Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne, Dışişleri Bakanlığının internet sitesinden, Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin'in, Solomon Adaları ile güvenlik anlaşmasını imzaladıklarını duyurmasının ardından açıklama yaptı.
Avustralya'nın, Solomon Adaları'nın ulusal güvenliği için egemen kararlar alma hakkına saygı duyduğunu belirten Payne, "Avustralya, Çin hükümeti tarafından duyurulan Solomon Adaları ile Çin arasında güvenlik iş birliği anlaşmasının imzalanmasından derin bir hayal kırıklığına uğradı." ifadesini kullandı.
Avustralya'nın ulusal çıkarları da dahil olmak üzere Pasifik ailesinin güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak için en iyi konumda olduğunu ancak Pekin ile imzalanan anlaşmanın bölgedeki istikrarı baltalayacağını vurgulayan Payne, anlaşmanın şeffaflığından endişe duyduklarını kaydetti.
- Muhalefetten, hükümetin Pasifik politikasına sert eleştiri
Ülkede ana muhalefetteki İşçi Partisi Gölge Dışişleri Bakanı Penny Wong, Avustralya'nın Cairns kentine yaklaşık 2 bin kilometre uzaklıktaki Solomon Adaları ve Çin arasındaki güvenlik anlaşmasının bölgeyi daha az güvenli hale getirdiğini söyledi.
Başbakan Scott Morrison liderliğindeki koalisyon hükümetinin Pasifik politikalarını eleştiren Wong, "Bu, Avustralya'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Pasifik'te gördüğü en kötü dış politika hatasıdır. Hükümet daha erken harekete geçmeliydi. Karşı karşıya olduğumuz stratejik koşulların İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana hiç olmadığı kadar riskli ve belirsiz olduğu bir dünyada yaşıyoruz." şeklinde konuştu.
Başbakanı 2021'de yapılan uyarıları görmezden gelmekle suçlayan Wong, "Scott Morrison'un gözetiminde bölgemiz daha az güvenli hale geldi ve Avustralya'nın karşı karşıya olduğu riskler çok daha büyüdü." dedi.
- Başbakan eleştirileri reddetti
Solomon Adaları ve Pekin yönetimi arasında güvenlik anlaşması imzalanacağı haftalar öncesinden ortaya çıkmasına rağmen duruma müdahale etmekte geç kaldığı suçlamalarını kabul etmeyen Başbakan Morrison, izlenen diplomasinin doğru olduğunu söyledi.
Solomon Adaları üzerinde kamuoyu baskısı yaratmanın zarar verici olacağı için Dışişleri Bakanı yerine görüşmelerde bulunmak üzere Pasifik Bakanı Zed Seselja'yı gönderdiğini belirten Morrison, "Dışişleri Bakanı, Pasifik Bakanı'ndan farklı bir seviyede. Biri kabinede, biri değil. Diplomasiyi hassas konularla başa çıkmak için kalibre ediyorsunuz. Pasifik'e Avustralya'nın bir uzantısı gibi davranan eski yönetimler gibi davranmayacağım. Pasifik Adaları bu konuda çok hassas ve Pasifik Adaları'na her zaman bu hassasiyetleri anlayan bir yaklaşımım olmuştur." ifadelerini kullandı.
- Anlaşma Solomon Adaları'ndaki gerilimi artırabilir
Radyo Yeni Zelanda'nın haberine göre, Solomon Adaları Parlamenter ve Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Peter Kenilorea, ülke içinde ve dışında itirazlara rağmen imzalanan anlaşmanın ülke içindeki gerilimi alevlendirebileceğini belirtti.
Tayvan ile Çin arasındaki gerilim nedeniyle ülke nüfusunun belirli bölümlerinin Çin'e şiddetle karşı olduğunu dile getiren Kenilorea, anlaşma için "Duyguları ve gerilimleri daha da alevlendirecek." dedi.
Anlaşmanın şeffaf ve halka açık olması gerektiğini belirten Kenilorea, "Bunun kamuya açıklanması çok önemli. Avustralya ile bir güvenlik anlaşmamız var ve buna çevrim içi olarak erişilebilir. Öyleyse bu neden olmasın. Tüm Solomon Adalıları'nın yanı sıra bir bölgenin orada (anlaşmada) ne olduğunu görebilmesi için imzalı bir kopyanın erişime sunulmasını isteyeceğim." diye konuştu.
- İki ülkenin anlaşmasına Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD tepki göstermişti
İki ülke arasında imzalanacağı açıklanan yeni güvenlik anlaşmasının taslağı oluğu iddia edilen belgenin 24 Mart'ta kamuoyuna yansımasının ardından Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD anlaşmanın imzalanmaması için hareket geçmişti.
Solomon Adaları ve Pekin yönetimine, anlaşma konusunda endişeli olduklarını aktaran bu üç ülke, Başbakan Manasseh Sogavare'den anlaşmayı imzalamamasını istemişti.
Anlaşmanın taslak metni olduğu ileri sürülen belgeden yola çıkan Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD, Pekin'in savaş gemilerinin limanları kullanacağını ve adalarda donanma üssü kuracağını iddia ediyor.
Başbakan Sogavare, Çin ile imzalamaya hazırlandıkları yeni güvenlik anlaşmasının, "Çin veya hiçbir devletin ülkede askeri bir üs kurmasına imkan sağlamadığını" açıklamasına rağmen Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD anlaşmanın Pasifik'teki güveliğe zarar vereceğini savunuyor.
Çin'in Solomon Adaları ile askeri iş birliğini de içeren güvenlik anlaşması imzalamasının, ABD, İngiltere ve Avustralya arasında, nükleer denizaltı teknolojisinin paylaşılmasını öngören AUKUS anlaşmasına karşı bölgede zemin kazanma çalışması olarak değerlendiriliyor.
