11 Eylül saldırıları kaynaklı hastalıkların 18 yılda yüzde 235 arttığı ABD'de mağdurlara verilen sağlık fonunda kesintiye gidilecek. Karara Temsilciler Meclisi'ndeki bir oturumda karşı çıkan ABD'li komedyen ve aktivistJon Stewart'ın konuşması sosyal medyada çok ses getirdi
ABD'de yıllardır devam eden “herkesin sağlık sigortalı olması gerektiği” tartışmalarının gündemdeki son örneği, 11 Eylül saldırılarının mağdurlarına yönelik sağlık hizmetleri için ayrılan Mağdur Tazminat Fonu (Victim Compensation Fund/ VCF).
18 yıl önce İkiz Kuleler'e uçakla intihar saldırısı düzenlenmiş ve 3 bine yakın kişi yaşamını yitirmişti. Ancak geçen süre, saldırının izlerini silmediği gibi kulelerin yıkılmasıyla ortaya çıkan sağlıksız hava koşulları ve psikolojik travma, ülkedeki ölümleri ve hastalıkların nedeni olmaya devam ediyor.
Hükümetin “tasarruf” gerekçesiyle mağdurların tedavisi için ayrılan fonda kesintiye gideceğini açıklaması kamuoyundan çok ciddi tepki alıyor. İtirazını yüksek sesle dile getirenlerden biri de ABD'li komedyen ve aktivist Jon Stewart'tı.
Independent ‘ın haberine göre; Temsilciler Meclisi'nin adli kurulunda 11 Haziran'da konuşan Stewart'ın karşısındaki Kongre üyelerini “riyakâr ve utanç verici” olmakla suçladığı 9 dakikalık konuşması, bir anda sosyal medyanın en fazla paylaşılan gönderileri arasına girdi.
Saldırıların hemen ardından bölgeye intikal ederek yardım eden ancak şu anda ciddi sağlık problemleri yaşayan itfaiye erleri, polisler ve diğer destekçilerle oturuma katılan Stewart, Kongre temsilcilerinin bulunduğu koltukların boş olmasını eleştirerek söze başladı:
Bu odanın, 11 Eylül saldırılarına ilk müdahale edenlerin sağlık hizmetlerinde bugüne kadar gelinen süreci yansıtan muhteşem bir metafor olduğunu düşünmeden edemiyorum. Arkamda, saldırılara ilk müdahale edenlerin doldurduğu bir oda ve önümde neredeyse yarısı boş bir Kongre. Hasta ve ölüyorken, kendilerini buraya “hiç kimseye” konuşmak için getirdiler. Utanç verici! Ülke için utanç kaynağı ve bu kurum için de bir leke. Burada olmayanlar için kendinizden utanmalısınız ama utanmayacaksınız. Çünkü ‘hesap verilebilirlik', bu oda da gerçekleşen bir şey değil.
“Duygusuz ilgisizlikleri ve iğrenç riyakârlıkları ‘iyi niyetli' bir ihmal olabilirdi ama değil. Sizin ilgisizliğiniz bu insanların en kıymetli varlığına mâl oluyor: Zaman!” ifadelerini kullanan Stewart, 11 Eylül kaynaklı hastalıkların hızla arttığına vurgu yaparak “Bu insanların zamanı azalıyor” dedi:
Bu oda tersine çevrilmeli. Bu insanlar o sahnede olmalı ve Kongre, burada oturup onların ‘Bu lanet olası iş neden bu kadar zor ve neden bu kadar uzun sürdü?' sorusunu cevaplamalı.
Saldırılar sonrası itfaiyenin, polisin ve doktorların bölgeye intikal etmesinin beş saniye sürdüğüne vurgu yapan Stewart, sözlerini “Bu insanlar görevlerini cesaretle, onurla, azimle ve tevazuuyla yaptılar. 18 yıl sonra… Siz de kendi görevinizi yapın!” diyerek tamamladı.
NE OLMUŞTU?
Şubat ayında yapılan resmi açıklamayla mevcut durumda 7,4 milyar dolar değerindeki Mağdur Tazminat Fonu'nun (Victim Compensation Fund/ VCF) yüzde 50 ila yüzde 70 oranında kesileceği duyurulmuştu. Gerekçe olarak ise “paranın bittiği” gösterildi.
2001-2003 yılları arasında 11 Eylül mağdurlarına 7 miyar dolarlık destek sağlanmıştı. 2011'de yeniden açılan fon, 2015'e kadar uzatılmıştı. Fonun sona ereceği tarih ise 18 Aralık 2020.
11 Eylül saldırıları sonrası kanser başta olmak üzere birçok hastalık, kimsenin tahmin edemeyeceği boyutta artış gösterdi. VCF'nin verilerine göre, Aralık 2015'ten bu yana, 11 Eylül bağlantılı ölümlerin oranı yüzde 235 arttı. 2015 öncesi kanser şikayetleri yüzde 22 artarken, 2015 sonrası bu oran yüzde 32 oldu.
18 yıl önce gerçekleşen saldırının tetiklediği hastalıkların neden olduğu ölümlerin, gelecek birkaç yılda 3 bini geçeceği öngörülüyor.
Bugüne kadar 20 bin kişiye 5 milyar dolarlık destek verildi. 17 bin başvuru ise hâlen değerlendirme sürecinde. 11 Eylül mağdurlarının haklarını savunanlar, VCF'nin en az 70 yıl devam etmesi gerektiğini söylüyor.
Mağdurların sembol isimlerinden biri olan Raymond J. Pfeifer, 2001'deki saldırılar sonrası bölgeye en hızlı intikal eden ekipteydi. Kurtarma çalışmaları kapsamında bir hafta boyunca itfaiye aracında kalan, Pfeifer, kulelerin yıkılmasıyla oluşan moloz kirliliği ve dev toz bulutuna rağmen sekiz ay boyunca enkaz arama kurtarma operasyonlarına katıldı.
2009'da böbrek kanserine yakalanan Pfeifer'ın hastalığı kemiklerine, akciğerlerine ve beynine sıçradı. Pfeifer, 2017'deki ölümüne kadar 11 Eylül mağdurlarının hakları için mücadele etti.
11 Eylül saldırıları sonrası yıkım ekibinde yer alan John Feal, konuşmasının ardından Jon Stewart'ı sarılarak tebrik etti.
