2027 AB bütçesine sarkması durumunda İngiltere'ye herhangi bir ülke olarak davranılacak.
Bu arada Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, Brexit anlaşmasını tamamlamak ve resmi hale getirmek için 25 Kasım'da AB Liderler Zirvesi yapılacağını açıkladı. İstifa ve gelişmelerden dolayı zirvenin yapılıp yapılmayacağı Brüksel'de merak konusu.
Muhalifler May'e karşı harekete geçti
İngiltere Başbakanı Theresa May üzerinde istifa baskıları artarken, bazı Muhafazakar milletvekilleri Başbakan May için güvensizlik oylamasına gidilmesini istiyor. Bunun gerçekleşebilmesi için muhafazakar milletvekillerinin yüzde 15'inin yani 48'inin bu oylamanın yapılması için Muhafazakar Komite Parti Başkanına mektup yazarak bu doğrultuda talepte bulunması gerekiyor. Muhafazakar Parti'de şu anda 315 milletvekili bulunuyor. İngiltere Başbakanı Theresa May Muhafazakar Parti içinde olası bir güven oylamasını kaybetmesi halinde hükümeti dağıtmak zorunda kalacak.