Analiz: Katar kendini Batı için vazgeçilmez hale getiriyor

ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinden bu yana, dünyadaki en üst seviye diplomatlar, uzun zamandır Taliban'a açılan kapı olan ve şimdi Batı'nın yeni Kabil hükümetiyle başa çıkmaya çalışırken temel arabulucu olarak kullandığı Katar'ın yolunu arşınlıyorlar.

Reuters'ta yayınlanan bir analize göre, Katar'ın Afganistan'da bir arabulucu olarak ortaya çıkışı, küçük ama zengin bu devletin uluslararası alanda kendini bir bakıma vazgeçilmez hale getirmek isteme ve kendi güvenliğini sağlama alma stratejisinin özenle işlenmiş bir parçası.

Dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz üreticisi olan bu küçük çöl yarımadası ülke, kişi başına düşen gelirde en zengin uluslardan biri.

Popülasyonun yüzde 85'i misafir işçi vizesi ile ülkede bulunan yabancılardan oluşuyor ve bu şekilde 3 milyon kişiye ev sahipliği yapıyor.

Hem Orta Doğu'nun en büyük ABD hava üssüne hem de en etkili TV kanalına ev sahipliği yapan Katar, adını uluslararası prestijli spor ve yarış müsabakaları ile uzun süredir duyurmakta.

2011 Arap Baharı isyanlarının ardından Katar yönetimi bölgedeki demokrasi yanlısı hareketleri ve isyancıları destekleyince bölgesel nüfuzunun önemli bir kısmını kaybetmiş oldu.

Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır başta olmak üzere Orta Doğu'lu komşuları bu pozisyona sıcak bakmadı. Katar'ı ticari yaptırımlar ve diplomatik izolasyonla cezalandırdılar.

Ancak önce ABD'nin ara buluculuk girişimleri ardından Afganistan'daki gelişmeler ile Katar önemli bir oyuncu olarak geri döndü.

Arap güçlerle olan anlaşmazlıklarının çoğunu bu yıl çözüme kavuşturan ve gelecek yıl futbol dünya kupasına ev sahipliği yapacak olan Katar, Taliban ile ABD arasındaki barış görüşmelerine de ev sahipliği yapmış ve bu şekilde Taliban'ın 2013'te ana uluslararası ofisini açmasına izin vererek diplomasi için kritik bir mekan sağlamıştı. Bu hamle Katar'a beklenmedik bir diplomatik getiri sağladı.

Washington'daki Arap Körfezi Devletleri Enstitüsü'nün kıdemli asistanı Kristin Diwan, bu 'Sabırla oluşturulmuş diplomatik zemininin küçük bir devlet için uluslararası düzeyde önem yükseltmek adına uyguladığı klasik yollardan biri olduğunu söylüyor.

"Nüfus büyüklüğü göz önüne alındığında, önemli bir askeri varlığı olamaz. Ancak Katar, özellikle hem Batılı hem de İslami taraflar arasında, özellikle de ABD'nin doğrudan yaklaşmaya isteksiz olduğu ilişkilerde sürdürdüğü rolle vazgeçilmez bir değer haline gelebilir."

Taliban'ın iktidara gelmesinden bu yana geçen haftalarda, Afganistan'dan hava yoluyla getirilen 124 bin Batılı ve risk altındaki 58 bin Afgan Katar üzerinden uçtu.

Ve şimdi, ABD'nin ve birkaç Avrupalı müttefikinin Afganistan'daki tahliye edilen büyükelçiliklerinin geçici evi olarak, Batı'nın angajman çabalarında ana ara bulucu olarak hizmet veriyor

Bu hafta Savunma Bakanı Lloyd Austin ile birlikte ülkeyi ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "Buradaki diplomasi adımlarımızı atarken, Katar'ın ortağımız olacağını biliyoruz, çünkü bunlar Katar'ın Afganistan'a yardım etmek için ilk adımları değil" şeklinde konuştu.

Katarlı bir yetkili de tarafsız bir ara bulucu olarak Katar'ın tüm taraflara hareket özgürlüğü sağlamak istediğini ve "bölgede herhangi bir istikrarsızlığı önlemek için terörle mücadele etmek adına" tüm taraflarla ilişki kurduğunu söyledi.

Katar şimdi yakın müttefiki Türkiye ile birlikte çalışarak, Taliban'ın Kabil havaalanını yeniden açmasına yardım etmeyi planlıyor. Bu anlamda insani ve iç hat uçuşlarının yeniden başlaması ve devam etmesi sağlanacak. Son dört yılda çok şey değişti

Doğal gaz sahalarına göz dikmiş daha güçlü ordulara sahip rakiplerle çevrili küçük bir devlet olan Katar, uzun süredir kendini diplomasi yoluyla koruma altına almaya çalışıyor.

Dört yıl önce Suudi Arabistan, BAE, Mısır ve müttefikleri, Trump yönetiminin açık zımni onayıyla ticaret yasakları ve diplomatik izolasyon uyguladığında kendisini tehlikeli bir pozisyonda bulmuştu.

Komşular, Katar'ı bölgedeki Sünni Müslüman İslamcı grupları desteklemekle ve aynı zamanda Şii İran'la fazla yakınlaşmakla suçluyordu. Suudi Arabistan ve müttefiklerinin Katar'ı işgal edebileceği konuşuluyordu.

Kaynak: Euronews Türkçe