Yanında bir Ukrayna askerinin anti-tank roketiyle fotoğrafı ve altında da bu saldırının Javelin roketleriyle yapıldığını söyleyen bir zafer notu vardı. Tanklara karşı kullanılan ve omuzda taşınabilen bu sistem, 4 kilometre menzile sahip. Yolları üzerinde ısı yayan hedefleri tespit edip onlara doğru ilerleme özelliğine sahipler. Kontrolleri oyun konsoluna benzeyen bir ekrandan yapılıyor. Bu anti-tank silahı, tankların tepesini veya yanlarını hedef alabiliyor.
Ukrayna ordusu ABD yapımı bu silahın Rus ordusunda "paniğe yol açtığını" söylüyor ve bu silahlardan 2 bin adet daha almak üzere. Javelin silahları ABD Başkanı Joe Biden'ın Çarşamba günü Ukrayna'ya gönderileceğini duyurduğu 800 milyon dolarlık askeri ekipmanların yalnızca bir parçası. Bu yardım paketinin içinde uçan birer bomba olarak kullanılabilen insansız hava araçları (İHA) ve helikopterleri düşürebilen hava savunma roketleri de bulunuyor. Peki bu silahlar Rusya'nın daha büyük ve daha fazla ekipmana sahip ordusu karşısında ne kadar işe yarayacak?
ABD'nin Ukrayna'ya göndereceği askeri malzemeler arasında 25 bin savaş zırhı ve kaskı, çok sayıda uzun namlulu silah ve bomba atar, binlerce anti-tank silahı ve 20 milyon mermilik mühimmat yer alıyor. Bunların içinde Javelinlerle birlikte en güçlü silah, zamanında Afganistan'da Sovyet uçaklarını düşürmesiyle bilinen Stinger füzeleri. ABD bunlardan 800 adet gönderecek. Bunun yanı sıra sırt çantasında taşınabilen ve elle fırlatılabilen küçük taktik İHA'lardan da 100 adet gönderilecek. Bu insansız hava araçları (İHA) askerler tarafından hem düşmanların yerini tespit etmek hem de taşıdıkları küçük bombalarla kamikaze saldırıları yapmak için
Biden'ın Çarşamba günü açıkladığı bu yardım, sadece geçen hafta açıklanan ABD yardımının miktarını 1 milyar dolara yükseltiyor. 2014-2022 arasında yapılan toplam yardımın 2,7 milyar dolar olduğu düşünülünce bu büyük bir artış. ABD'nin eski Kiev Büyükelçisi John Herbst, bu sayede eskiden karşılanamayan ihtiyaçların da karşılanabileceğini söylüyor ve ekliyor: "Biden ve ekibinin bugüne kadar Ukrayna'ya yardım göndermekte cimri davrandığı su götürmez. "Bunu değiştirmeleri yönünde baskı vardı ve etkili oldu."
Askeri uzmanlar, Ukrayna'da en büyük farkı ABD'nin verdiği anti-tank silahlarının yaratacağını düşünüyor. ABD ordusundan Albay Christopher Mayer, Rusya'nın işgal gücünün büyük bir kısmının mekanize birliklerden, yani zırhlı araç konvoylarından oluştuğunu hatırlatıyor ve ekliyor: "Yapabileceğiniz en iyi şey onları yok etmektir." Mayer Ukrayna'nın farklı ülkelerden değişik anti-tank sistemleri aldığını ve bunun da Ukrayna ordusunun saldırı kapasitesini geliştirdiğini aktarıyor: "Bir orduya birden fazla anti-tank sistemi verirseniz, neyle karşılaşırsa ona göre silah tercih etme imkanı olur." Ukrayna ordusu bu silahlardan verim aldığını söylüyor. 16 Mart itibarıyla 400 tank ve 2 bin diğer türde zırhlı aracın imha edildiğini duyurdular. Bu sayılar bağımsız kaynaklarca teyit edilmedi. Öte yandan anti-tank silahları, Ukrayna'yı üç haftadır bombalayan Rus uçaklarına karşı bir şey yapamıyor. Onlara karşı kullanılan silah ise ABD'nin yardım paketinde bu özelliğe sahip tek sistem olan Stinger'lar. Bu sistem 1981'den bu yana dünyanın çeşitli bölgelerindeki çatışmalarda kullanılıyor. En meşhur kullanımı ise Afganistan'da Sovyetler Birliği'ne karşıydı. ABD'nin verdiği silahlar yüzlerde Sovyet uçağı ve helikopterini düşürmüştü.
Bu roketler 3 bin 800 metre yüksekliğe kadar çıkarak uçak ve helikopterleri düşürebiliyor. Fakat daha yüksekten uçan Rus savaş uçaklarına karşı etkisiz. Herbst, bu uçaklara karşı işe yarayacak silahların verilmemesinin "bir zayıflık göstergesi" olduğunu söylüyor: "Daha fazla Stinger füzesine ihtiyacı oldukları doğru. Fakat yüksek irtifa için de silahlara ihtiyaçları var. Bunun verilmemesi ciddi bir eksiklik."
ABD daha yüksek irtifa için üçüncü ülkeler üzerinden, Sovyetler Birliği'nden kalma S-300 hava savunma sistemi gönderilebileceğini söylese de henüz bir karar verilmedi. Slovakya'daki yetkililer, yerine başka hava savunma sistemi verilmesi durumunda Ukrayna'ya S-300 verebileceklerini söylüyor. NATO üyesi ülkelerden Yunanistan ve Bulgaristan'da da bu sistemin olduğu belirtiliyor. ABD Polonya'nın Ukrayna'ya Mig-29 savaş uçağı verme teklifini ise "makul olmadığı" gerekçesiyle reddediyor, bunun Rusya ile NATO arasında çatışma riskini artırabileceğini söylüyor. Mayer ise Mig-29 ve benzeri savaş uçakları göndermenin Ukrayna'ya yardım etmek için etkili olacağını vurguluyor ve Sovyetler Birliği'nin Kuzey Vietnam'a hem savaş uçağı hem pilot gönderdiğini, bu durumun ABD ile SSCB arasında doğrudan bir çatışma yaratmadığını hatırlatıyor.
Ukrayna'ya askeri yardım gönderen tek ülke ABD değil. Avrupa Birliği'nin 500 milyon euroluk desteğinin yanı sıra 30'dan fazla ülke de çeşitli askeri yardımlar yaptı. ABD'nin yeni yardım paketi ise Ukrayna'da yeterli görülmüyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy acilen daha fazla yardıma ihtiyaç duyduklarını söylüyor: "Rus işgalcileri durdurmak için daha fazla hava savunma sistemi, uçak, silah ve mühimmata ihtiyacımız var." Mayer, ABD'nin gönderdiği silahların ancak Ukraynalıların "onur bir şekilde ölmesine" yeteceğini düşünüyor: "Daha agresif bir şekilde yardım yapmamız lazım. En azından Sovyetler Birliği'nin Kuzey Vietnam'a verdiği kalite ve miktarda yardım vermeliyiz." Herbst muhtemelen gelecekte daha fazla yardıma ihtiyaç duyulacağını, bunların Ukrayna'nın Rus hava kuvvetlerine karşı etkili olduğu müddetçe işe yaracağını söylüyor: "Burada en kilit nokta, 14 bin metrenin üzerindeki Rus uçaklarına yönelik silah yardımı yapılıp yapılmayacağı." Henüz bir karar verilmemiş olsa da ABD Başkanı Biden daha fazla yardım sözü verdi. Ancak Biden fazla detaya girmeden Ukrayna'nın uzun menzilli hava savunma sistemlerine kavuşması için çalışmalar yürüttüklerini de ekledi. Kaynak: BBC Türkçe
