Ülkenin, meyve ve sebze ihtiyacının önemli kısmını karşılayan Victoria eyaletinin Shepparton bölgesinde çalışan mevsimlik işçiler en çok domates tarlalarında istihdam ediliyor.
AA muhabiri, Türk kökenli iş adamı Dr. Ali Gür'e ait Shepparton'daki domates tarlalarının yanı sıra kutulama tesislerinde çalışan mevsimlik işçilerle konuştu.
Yeni Zelandalı mevsimlik işçi Katrina Larkins, domates toplamanın yanı sıra ikinci bir işte daha çalıştığını belirterek, "Buradan iyi para kazanıyorum. Sıkıntıya düşmemek için iki işte çalışıyorum çünkü bu bitince diğerini yedekte tutmam gerekiyor. Sezon sonu alacaklarımı alabiliyorum, bu sezon kazandığım parayla pikap araç alacağım." ifadesini kullandı.
Yaklaşık iki yıldır domates topladığını aktaran Papua Yeni Gineli Sera Hinos, "Domates toplamaktan mutluyum çünkü para kazanmak istiyorum." dedi.
Çalışmak için Adelaide kentinden gelen Mecnur İbrahim de "Burada 7-8 haftadadır çalıyorum. Adelaide'da fabrikada çalıyordum açık havada çalışmak için buraya geldim." şeklinde konuştu.
- İşçi fiyatları 2 sene öncesine göre yaklaşık yüzde 35 arttı
Tesisin İtalyan kökenli ortağı Ross Marceleno, işçi temini ve toplanan domateslerin pazarlanmasında, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) yasaklarının getirdiği zorluklarla mücadele ettiklerini dile getirerek, artan maliyetlerin ürün fiyatlarına yansımadığını söyledi.
Marceleno, eyaletler arası sınırların kapatılmasından etkilendiklerini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İşçi fiyatları iki sene öncesine göre yüzden 35 yükseldi. İşçi ücretinin yükselmesi ürüne yansıyacağı anlamına gelmiyor, ürün fiyatları aynı kaldı. Bu yıl Kovid-19 nedeniyle ürün satmak çok zorlaştı. Çok sayıda lokanta hala kapalı, ihracat yok, geçen yıl bu dönemde Yeni Zelanda'ya domates satıyorduk, bu yıl satamıyoruz."
Eskiye oranla domates tarlalarındaki Türklerin sayısının oldukça azaldığını belirten Marceleno, "Uzun yıllar önce domates toplayanların çoğu Türk'tü şimdi çok yok, daha çok Asyalılar var. Belki arada sırada karı koca çocuklarıyla çalışmaya gelen Türkler var ama çok nadir, işçilerin yaklaşık yüzde 95'i Asyalı." dedi.
- İşçilerin çoğu belinden veya dizinden rahatsız
Domatesi toplamanın sanıldığı kadar kolay olmadığına dikkati çeken taşeron İsmail Torun, "Devamlı eğildikleri için domates toplayan insanların çoğu belinden sakat. Kimileri de dizinin üzerinde topladığı için diz kapağından ameliyat olan tanıdıklarım var." dedi.
Avustralya'daki Türklerin, domatese göre daha kolay toplanan meyve işlerine yöneldiğini aktaran Torun, "Türklerin çoğu şu anda başka meyvelere kaymış durumda çünkü meyve toplamak daha kolay ağacın gölgesinde çalışılıyor. Burada görüyorsunuz güneşin altında, toz, sinek, ortam olarak rahat bir ortam değil." ifadesini kullandı.
Tarlanın tozlanmaması için kamyonla yolları sulayan Hasan Erken, genellikle yeterli İngilizce bilmediği ya da tecrübesi olmadığı için başka işlerde çalışma imkanı bulamayanların mevsimlik işçilik yapmayı tercih ettiğini söyledi.
Birçok kişinin istemese de tarlalarda çalışmak zorunda kaldığını aktaran Erken, "İnsanlar zorda olsa buralardan geçimlerini sağlıyorlar." dedi.
Modern makinalarla donatılan tesislerde çalışmanın tarlaya göre daha rahat olduğunu aktaran Türk işçilerden Nilver Özdüzenciler, "Tarlanın sıcağı var tabii, burada iş ortamı çok güzel, sıcak değil." diye konuştu.
