ABD'nin Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıma kararı çerçevesinde Filistin ve Ürdün'ün talebi üzerine Arap Birliği Dışişleri Bakanları Olağanüstü Kudüs Toplantısı Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlendi.
KİMLER KATILDI?
Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Suudi Arabistan ve Suriye tarafından 22 Mart 1945'te Kahire'de kurulan Birliğin toplantısına Bahreyn ve Komor Adaları'nın daimi temsilciler seviyesinde katıldığı toplantıya Suriye, 2012'den beri üyeliğinin askıya alınması nedeniyle iştirak edemedi.
BİLDİRİ YAYINLANDI
Toplantının ardından yayımlanan bildiride, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıyan kararının "hükümsüz" olduğu belirtilerek, Washington yönetimine kararını iptal etmesi çağrısında bulunuldu. Filistin ve Ürdün'ün talebi üzerine gerçekleştirilen Arap Birliği Dışişleri Bakanları Olağanüstü Kudüs Toplantısı sona erdi.
16 MADDELİK SONUÇ BİLDİRGESİ
Toplantının ardından Arap Dışişleri Bakanları Konseyi, "ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in Başkenti Olarak Tanıması ve Büyükelçiliğini Taşıması" başlığı altında 16 maddelik sonuç bildirisi yayımladı.
ÜRDÜN'DE YENİ BİR ZİRVE TOPLANTISI
Bildiride, Arap Birliği'nin toplantılarına devam edeceği ve gelişmeler ışığında gelecekte atılacak adımları belirlemek ve durum değerlendirmesi yapmak üzere bir ay geçmeden toplantı yapacağı, bu bağlamda dönem başkanı olarak Ürdün'de olağanüstü zirve gerçekleştirilmesinin gündemde olduğu belirtildi.
Bildiride, "ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı karar hükümsüzdür, uluslararası hukukun ve BM kararlarının tehlikeli bir ihlalidir, hukuki bağlayıcılığı yoktur" değerlendirmesinde bulunuldu. Trump'ın Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak ilan etmesinin, barış çabalarını baltaladığı, gerginlik ve kızgınlığı körüklediği, bölgeyi şiddet, kaos ve istikrarsızlığa sürüklediğine işaret edilen bildiride, ABD'nin Kudüs siyasetindeki bu dönüşüm, "Washington yönetiminin kendisini İsrail yanlısı bir noktada konumlandırdığı, barış sürecindeki arabuluculuk rolünden kendini azlettiği ve uluslararası hukukun çiğnendiği tehlikeli bir gelişme" olarak nitelendirildi. Kudüs'ün statüsünü değiştirmeye yönelik tek taraflı adımların, "hak kazandırmayacağının" vurgulandığı BM Güvenlik Konseyi kararlarına bağlı kalındığı ifade edilen bildiride, Kudüs'ün mevcut statüsünün korunması gerektiği belirtildi.
Tüm ülkelerin, 4 Haziran 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletini tanımaya davet edildiği bildiride, şu ifadelere yer verildi:
"ABD, Kudüs'e ilişkin kararını iptal etmeli ve uluslararası toplumla birlikte çalışarak, başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletinin kurulmasını taahhüt eden barışçıl bir çözüm aracılığıyla İsrail'i, tüm Filistin ve Arap topraklarındaki işgaline son vermeye zorlamalı. BM Güvenlik Konseyi, ABD'nin Kudüs kararının uluslararası kararlara aykırı olduğu ve hukuk dışı olduğunu beyan eden bir karar çıkarmalı."
Bildiride yer verilen diğer kararlar da şu şekilde sıralandı:
KOMİTE KURULACAK
- Arap Barış Girişimi Komitesi, Kudüs kararının doğuracağı siyasi sonuçların önüne geçmek için uluslararası toplum ve kuruluşlarla çalışacak bir komite kurmak üzere görevlendirildi.
İSRAİL'E BASKI UYGULAMA KARARI
- İsrail'e, uluslararası kararlara uyması, Yahudi yerleşim birimleri faaliyetleri ve Filistinlilerin Kudüs'ten çıkartılması çabalarına son vermesi için baskı uygulanması ve bu çerçevede etkin ve sistemli şekilde uluslararası toplumla çalışılması talep edildi.
İSRAİL'İN KİRLİ ÇAMAŞIRLARI ORTAYA DÖKÜLECEK
- Arap Birliği Genel Sekreterliği, ABD'nin Kudüs kararının tehlikelerini izah edecek ve İsrail'in Kudüs'teki kirli çamaşırlarını ortaya dökecek uluslararası bir medya kampanyası başlatmak üzere görevlendirildi.
"KARAR GEÇERSİZ"
Toplantıda konuşan Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, ABD'nin Kudüs'ü “İsrail'in başkenti” olarak tanıma kararının geçersiz olduğunu söyledi.
Ebu Gayt, “Trump'ın kararına verilecek en pratik tepki başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletini tanımaktır. Kudüs'ün statüsü uluslararası sözleşmeler ve BM kararları ile sabittir. Kudüs'ün işgal altında olduğu ve işgalci devletin egemenliğinin bulunmadığı söz konusu kararlarla teyit edilmiştir. ABD'nin Kudüs'ü işgalcilerin başkenti olarak tanıması Kudüs'ün statüsünü değiştirmez.” İfadelerini kullandı.
LÜBNAN: ABD'YE EKONOMİK AMBARGO UYGULAYALIM
Lübnan Dışişleri Bakanı Cibran Basil, Arap dünyasını ABD'ye ekonomik ambargo uygulamaya çağırdı. Basil, bu çerçevede gerekli tüm diplomatik ve siyasi uygulamaların da hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi.
KATAR: PRATİK EYLEM PLANI GELİŞTİRİLMELİ
Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani de ABD'nin Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıyan kararının, İslam ve Arap dünyasına tehdit oluşturacak yeni kararlara esas teşkil edebileceği konusunda uyardı. Al Sani, Arap Birliği'ne, ABD'nin Kudüs kararıyla mücadele için pratik eylem planı geliştirilmesi çağrısında bulundu.
MISIR: TEK TARAFLI MEYDAN OKUMALARA DİKKAT...
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri de ABD'nin Kudüs'e ilişkin "tek taraflı" kararının neden olacağı meydan okumalara dikkati çekti. Şukri, "Filistin halkının topraklarını savunmak en meşru hakkıdır. Trump'ın Kudüs kararı, bölgenin tamamını patlamanın eşiğine getiriyor." ifadelerini kullandı.
CEZAYİR: BAŞKENTİ KUDÜS OLAN FİLİSTİN DEVLETİ...
Cezayir Dışişleri Bakanı Abdulkadir Mesahil de ülkesinin, 1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devleti kurulması için yürütülen mücadeleye desteğini vurguladı. Mesahil, bölgenin içinde bulunduğu istikrarsız ortamda Trump'ın açıkladığı bu kararın, "yeni bir patlamaya" neden olabileceği uyarısında bulundu.
CİBUTİ: BARIŞ ÇABALARI BALTALANIYOR
Cibuti Dışişleri Bakanı Mahmud Ali Yusuf da Kudüs'e ilişkin kararın son derece tehlikeli olduğunu, barış çabalarını baltaladığını ve bölgede istikrarı tehdit ettiğini dile getirdi.
SUUDİ ARABİSTAN'DAN TRUMP'A: VAZGEÇ
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr, ABD'nin "Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma" kararından dönmesi çağrısında bulundu. Cubeyr, "Daha önce de ABD'nin nihai bir çözüme ulaşmadan önce Kudüs'le ilgili alacağı herhangi bir kararın, barış müzakerelerini daha fazla düğümleyeceği ve Müslümanları tahrik edeceği konusunda uyarmıştık" dedi. Cubeyr, Suudi Arabistan hükümetinin, ABD'nin Kudüs kararını kınadığını ve bu ülkenin Kudüs'ün "Filistin topraklarının bir parçası" olduğunu vurgulayan uluslararası kararları ihlal ederek açıkça İsrail yanlısı bir tutum sergilediğini kaydetti.